Η ευρωπαϊκή πολιτισμική ταυτότητα μέσα από το βλέμμα ενός ιδεαλιστή
Η Ελένη Πετάση γράφει κριτική για την παράσταση «Τhe blind poet».
«Πιστεύω πως κάθε καλλιτέχνης πρέπει να έχει στο πίσω μέρος του μυαλού του την ιδέα πως πρέπει να αλλάξει τον κόσμο».
H δήλωση ανήκει στον Jan Lauwers, ιδρυτή και καλλιτεχνικό διευθυντή της ομάδας Needcompany. Και δεν είναι «λόγια του αέρα». Ο Φλαμανδός δημιουργός, που έγραψε (σε συνεργασία με τον θίασό του), και σκηνοθέτησε τον «Τυφλό ποιητή» («Τhe blind poet»), ανήκει στην κατηγορία των ιδεαλιστών που τρέφουν αγάπη για τον άνθρωπο, με όλα τα ελαττώματά του.
Στο συγκεκριμμένο έργο, ένα έργο βαθιά πολιτικό, θέτει ένα μεγάλο ερώτημα: «Σε τι βαθμό η Ιστορία, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, γράφτηκε με ψέματα, τυχαίες ανακαλύψεις και πραγματικά γεγονότα;».
Στοχεύοντας, κατ΄επέκταση, να δώσει μια απάντηση, χρησιμοποιεί ως έναυσμα το γενεαλογικό δέντρο των ποικίλων εθνικοτήτων ερμηνευτών του και συνδέοντας τη ζωή των προγόνων τους με ιστορικά γεγονότα, ερευνά την έννοια της ταυτότητας στη σημερινή πολιτισμική Ευρώπη. Οι προσωπικές τους ιστορίες, που τέμνονται, σκιαγραφώντας τη στρωμένη με αίμα ιστορία της ανθρωπότητας, γίνονται η αφορμή αυτής της διαδρομής που φτάνει μέχρι τον 11ο αιώνα.
Τότε που ο τυφλός Άραβας ποιητής Αμπού αλ΄αλά αλ Μααρί (το 2013 το ISIS κατέστρεψε το άγαλμά του στη Συρία) με τις φιλελεύθερες ιδέες του και η ανατρεπτική ποιήτρια Βαλλιάντα μπιν αλ Μουστακφί από την αραβική Ανδαλουσία έδειξαν μέσα απο το έργο τους μια εποχή τελείως διαφορετική απο εκείνη που εμείς θεωρούμε σήμερα.
Αποδεικνύοντας πόσο μας εξαπατά η Ιστορία και δικαιώνοντας -κόντρα στις προκαταλήψεις και τον αναπτυγμένο εθνικισμό της εποχή μας- τον εξαιρετικό αλλά άγνωστο σε μας αραβικό πολιτισμό, ο Lauwers και η ομάδα του παραθέτουν αποσπάσματα από τα ποιήματά των προαναφερθέντων λογοτεχνών και δίνουν σημαντικά παραδείγματα - όπως το γεγονός ότι όταν η Κόρδοβα, πρωτεύουσα της αραβικής Ισπανίας, είχε πληθυσμό που κυμαίνονταν από 300.000 έως 1 εκατομμύριο, με 600.000 βιβλία στις βιβλιοθήκες της, διαδεδομένο τον αθεϊσμό και γυναίκες ισλαμικής καταγωγής σε θέσεις εξουσίας που μετέφραζαν Πλάτωνα, την ιδια στιγμή το Παρίσι, η μεγαλύτερη χριστιανική πόλη, είχε μόνο 30.000 κατοίκους και η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη διέθετε 60.000 βιβλία.
«Είμαστε σε θέση να συναντήσουμε ο ένας τον άλλον;» ρωτάει τελικά ο Lauwers. Τη λύση δίνει ένας από τους ηθοποιούς του: «Ειμαι ο καθένας, είμαι ολόκληρος ο κόσμος».Με έξοχους ερμηνευτές, χιούμορ, θαυμάσια μουσική και εικαστικές εικόνες, η ευαίσθητη παράσταση, που δανείζεται στοιχεία απο το χοροθέατρο, το τσίρκο και τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας, παρά κάποιες δραματουργικές αδυναμίες (άνισες αφηγήσεις) και την έλλειψη δραματικής οικονομίας, είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ / [email protected]