Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «6 a.m. How to disappear completely» που παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ στην οικονομικά δυστοπική εποχή μας, αποτελεί ένα θερμοκήπιο καλλιτεχνικών αναζητήσεων με εξωστρεφή πολιτιστική πολιτική, αφενός υποστηρίζοντας αλλά και εξάγοντας την εγχώρια δημιουργία και αφετέρου γνωρίζοντας στο ελληνικό κοινό σημαντικά ξένα συγκροτήματα. Την αρχή των θεατρικών εκδηλώσεων έκανε προ ημερών η ομάδα Blitz με το έργο «6 a.m. How to disappear completely», αφήνοντας ωστόσο επιεικώς αμήχανες εντυπώσεις.

Αρκούν, άραγε, ο ατμοσφαιρικός σκηνικός χώρος ενός μεταβιομηχανικού τοπίου (Εφη Μπίρμπα), η ενδιαφέρουσα μουσική και οι υποβλητικοί φωτισμοί, σε συνδυασμό με το εξαιρετικό ποίημα του Φρίντριχ Χέλντερλιν «Θρήνοι του Μένωνος για τη Διοτίμα» (1801) -στίχοι του οποίου επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά- για να τεκμηριωθούν οι προθέσεις της ομάδας στη συγκεκριμένη περφόρμανς; Αρκεί η ποιητική αύρα του εικαστικά άρτιου θέαματός τους, που συγγενεύει με το χοροθέατρο, για να μας συγκινήσει;

Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε με την εγκεφαλική «κατασκευή» τους ούτε διαβάζοντας τις αναφορές στα στοιχεία που τους ενέπνευσαν -ταινίες του Ταρκόφσκι (Στάλκερ και Σολάρις), το Μανιφέστο του Φουτουρισμού, ο Ρομαντισμός, η σοβιετική νουβέλα επιστημονικής φαντασίας «Πικ Νικ δίπλα στον δρόμο» των αδελφών Στρούγκατσκι, κ.ά.- ούτε ακουμπώντας στις δηλώσεις που αναφέρονται στην αναμέτρησή τους με κάτι τελείως διαφορετικό: «Μπορεί να ονομαστεί μεταφυσική αναζήτηση μιας άλλου είδους πνευματικότητας», «...είναι ο μόνος τρόπος αντίστασης. Αντίστασης με την έννοια ότι προσπαθούμε να αφηγηθούμε ιστορίες που δεν έχουν να κάνουν με αυτό που ονομάζεται “πραγματικότητα”, “Αυτό που ζούμε είναι η πρακτικότητα...”, “Η σκηνοθεσία έχει πάρει μια πιο αινιγματική και κρυπτική πορεία, χωρίς να είναι αφηρημένη. Είναι πολύ συγκεκριμένη για μας και ελπίζουμε και για το κοινό”».

«Αυτή η αφήγηση για μια πραγματικότητα που μας διαφεύγει» όχι μόνο αποπροσανατολίζει το κοινό, αλλά δεν το αγγίζει συναισθηματικά. Αρχικά η δραματουργία είναι ανύπαρκτη (αναρωτιέμαι ποια ήταν η συνεισφορά της διακεκριμένης δραματουργού Στέφανι Καρπ). Από την άλλη, οι απαγγελίες των στίχων συχνά δεν ακούγονται καθαρά. Τέλος, οι σκηνικές δράσεις (τρεχαλητά, επαναλαμβανόμενες κινήσεις, αυτοκτονίες, σκαρφαλώματα, καταποντισμοί) στις οποίες, παρ’ όλα τα ξέφωτα πνευματικής ανάτασης, επικρατεί η αγωνία του ανθρώπου για επιβίωση, μόνο επιφανειακά αποδίδουν τους φλεγόμενους ρομαντικούς στίχους του Χέλντερλιν («Ελεγείες, ύμνοι και άλλα ποιήματα», εκδόσεις Αγρα). Στίχοι μελαγχολικοί, που όμως καταλήγουν σε μια αισιόδοξη διαβεβαίωση: «…η χαρά είναι πιο άφθαρτη απ’ τους θυμούς κι απ’ τις φροντίδες... Καθημερινά στο τέλος μια χρυσή ημέρα απομένει».

Ελένη Πετάση - [email protected]