Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Σόνια» που παρουσιάστηκε στην Πειραιώς 260, στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών.

Η Σόνια είναι απλοϊκή, άσχημη, αφελής αλλά καλοσυνάτη και αξιολάτρευτη. Ζει στο Λένινγκραντ στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πόλεμου και επιδίδεται με πάθος και μεγάλη δεξιοτεχνία σε μικρές καθημερινές εργασίες: μαγειρεύει, ράβει, φροντίζει τα λουλούδια της.

Ωσπου μια μέρα παίρνει ένα ερωτικό γράμμα από έναν υποτιθέμενο θαυμαστή της (δυστυχώς δεν είναι παρά η φάρσα κάποιων κακόβουλων φίλων της) και από εκείνη τη στιγμή, παρότι δεν συναντά ποτέ τον αγαπημένο της, εμπλέκεται σε μια ρομαντική αλληλογραφία που -μέχρι τέλους- γίνεται το σημαντικότερο στοιχείο στην άχαρη, μοναχική ζωή της. Αυτή είναι η ιστορία του έργου «Sonya» που παρουσιάζει το Νέο Θέατρο της Ρίγας.

Το κείμενο της Ρωσίδας Τατιάνα Τολστάγια (μακρινή συγγενής του Τολστόι), διασκευασμένο για το θέατρο και σκηνοθετημένο από τον Αλβις Χερμάνις, αποπνέει ανθρωπιά. Μιλάει για τον αφανή άνθρωπο της διπλανής πόρτας, δίνει υπόσταση στα όνειρά του και διέξοδο στην άβυσσο της μοναξιάς του. Αυτόν τον άνθρωπο που, όταν πεθάνει, θα αφήσει πίσω του μόνο το όνομά του, χαμένο ανάμεσα στα ονόματα τόσων άλλων.

Ο Λετονός σκηνοθέτης διαχειρίστηκε την ιστορία της Σόνιας με μεγάλη απλότητα, ευαισθησία και τρυφερότητα. Οπως σε όλες του τις δουλειές -ας μην ξεχνάμε το «Long life» που είδαμε στη Θεσσαλονίκη στο οποίο παρουσίαζε τη θλιβερή απομόνωση της τρίτης ηλικίας- φορτίζει συγκινησιακά την ατμόσφαιρα και με ρεαλιστική ακρίβεια διεισδύει στην ουσία των πραγμάτων.

Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει ροζ παρωπίδες. Αντίθετα, με τον δικό του ανεπαίσθητο τρόπο γίνεται σκληρός, μέχρι άσπλαχνος, κάνοντας συχνά το γέλιο να παγώσει στα χείλη μας.

Στη συγκεκριμένη παράσταση ο Χερμάνις, χρησιμοποιώντας στοιχεία του βωβού κινηματογράφου και της γαλλικής μιμικής παράδοσης, επιλέγει έναν άνδρα για τον ρόλο της ηρωίδας, η οποία δεν λέει ούτε μία λέξη σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Δεν είναι όμως άβουλη. Καθώς ο παρτενέρ της αφηγείται τη ζωή της με διάθεση άκρως ειρωνική, εκείνη, με μπικουτί στα μαλλιά, κραυγαλέο βάψιμο και μια ομιλούσα σιωπή που καθηλώνει, φτιάχνει μια τούρτα, αλείφει με λάδι ένα κοτόπουλο λες και του κάνει μασάζ, γράφει ατελείωτα γράμματα στον ανύπαρκτο πλατωνικό εραστή της.

Μέσα σε ένα δωμάτιο φορτισμένο με μνήμες του παρελθόντος, οι εξαιρετικοί ηθοποιοί γλιστρούν με αξιοθαύμαστη ευκολία από την παρωδία στο δράμα και από τον ονειρεμένο κόσμο του έρωτα στο αίσθημα του θανάτου.

Ελένη Πετάση - [email protected]