Σκιαγραφώντας στο σήμερα το φάντασμα στρατηγών της ναζιστικής προπαγάνδας. Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Julius».

Σε απόσταση αναπνοής από τους θεατές η Μάγδα Γκέμπελς (Αγλαΐα Παππά), πάντα πιστή στον Χίτλερ, νουθετεί τον ανάπηρο γιο της (Γιάννης Χαρτοδιπλωμένος). Οχι, δεν έχει πεθάνει. Ούτε έχει μετανιώσει. Ζει για χρόνια σε έναν άγνωστο τόπο μαζί με το μοναδικό διασωθέν παιδί της, που με τα δικά της χέρια σακάτεψε για να μην μπορεί ποτέ να φύγει από την επιρροή της. Τώρα επιστρέφει πλέον στην πατρίδα της -ήρθε εξάλλου η κατάλληλη ώρα-, έτοιμη να αναλάβει δράση, μαζί με τον νεαρό πια άντρα, που γαλουχημένος με τα δηλητηριώδη βότανα του φασισμού είναι ώριμος πια (ή μήπως όχι;) να ακολουθήσει τις εντολές της. 

Ο Κωνσταντίνος Χατζής, στην αλληγορία του για τη σημερινή ανάπτυξη του ναζισμού, ανατρέπει τα ιστορικά δεδομένα (όπως είναι γνωστό η ίδια δηλητηρίασε τα παιδιά της και έπειτα, με εντολή του Γκέμπελς, ο Hauptsturmfuhrer των SS την εκτέλεσε με περίστροφο μαζί με τον σύντροφό της) δημιουργώντας ένα αιχμηρό πεδίο προβληματισμού.

Το κείμενό του, παρά τις όποιες αδυναμίες, φτάνει στο κοινό σαν πραγματική απειλή. Και μόνο μερικές φράσεις αρκούν για να αφυπνίσουν τους φόβους μας: «Στην πραγματικότητα τίποτα δεν έχει αλλάξει... Εμείς θα γράψουμε πάλι την Ιστορία... Εσείς μας ψηφίσατε. Είσαστε ίδιοι με μας...».

Είναι, δυστυχώς, αλήθεια καθώς οι τραγωδίες του παρελθόντος, βασισμένες σε αρρωστημένες, καταστροφικές «ιδεολογίες», δεν έχουν νουθετήσει μια μερίδα ανθρώπων. Ελλοχεύουν πίσω από έναν επιφανειακό εφησυχασμό και εκτοξεύονται τη στιγμή που συνθήκες σαν την κρίση τις υποθάλπουν.

Ο συγγραφέας και -στη συγκεκριμένη περίπτωση- σκηνοθέτης Κωνσταντίνος Χατζής, χωρίς περιττά τερτίπια ή νεωτερισμούς, δίνει έμφαση στις υποκριτικές ικανότητες των ηθοποιών του στην παράσταση Julius.

Τοποθετεί στη σκηνή μια μακρόστενη πλατφόρμα. Μάνα και γιος κάθονται αντικριστά στις δύο άκρες. Εκείνη, με ολόμαυρο φουστάνι που θυμίζει στρατιωτική στολή, σιγοτραγουδάει στα γερμανικά. Εκείνος, σύγχρονα ντυμένος πάνω στο αναπηρικό του καροτσάκι, την ακούει σιωπηλά. Ελάχιστα θα μιλήσει, εξάλλου, σε όλη τη διάρκεια της παράστασης. Όλο το βάρος θα πέσει στους ώμους της Αγλαΐας Παππά, η οποία, με την εξαιρετική ερμηνεία της, ζωογονεί το έργο και «καλύπτει» τις ελλείψεις του.

unknown

Άλλοτε με σκοτεινιασμένο πρόσωπο από την οργή, άλλοτε γαλήνια, άλλοτε σκληρή σαν πάγος και άλλοτε παραπλανητικά ευάλωτη, συνθέτει με πλούτο αποχρώσεων και διακυμάνσεων το πορτρέτο της θρυλικής συντρόφου του στρατηγού της ναζιστικής προπαγάνδας. Γίνεται η ίδια φερέφωνο αυτής της προπαγάνδας («Οι ξένοι, αυτοί φταίνε για όλα...), αρωγός της αναζωπύρωσής της, ενσάρκωση του κακού, η απειλή προσωποποιημένη.

Απέναντί της, ο Γιάννης Χαρτοδιπλωμένος, σωστός στον υποστηρικτικό του ρόλο. Μια παράσταση λιτή, με σφιχτούς ρυθμούς, που κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή.

Ελένη Πετάση - [email protected]