«Μαγική αύρα και διονυσιακή μέθεξη», είναι η αίσθηση που σου αφήνει η παράσταση «Μαράν Αθά», του Θωμά Ψύρρα, στο Θέατρο Μεταξουργείο, με τη Γιασεμή Κηλαηδόνη, σύμφωνα με τα όσα μας μεταφέρει η Ελένη Πετάση.

«...Και μετ αυτά εννόησα καλώς πλέον πως ο νους μ' είχε πιαστεί εις δόκανον, τι όλον τα γυναικεία είχον εις τη σκέψιν. Ο νούς μ΄ήτον φυλακωμένος εις τον καθρέφτην αύτηνής πούθε να σπείρει τον χαλασμόν...»

Μ' αυτήν τη χειμαρρώδη γλώσσα, την εμποτισμένη με Θεσσαλική ντοπιολαλιά, καθαρεύουσα και ιδιωματισμούς, ο Θωμάς Ψύρρας καταδύεται στα βάθη της ψυχής ενός μοναχού που τόλμησε να υπακούσει στις προσταγές ενός ερωτικού καλέσματος, για να βρεθεί έπειτα αντιμέτωπος με τον δογματισμό της Εκκλησίας και, αναγκασμένος να επιλέξει ανάμεσα στην ευωχία της αγάπης και στον ερημικό δρόμο του Θεού, να οδηγηθεί τελικά στον ευνουχισμό του. «Μαράν Αθά», εξάλλου, σημαίνει «Ο Κύριος έρχεται», για να τιμωρήσει όσους διολίσθησαν στην αμαρτία.

Στο ομώνυμο αφήγημα του Έλληνα συγγραφέα -άγνωστο δυστυχώς στους πολλούς- ο αυθεντικός λαϊκός λόγος, χαμένος πια στα έγκατα της μνήμης, ζωντανεύει σαν απόκοσμη μουσική παρτιτούρα. Και σαν να μη φτάνει η μαγική αύρα του κειμένου, που θυμίζει Βιζυηνό και Παπαδιαμάντη, έρχεται ο Δήμος Αβδελιώτης για να επεξεργαστεί τον ήχο κάθε λέξης και, μέσα απ' αυτόν, να κοινωνήσει το νόημά της.

Τίποτα, φυσικά, δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει, αν δεν υπήρχε το ιδανικό όργανο για την εκτέλεση μιας τέτοιας θηριώδους μεταφοράς. Η ταλαντούχα Γιασεμή Κηλαηδόνη, με εσωτερική υπόκριση, απέριττη κίνηση, εξαιρετικά ακονισμένη τεχνική, σπάνια μουσικότητα και οξυμένες όλες τις αισθήσεις, εξαπέλυσε δονήσεις πάθους και δέους. Ντυμένη με το ράσο της μοναχικής ζωής, βυθίστηκε στην εξομολόγηση του 90χρονου αιρετικού ασκητή, ακολουθώντας τη διαδρομή του μέσα από τα τελετουργικά μονοπάτια των γυναικών ενός απομακρυσμένου χωριού, τις Ταρσές, τη διονυσιακή του μέθεξη ως άλλος Πενθέας, την αφύπνιση της σάρκας, τα απάνθρωπα διλήμματα και την τελική υποταγή του σ' ένα σύστημα εξουσίας που, με «πρόσχημα» την ένωση με το θείο, αποκόβει τον άνθρωπο από την ίδια του τη φύση.

Η αφήγηση, στη θαυμάσια διασκευή της από τον Αβδελιώτη (μοναδική αντίρρηση η μεγάλη της διάρκεια), θέτει την ηθοποιό μπροστά σε 20 ρόλους. Περνώντας από τον έναν στον άλλο δίχως την ευκολία του μιμητισμού, αποτυπώνει μορφές και τις ανάγει σε σύμβολα ενός μυθικού κόσμου. Ενός κόσμου στον οποίο ο Ψύρρας και ο Αβδελιώτης υποκλίνονται με σεβασμό και μαζί τους υποκλινόμαστε και μεις.

Πάθος και δέος...

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ - [email protected]