Η ηθοποιός Μαρία Κίτσου μας μιλάει για την παράσταση «Δεσποινίς Τζούλια».

Φωτογραφίες: Τζωρτζίνα Μακρή

Η Μαρία Κίτσου είναι γκόθικ και δεν το κρύβει. Αγαπά τα έργα εποχής, εμπνέεται από το χειμώνα και αγαπά το μυστήριο που βρίσκεται στο σκοτάδι. Αυτή την περίοδο τη συναντάμε ως «Δεσποινίς Τζούλια» στην παράσταση της Λίλλυς Μελεμέ στο Θέατρο Βασιλάκου. Το κλασικό έργο του Άουγκουστ Στρίντμπεργκ φαίνεται ιδανικό για να εγκλιματιστεί στην ατμόσφαιρά του. Κάτω από την ευχάριστη καλοκαιρινή αύρα και τη νεανική σεξουαλική μέθη κρύβεται σκοτάδι και θάνατος και δεν μπορούμε να φανταστούμε ιδανικότερη πρωταγωνίστρια για να αναδείξει αυτές τις αντιφάσεις.

Εμείς επισκεφθήκαμε το θέατρο μια μέρα μετά την πρεμιέρα της παράστασης και μιλήσαμε με την Μαρία Κίτσου για την παράσταση, για την οποία δηλώνει αληθινά ενθουσιασμένη και έχει μπει τόσο πολύ μέσα στο ρόλο της Τζούλια ώστε κάθε βράδυ πάνω στη σκηνή είναι και μια ξεχωριστή βιωματική εμπειρία για την ίδια. Εκτός όλων των άλλων, μας αποκάλυψε ότι έχει σκοπό να ασχοληθεί με τη σκηνοθεσία, αλλά αυτά, καθώς και πολλά περισσότερα μπορείτε να τα διαβάσετε στην κουβέντα μας παρακάτω.

Καταρχάς ξεκίνησε χθες η παράσταση. Πώς πήγε η πρεμιέρα;

Πήγε πάρα πολύ καλά. Είχαν έρθει και συγγενείς και φίλοι μας αλλά και απλό κοινό και αν και δε θέλω να λέω μεγάλες κουβέντες και θέλω να κρατάω μικρό καλάθι, τους ενθουσίασε το αποτέλεσμα. Κι εμείς το νιώσαμε και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι από αυτό που έχουμε δώσει. Δεν αισθανόμαστε κάποιο κενό ή κάτι τέτοιο. Η παράσταση είναι εκεί, είναι έτοιμη είναι γεμάτη και μόνο να πλουτίζει μπορεί από εδώ και πέρα.

Ποια είναι η προσέγγιση που έχει επιλεχθεί πάνω στο έργο του Στρίντμπεργκ; Είναι ένα έργο γνωστό που έχει παιχτεί αρκετές φορές. Ποιο είναι το όραμα των συντελεστών αυτής εδώ της παράστασης;

Εστιάζουμε πάρα πολύ στις ανθρώπινες σχέσεις. Δηλαδή είναι ένα πολυπαιγμένο έργο που θίγει τις ταξικές διαφορές, τον έρωτα και την εξουσία, εμείς όμως το ανεβάζουμε τελείως ρεαλιστικά-σχεδόν νατουραλιστικά, έτσι όπως το έγραψε και ο Στρίντμπεργκ. Εστιάζουμε και στα όνειρα και στην πολυπλοκότητά τους και πώς αυτά μπορούν να τους οδηγήσουν είτε στην ευτυχία είτε στην καταστροφή. Δεν κάνουμε κάποιο πολιτικό σχόλιο. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πάντα επίκαιρες. Πάντα θα μας ενδιαφέρει ο έρωτας, η εξουσία, οι επιθυμίες, ο θάνατος και όλα αυτά θίγονται μέσα στο έργο και είναι πολύ αληθινά.

Το έργο διαδραματίζεται καλοκαίρι, αλλά κρύβει πολύ σκοτάδι. Το καλοκαίρι, σαν εποχή, μέσα σε όλο αυτό το φως και τη ζέστη και τη χαρά με την οποία έχει ταυτιστεί, έχει από πίσω μια μαυρίλα;

Εγώ το σιχαίνομαι το καλοκαίρι. Είναι το χειρότερό μου. Το μισώ. Παθαίνω κατάθλιψη κάθε καλοκαίρι. Και διαδραματίζεται φυσικά η κατάρα το σουηδικό μεσοκαλόκαιρο, του Άη-Γιαννιού που είναι και η γιορτή των σκλάβων. Οπότε πίνουν και χορεύουν και υπάρχει μια περιρρέουσα κατάσταση αισθησιασμού, μέθης και δεν υπάρχουν όρια και εκεί η Τζούλια αντί να πάει με τον πατέρα της στη γιορτή των αριστοκρατών, αποφασίζει να κατέβει στους υπηρέτες και να συγχρονιστεί μαζί τους.

Θεωρώ ότι είναι εφικτό αυτό, αρκεί να είναι υγιές. Να προέρχεται από υγιή βάση και να γίνεται με υγιή μέσα. Στο δικό μας το έργο δεν υπάρχει τίποτα το υγιές. Και οι δύο χαρακτήρες ξεκινούν από λάθος αφετηρίες, με λάθος σκοπούς και καταλήγουν σε λάθος καταστάσεις. Θέλουν να αλλάξουν τη μοίρα τους. Η Τζούλια θέλει να αναπαυτεί και αναζητά την ηρεμία και την ειρήνη και ο Ζαν θέλει να πετύχει, αλλά όλα αυτά τα κάνουν με έναν τρόπο διεστραμμένο και δεν μπορούν να το πετύχουν. Βέβαια θεωρώ ότι το έργο έχει λύτρωση, αν και αυτό το αφήνω και στους θεατές. Υπάρχουν θεατές που λένε ότι λυτρώθηκαν και άλλοι που λένε «πω πω Παναγία μου τι είδαμε» (γέλια). Πιστεύω πως ναι, οι άνθρωποι αλλάζουν. Πρέπει να το βάλουν στόχο, να το θέλουν πάρα πολύ, να το κάνουν πρώτα απ’ όλα για τον εαυτό τους και μετά για τους άλλους με τους οποίους συναναστρέφονται και αγαπιούνται. Σίγουρα η αγάπη είναι ένα μεγάλο κίνητρο για να αλλάξεις και όταν αγαπάς αλλάζεις πιστεύω.

Υπάρχει έρωτας στο έργο ή ο καθένας χρησιμοποιεί τον άλλον;

Νομίζω το δεύτερο. Υπάρχει φαινομενικά έρωτας, ένα ξελόγιασμα των αισθήσεων λόγω της ημέρας και της ηλικίας, πραγματικός έρωτας δεν υπάρχει όμως. Έρωτα τον έχει βαφτίσει η Τζούλια για να αποφύγει τις τύψεις για αυτό που έκανε, ότι έχασε την τιμή της για κάποιον υπηρέτη. Υπάρχει σεξ στο έργο. Το σεξουαλικό στοιχείο είναι το πιο βασικό, όχι ο έρωτας. Όχι ότι αυτοί οι άνθρωποι δε θα μπορούσαν να ερωτευτούν. Ούτε το γεγονός ότι προέρχονται από διαφορετικές τάξεις θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο. Εμπόδιο στέκεται ο ίδιος τους ο χαρακτήρας που δεν μπορεί με τίποτα ο ένας να αντέξει τον άλλον. Σαν να ξύνει ο ένας τις πληγές του άλλου. Ενώ ιδανικά θα μπορούσαν να ταιριάζουν και υπάρχει πόθος μέσα στο έργο, έχουν χάσει το τρένο γιατί ο καθένας τους είναι πάρα πολύ εγωιστής και θέλει να κάνει τα πράγματα με το δικό του τρόπο.

Υπάρχουν πολλές αντιφάσεις στο ρόλο της Τζούλιας. Από τη μια είναι το πλούσιο κακομαθημένο κορίτσι, από την άλλη όμως θέλει να το αποβάλλει αυτό από πάνω της και να κυνηγήσει το διαφορετικό. Πώς την προσέγγισες εσύ; Τι ανακάλυψες σε αυτή και το τόνισες;

Εγώ αυτό που έχω είναι ένα καλό ένστικτο. Δεν ξέρω αν λέγεται ταλέντο ή ο,τιδήποτε, αλλά εχω την ευκολία και μπαίνω πολύ εύκολα στην ψυχοσύνθεση κάποιου άλλου. Σίγουρα η Τζούλια έχει πάρα πολλά σκοτεινά στοιχεία. Έχει και φως, αλλά έχει και σκοτάδι. Όπως και εγώ. Με τόσο επικίνδυνους χαρακτήρες για να σε επηρεάσουν πρέπει να φυλάγεσαι διπλά, να είσαι σε εγρήγορση. Το καλό είναι ότι μέχρι τώρα το έχω πετύχει γιατί νιώθω λυτρωμένη από την παράσταση. Είναι μια τεράστια διαδρομή από πού ξεκινάει και πού καταλήγει. Αλλά είναι και όνειρό της να φτάσει στον πάτο. Μεθάει με την πτώση της δηλαδή. Οπότε κι εγώ προσπαθώ να βγαίνω από αυτό το σκοτάδι και να αποφορτίζομαι. Χρειάζεται χρόνος μετά όμως. Γιατί έχω επιλέξει να γίνεται βιωματικά όλο αυτό. Δεν έχω επιλέξει την αποστασιοποίηση ή την αποδόμηση ως τρόπο ερμηνείας. Το ζω αυτό το πράγμα. Φυσικά με το ένα πόδι έξω, αλλά το υπόλοιπο σώμα μου είναι μέσα.

Το να το κάνεις καθημερινά αυτό δεν είναι ζόρικο;

Ναι, δε γίνεται. Εμείς θα έχουμε τέσσερις παραστάσεις την εβδομάδα και πάλι τις θεωρώ πολλές. Κάποια έργα δε γίνονται καθημερινά, όχι. Γιατί πρέπει να προστατεύουμε και την ψυχή μας λιγάκι, το σώμα μας, τη λογική μας. Κάποιοι λένε ότι δεν τους πειράζει και γουστάρουν να παίζουν, αλλά εγώ το θεωρώ πολύ μεγάλη ευθύνη από την άλλη. Είναι ελάχιστες οι στιγμές που χαίρομαι. Νιώθω ότι έχω ένα τέτοιο βάρος στους ώμους μου να κουβαλήσω για να μεταφέρω ακριβώς αυτό που έχουμε φτιάξει και δεν μπορώ ούτε λεπτό να χαλαρώσω. Πάντως είμαι παιχνιδιάρα (γέλια). Μου αρέσει πολύ να υπάρχει χιούμορ ακόμη και σε αυτό το σοβαρό έργο που είναι βαρύ δράμα έχω προσπαθήσει να βάλω χιούμορ. Γιατί όπως και στη ζωή, όλα είναι τραγελαφικά.

Τελευταία άρχισα να σκέφτομαι πως όταν ήμασταν μικρά, η μητέρα μου μας έβαζε να βλέπουμε θρίλερ μαζί της. «Παρασκευή και 13» και κάτι τέτοια και καθόμασταν και τα βλέπαμε. Δεν ξέρω αν έχω επηρεαστεί από αυτό, αλλά βρίσκω τη ρομαντική λογοτεχνία, τον έρωτα, το θάνατο και γενικά το ρομαντισμό. Όλο αυτό το βρίσκω πολύ συναρπαστικό. Δεν ανήκω σε αυτή την εποχή με έναν τρόπο.

Είσαι λίγο Εύα Γκριν.

Μ’ αρέσει η Εύα Γκριν (γέλια)! Βλέπω φυσικά και το «Penny Dreadful». Βρίσκω μια άλλη ευαισθησία σε αυτή την εποχή. Έναν άλλο ιπποτισμό και ένα μυστήριο,

Δηλαδή βλέπεις το θέατρο ως ένα μέσο με το οποίο ξεφεύγεις και όχι ως αναπαράσταση της καθημερινότητας;

Υπάρχει αυτό που λες. Για αυτό για παράδειγμα στην τσάντα μου κουβαλάω πάρα πολλά βιβλία. Είναι σαν να ανοίγω το βιβλίο της Αλίκης και να πηδάω μέσα στο λάκκο και να βρίσκομαι κάθε φορά σε διαφορετικό μέρος. Ναι, είναι τρόπος διαφυγής και ψυχοθεραπεία και επικοινωνία με τους άλλους. Είναι να έχεις φτιάξει κάτι και να πιστεύεις ότι έχει να πει πέντε πράγματα και θέλεις να τα επικοινωνήσεις με τον καθένα ξεχωριστά.

Τι είναι αυτό που σε κάνει να ξεφεύγεις από την καθημερινότητα; Εκτός από το θέατρο και τα βιβλία.

Είμαι στο ψάξιμο. Θίγεις αυτή τη στιγμή ένα φοβερό σημείο γιατί είμαι ακριβώς σε αυτή την αναζήτηση κάποιου πράγματος να αποφορτίζομαι. Είχα ξεκινήσει γιόγκα και θα τη συνεχίσω πάλι γιατί με βοηθάει πάρα πολύ. Τώρα σκέφτομαι με το που θα ηρεμήσουμε σκέφτομαι ότι μου άρεσε πάντα η ιδέα της σκηνοθεσίας. Τώρα αυτό έχει σχέση με το θέατρο θα μου πεις. Θα ήθελα πάντως πάρα πολύ κάποια στιγμή να σκηνοθετήσω οπότε ψάχνω έργα αυτή την περίοδο και μου δίνει χαρά αυτή η διαδικασία.

Με ταξίδια κυριολεκτικά ψάχνεσαι;

Μου αρέσουν πολύ. Δεν ψάχνομαι ιδιαίτερα, γιατί σαν να έχουν έρθει να με βρουν. Δηλαδή δεν έχω χρήματα και μου λέει ο κολλητός μου θα σου βάλω εγώ το εισιτήριο. Έχει τύχει και έχω κάνει μερικά ταξιδάκια, όπως σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στην Αίγυπτο που πάντα ήθελα να πάω. Μου αρέσουν πάρα πολύ αλλά όταν δουλεύεις όλο το χρόνο δεν μπορείς να πας. Πέρα από το οικονομικό, είναι δύσκολο για τους ηθοποιούς που βιοπορίζονται από τη δουλειά τους να το κάνουν. Αλλά είναι πλούτος. Γεμίζεις μπαταρίες και είσαι άλλος άνθρωπος.

Τον ελεύθερο χρόνο, όσο έχεις, πώς τον γεμίζεις; Διακοσμώ το σπίτι μου γιατί είμαι σε μια φάση τέτοια που θέλω να το φτιάξω πιο όμορφο, διαβάζω, ψάχνω για θέατρα, βλέπω φίλους και αυτή την περίοδο θα είναι πιο χαλαρά οπότε ψάχνω πράγματα που μου αρέσουν. Επίσης μου αρέσει και ο χειμώνας οπότε μου δίνει έμπνευση. Ας κάνει κρύο. Ανάβω κλιματισμό, σόμπες, κουβέρτες και το προτιμώ από τη ζέστη.

Έχω κάποια απωθημένα, αλλά επειδή είμαι λίγο προληπτική δε θα ήθελα να τα πω. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι θέλω να ασχοληθώ με τη σκηνοθεσία. Τώρα μόλις κατασταλάξω σε έργα και βιβλία θα το μάθετε σίγουρα.

Με σινεμά και τηλεόραση δεν το ψάχνεις τόσο.

Όχι, δεν το ψάχνω. Γενικά είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που δεν έπρεπε να ψάξω. Μπήκα μόνο σε μια οντισιόν με το που τελείωσα τη σχολή και με πήραν αμέσως και το ένα έφερε το άλλο. Στην τηλεόραση έχω κάνει μια σειρά για τον Καρυωτάκη, στην Κύπρο έχω κάνει μια ταινία, αλλά για έναν περίεργο λόγο κάθε φορά που κλείων θέατρο, μετά από 15 μέρες μου κάνουν πρόταση για σινεμά και για σημαντικές ταινίες και λέω ότι έχω κλείσει.

Δηλαδή είναι λόγω συγκυριών ή δεν ψήνεσαι τόσο γενικά;

Δεν το αγαπώ όσο το θέατρο, ας μη γελιόμαστε. Ίσως αν το αγαπούσα να είχα ψαχτεί περισσότερο. Αλλά αγαπάω το θέατρο πάρα πολύ και δε θέλω να το αλλάξω με τίποτα. Αν τώρα τύχει κάποια συγκυρία που δεν έχω θέατρο και κάτσει κάποιος καλός ρόλος, θα ήθελα πολύ να κάνω σινεμά.

Ταυτότητα παράστασης

Συγγραφέας: Αύγουστος Στρίντμπεργκ. Μετάφραση: Μαργαρίτα Μέλμπεργκ. Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ. Σκηνικό: Γιώργος Γαβαλάς. Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος. Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα. Χορογράφος: Μόνικα Κολοκοτρώνη. Βοηθός σκηνοθέτη: Ελβίνα Μποτονάκη. Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα.

Παίζουν οι ηθοποιοί: Μαρία Κίτσου, Ορέστης Τζιόβας, Αμαλία Αρσένη.

Πληροφορίες: Νέο Θέατρο Κατερίνας Βασιλάκου: Προφήτη Δανιήλ 3 - 5 και Πλαταιών, Κεραμεικός. Τηλ.: 211 0132002 - 5, 212 1042777. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη 21.15, Πέμπτη 21.15, Σάββατο 19.00, Κυριακή 21.15. Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα. Τιμές εισιτηρίων: 16 ευρώ κανονικό και 12 ευρώ φοιτητικό, ανέργων, άνω των 65.

Γιάννης Μόσχος

[email protected]