Τις εντυπώσεις της, από το επίκαιρο επί... 167 χρόνια, θεατρικό του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, «Του Κουτρούλη ο γάμος», που ανεβαίνει στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, μας μεταφέρει η Ελένη Πετάση.

Η παροιμιώδης έκφραση «Του Κουτρούλη ο γάμος» χρησιμοποιείται για να υπονοήσει μια θορυβώδη συνάθροιση, όπου πολλά ευτράπελα μπορούν να συμβούν.

Στο ομώνυμο έργο του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή (1845), έτσι όπως το συνέλαβε ο Βασίλης Παπαβασιλείου (σε δική του δραματουργική επεξεργασία και του Σωτήρη Χαβιάρα), ένα πανδαιμόνιο ξέφρενων ήχων, χρωμάτων και πανηγυριώτικης κινησιολογίας, συνθέτουν μια καρναβαλική ατμόσφαιρα πηγαίας έμπνευσης και ειρωνικού χιούμορ, μέσα από την οποία αναδεικνύεται η σκανδαλώδης επικαιρότητα της πολιτικοκοινωνικής σάτιρας του 19ου αιώνα.

Τότε, δηλαδή, που το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, από τις πρώτες του κιόλας εκλογές, άρχισε να εφαρμόζει τις μέχρι σήμερα διάτρητες κοινοβουλευτικές τακτικές του: πελατειακές σχέσεις, ψεύτικες υποσχέσεις, διάχυση φημολογίας, διαπλοκές, ξενική εξάρτηση, εξαγορά συνειδήσεων και μύρια άλλα οικεία κακά.

Στην παγίδα της δολιότητας πέφτει και ο Κουτρούλης, αυτός ο εύπορος ράφτης εκ Σύρου, όταν προτείνει γάμο σε μια ανερχόμενη μικροαστή, την Ανθούλα, και εκείνη, ερωτευμένη με έναν άφραγκο αστυνομικό γραφέα, προκειμένου να τον αποφύγει, απαξιώνει το επάγγελμά του, θέτοντας ως όρο την υπουργοποίησή του.

Συνεπικουρούμενος από τον μαθητευόμενο βοηθό του, Στροβίλη, θα προβεί σε χίλιες δυο ίντριγκες για να αποκτήσει την απαιτούμενη επιρροή -λέξη ιδιαίτερης σημασίας που εξασφαλίζει το υψηλό αξίωμα και κατ' επέκταση ελεύθερη είσοδο στη διαφθορά. Ο στόχος επιτελείται και η νέα ενδίδει στη φιλοδοξία της. Αλλά η ιστορία, όπως όλα τα παραμύθια χωρίς αντίκρισμα στην πραγματικότητα, έχει ανέλπιστα δίκαιο τέλος. Οταν αποκαλύπτεται πως η κατάκτηση της εξουσίας ήταν μια χίμαιρα, ο «κατά φαντασίαν υπουργός» Κουτρούλης τιμωρείται.

Γαλήνη Χατζηπασχάλη (Ανθούσα) και Νίκος Καραθάνος (Κουτρούλης).

Το καθαρά πολιτικό κείμενο του Φαναριώτη συγγραφέα, που διασταυρώνει έντεχνα αριστοφανικά μορφολογικά στοιχεία και μολιερικές αναφορές, παρουσιασμένο σε ρέουσα καθαρευουσιάνικη γλώσσα και διανθισμένο με σύγχρονες σχολιαστικές προσθήκες, ευτυχεί στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου.

Γυμνή η σκηνή, παραπέμπει στο κενό που βιώνουμε την παρούσα στιγμή, αυτήν «την παύλα από άποψη ιστορικού χρόνου... την αμηχανία μπροστά στην αγωνία και στον ίλιγγο της αυριανής μέρας», όπως επισημαίνει στο πρόγραμμα ο λόγιος σκηνοθέτης. Και μέσα της ένας ντανταϊστικός κόσμος από αλλόκοτα χάρτινα κοστούμια εξαιρετικής τόλμης, φαντασίας και σημειολογικής σημασίας (Μαρί-Νοέλ Σεμέ) κατεβαίνουν από τον «ουρανό», για να καλύψουν τα σώβρακα των ηρώων (μεταφορικά και κυριολεκτικά) με μια γελοιωδέστερη ένδυση, ενδεικτική της υπόστασής τους.

«Εν Αθήναις 2012» υποδεικνύει ο υπέρτιτλος πάνω από το έρημο σκηνικό τοπίο και τα μέλη μιας Φιλογλώσσου Εταιρείας εισβάλλουν μετά βαΐων και κλάδων για να παρασύρουν τα πρόσωπα του έργου στον ξέφρενο μουσικοχορευτικό παλμό αυτής της ευρηματικής σκηνοθεσίας.

H άψογη εκφορά του λόγου, η ζωντανά εκτελεσμένη μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού, σε συνδυασμό με τα αριστοφανικής μετρικής χορικά, η κινησιολογία των Sinequanon και οι παιγνιώδεις υπέρτιτλοι, συνεισφέρουν στη δημιουργία ενός θεάματος, που, πέρα από μία μικρή κοιλιά στο δεύτερο μέρος, απογειώνεται, παντρεύοντας ευφάνταστα την ελαφρότητα με βαθύ σκεπτικισμό.

Νίκος Χατζόπουλος, Νίκος Καραθάνος και Μανώλης Μαυροματάκης σε μία χαρακτηριστική σκηνή από το έργο του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή, όπως το είδε ο Β. Παπαβασιλείου.

Εξοχος ο Νίκος Καραθάνος (Κουτρούλης) και έκπληξη η Γαλήνη Χατζηπασχάλη (Ανθούσα). Απολαυστικός ο Μανώλης Μαυροματάκης, που, φλερτάροντας με το θέατρο σκιών, προσδίδει στον Στροβίλη μια χροιά σκαμπρόζικης απρέπειας. Υπερτονισμένη η ηλιθιότητα του άβουλου ξενοδόχου πατέρα από τον Νίκο Χατζόπουλο.

Γεμάτος ενέργεια ο καλλίφωνος αστυνομικός γραφέας του Θανάση Δήμου. Και θαυμάσια δεμένος ο υπόλοιπος θίασος (Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Λαέρτης Μαλκότσης, Χριστίνα Μαξούρη, Αγγελος Μπούρας, Μιχάλης Σαράντης, Αγγελος Τριανταφύλλου, Σωτήρης Τσακομίδης).

Ολοι μαζί προσφέρουν άφθονο γέλιο κι ας βασίζεται η μετάδοση της ευθυμίας στη θλιβερή διαπίστωση ενός παρελθόντος που αενάως ανακυκλώνεται.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ - [email protected]