Την απόλυτη απλότητα μέσα σε ένα ονειρικό πεδίο, μας μεταφέρει η Ελένη Πετάση μιλώντας για την παράσταση «En Atendant» της Anne Teresa De Keersmaeker και της ομάδας «Rosas».

Η Anne Teresa De Keersmaeker δεν παύει να μας εκπλήσσει. Αν κάτι στη δουλειά της παραμένει σταθερή αξία -από το «Rosas Danst Rosas» που την καθιέρωσε το 1983 μέχρι σήμερα- είναι η αυστηρή αρμονία, η εμμονή στη λεπτομέρεια, η γενναιόδωρη ελευθερία που προσφέρει στους χορευτές της και η οργανική σχέση της με τη μουσική.

Στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας του 1995, ήρθαμε για πρώτη φορά σε επαφή με το ιδιαίτερο ιδίωμά της, παρακολουθώντας το έργο «The rain» -μια εξαιρετική δημιουργία στηριγμένη στη μινιμαλιστική μουσική του Στιβ Ράιχ που υπονόμευε την τάξη και οργάνωνε την αταξία, ενώ μέσα από μία επιφανειακή ιδιότητα του τυχαίου αποτύπωνε ανθρώπινες σχέσεις σε κοινή συνθήκη. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Φεστιβάλ Αθηνών, η Φλαμανδή χορογράφος έκανε στροφή ενενήντα μοιρών.

Στο «The song», ο ακουστικός κόσμος ήταν μια σύνθεση παρατεταμένων σιωπών και αντιστικτικών φυσικών ήχων.

Και τώρα, στην πιο πρόσφατη παραγωγή της, η σιωπή συνδιαλέγεται με την γαλλο-φλαμανδική μουσική φόρμα του 14ου αιώνα Ars Subtilor που άνθισε στο τέλος μιας διαλυτικής εποχής.

Τέλος εποχής είναι και η θλιβερή περίοδος που διανύουμε, αφήνοντάς μας έκθετους στην περιπέτεια της αναμονής. Αυτός ο μετεωρισμός, με μόνη σίγουρη κατάληξη το θάνατο (μεταφορικά και πραγματικά), αντικατοπτρίζεται στο μεσαιωνικό ηχητικό τοπίο που ερμηνεύεται ζωντανά από φλογέρες (Bart Coen), φλάουτο (Michael Schmid) και τη σοπράνο Els Van Laethem.

Η Φλαμανδή χορογράφος Anne Teresa De Keersmaeker προσεγγίζει κάθε έργο πάντα με αυστηρή αρμονία και εμμονή στη λεπτομέρεια, ενώ το ίδιο εμπνέει στους συνεργάτες της.

Αλλά και ο σχεδιασμός της παράστασης, που στο Φεστιβάλ της Αβινιόν ξεκινούσε λίγο πριν από τη δύση του ήλιου περνώντας από το φως στο σκοτάδι, είχε στόχο να μεταδώσει το διφορούμενο μήνυμα της Keersmaeker.

Η προσαρμογή του έργου σε κλειστό χώρο χάνει, ίσως, την πρωταρχική του μαγεία. Ωστόσο, στο τέλος, οι αδιόρατες διαβαθμίσεις των φωτισμών πετυχαίνουν να αναπαραγάγουν το σβήσιμο της ημέρας, δημιουργώντας σταδιακά ένα ομιχλώδη ονειρικό πεδίο μέσα στο οποίο βυθίζεται ένας μοναχικός γυμνός χορευτής.

Η ευφυής κινησιολογική του γλώσσα, από την άλλη, προικίζει τα πρόσωπα με ψυχογραφικές ψηφίδες, εναλλάσσοντας ρυθμικές παύσεις με οργιώδη ξεσπάσματα, σύνθετες περιδινήσεις σωμάτων με μεμονωμένα σόλο, ανεπιτήδευτες χειρονομίες ανέμελων συναναστροφών με ποιητικές απογειώσεις. Πάνω απ' όλα, με απόλυτη απλότητα, εκφράζει τη φιλοσοφία της δημιουργού του.

Στο «En Atendant» (γράφεται με ένα t όπως στο Μεσαίωνα), συμβολικές νύξεις περνούν αστραπιαία μπροστά από τα μάτια μας -όπως η αναφορά στην επιδημία της Πανώλης του 14ου αιώνα ή το γυμνό σώμα του Χριστού ξαπλωμένο στη σκοτεινή άδεια σκηνή- χωρίς να γίνονται πάντα κατανοητές. Και κάποιες στιγμές η επανάληψη των μοτίβων μοιάζει να σπαταλά ενέργεια. Δεν έχει, όμως, σημασία.

Η εκλεπτυσμένη αυτή χορογραφία με τους απόλυτα εναρμονισμένους χορευτές, τους ψιθύρους, τις λαχανιασμένες αναπνοές και την εξοντωτική αμεσότητά τους, τη γεωμετρική ακρίβεια και την απόλυτη λιτότητα, αφήνει πίσω της το απόσταγμα μιας σαγηνευτικής όσο και ουσιαστικής εμπειρίας.

Οι συντελεστές

Χορογραφία: Anne Teresa De Keersmaeker, ερμηνεύουν: Anne Teresa De Keersmaeker, Tale Dolven, μουσική: Steve Reich (Piano Phase, Come Out, Violin Phase, Clapping Music0, σχεδιασμός φωτισμών: Mark Schwentner (Violin Phase & Come Out), Remon Fromont (Piano Phase & Clapping Music), κοστούμια: Martine Andre και Anne Teresa De Keersmaeker

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ - [email protected]