Η ηθοποιός Χριστίνα Μαξούρη μας μιλά για την παράσταση «Phone Home».

Τρία θέατρα σε τρεις ευρωπαϊκές πόλεις (Αθήνα, Λονδίνο και Μόναχο) δημιουργούν μια κοινή σπονδυλωτή παράσταση, η οποία  παίζεται την ίδια στιγμή στις τρεις πόλεις, με τους θεατές κάθε θεάτρου να βλέπουν ένα μέρος της κάθε ιστορίας.  Οι ιστορίες ολοκληρώνονται με τις σκηνές να συνδέονται ζωντανά και τους ηθοποιούς να επικοινωνούν μέσω διαδικτύου.

Η νέα παράσταση της Εταιρείας Θεάτρου Sforaris βασίζεται σε πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που ακούσια ή εκούσια άφησαν το σπίτι τους για να φτιάξουν ένα καινούργιο. Οι τρεις παραστάσεις μεταδίδονται παράλληλα στο διαδίκτυο, δίνοντας την ευκαιρία στους θεατές σε ολόκληρο τον κόσμο να επιλέξουν την πόλη και την εξέλιξη της ιστορίας που θα παρακολουθήσουν.

Στο ελληνικό κομμάτι υπάρχει ένας πενταμελής θίασος ηθοποιών που θα επιχειρήσει να ανεβάσει επί σκηνής αυτό το απαιτητικό εγχείρημα σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού. Μέσα σε αυτούς συναντάμε και την Χριστίνα Μαξούρη, η οποία έρχεται από ένα γεμάτο καλοκαίρι αφού συμμετείχε στην πολυσυζητημένη  «Ορέστεια» του Γιάννη Χουβαρδά. Παράλληλα με τις πρόβες του «Phone Home», ετοιμάζει μια σειρά εμφανίσεων με τον Φοίβο Δεληβοριά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (τα Σάββατα 15, 22 και 29 Οκτωβρίου στον Σταυρό του Νότου), ενώ τα «Δανεικά παπούτσια» θα επιστρέψουν από τις 16 Ιανουαρίου στο Θέατρο του Νέου Κόσμου για έναν τελευταίο κύκλο παραστάσεων.

Είναι ένα από τα πιο ταλαντούχα πρόσωπα της γενιάς της και εμείς τη συναντήσαμε και μιλήσαμε μαζί της για όσα σημαντικά και επίκαιρα ζητήματα γύρω από το προσφυγικό προκύπτουν από το εγχείρημα του «Phone Home», αλλά και για την κριτική που δέχθηκε η «Ορέστεια» και φυσικά για τη μεγάλη της αγάπη, το ρεμπέτικο τραγούδι. Την κουβέντα μας μπορείτε να τη διαβάσετε παρακάτω.

Καταρχάς πώς προέκυψε το όλο πρότζεκτ; Γιατί είναι πρωτότυπο και επίκαιρο και ως σύλληψη και στην πράξη. Πώς μπήκες εσύ στην πορεία και πώς θα ανέβει στη σκηνή;

Όλα ξεκίνησαν πριν από δυόμιση χρόνια όταν υπήρξε αυτό το τριεθνές εγχείρημα το οποίο το κοινοποίησε ο Γερμανός σκηνοθέτης στον Γιάννη και μαζί με τη σειρά τους βρήκαν τον Τομ στο Λονδίνο. Την εκκίνηση του πράγματος δεν τη γνωρίζω. Αυτό που ξέρω είναι ότι εξελίχθηκε με πολλές συζητήσεις με πρόσφυγες και με σεμινάρια και εργαστήρια και με πολλές ώρες στο Skype.Οι πόλεις είναι το Μόναχο, το Λονδίνο και η Αθήνα και υπάρχουν τετραμελείς θίασοι στις άλλες δύο χώρες και σε εμάς είναι πενταμελής. Μαζεύτηκαν πολλές αληθινές ιστορίες και από αυτές έγινε ένα ξεκαθάρισμα και φτιάχτηκε ένα κοινό κείμενο που παίζεται ταυτοχρόνως στις δύο πόλεις στη γλώσσα του κάθε θιάσου εκτός από τις κοινές σκηνές που συνδεόμαστε μέσω Skype και μιλάνε όλοι αγγλικά.

Η ιδέα ξεκίνησε πριν δημιουργηθεί όλο αυτό το προσφυγικό ρεύμα προς την Συρία. Επηρέασε την παράσταση; Και αν ναι, πώς διαμορφώθηκε;

Στην πορεία όπως καταλαβαίνεις δεν μπορούσαν να λείπουν ιστορίες γιατί είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα και μείζον πρόβλημα που παραμένει άλυτο. Αυτό το πράγμα γιγαντώνεται αντί να μειώνεται, οπότε αναγκαστικά κάποιες από τις ιστορίες είναι και προσφύγων. Ας πούμε έχουμε μια ιστορία ενός διακινητή που τον συνέλαβαν και στο ναυάγιο που οδηγούσε αυτός πέθαναν έντεκα παιδιά και οι Τούρκοι λιμενικοί τον φέρνουν αντιμέτωπο με τις σακούλες που υπάρχουν τα άψυχα σώματά τους. Έχουμε την ιστορία της κολυμβήτριας που ήταν τώρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο η οποία κολύμπησε μαζί με άλλα τρία άτομα και κατάφερε μαζί με την αδερφή της επειδή ήξερε κολύμπι να σωθούν. Είναι λοιπόν κάποιες ιστορίες που βγάζουν πολύ μεγάλο θάρρος, μεγαλείο ψυχής και φυσικά θέληση για ζωή.

Εξερευνάτε μόνο το πώς αυτοί οι άνθρωποι ζουν στο νέο τόπο που πηγαίνουν ή και πώς τους δέχονται οι άλλοι;

Υπάρχουν και κάποιες ιστορίες της δυσαρέσκειας γιατί είναι μια πραγματικότητα. Θέλω να πιστεύω ότι στην πλειοψηφία δημιουργείται συμπάθεια προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Αλλά δυστυχώς υπάρχει και η μερίδα που είναι πάρα πολύ ισχυρά εναντίον τους επομένως δε θα μπορούσε να λείπει από την παράσταση. Αυτό δεν υπάρχει ατόφιο ως ιστορία αλλά υπάρχουν κάποιες στιγμές που είναι εμφανής η αντίθετη πλευρά.

Marili Zarkou

Νομίζω ότι είναι περισσότερο θέμα βιωμάτων και μιας γενικότερης ψυχικής ευαισθησίας και φυσικά η παρουσία φόβου και μια ζημία κάποιων κεκτημένων που εμένα δεν το χωράει το μυαλό μου. Το να εναντιωθείς σε αυτό το θέμα δεν το χωράει το μυαλό μου. Το θεωρώ μεγάλο κοινωνικό εμπόδιο. Τώρα η συμπάθεια προέρχεται όχι από ήθος ή από καλή ψυχή αλλά από το αίσθημα της επιβίωσης που είναι κοινό για όλους από όποια χώρα αν προέρχονται ή διώκονται. Οι άνθρωποι αυτοί φεύγουν από τη χώρα τους με την πιθανότητα να πεθάνουν σε αυτό το ταξίδι. Είναι ακραίο. Και η Συρία δεν είναι καμιά τριτοκοσμική χώρα. Ήταν τρομερά ανεπτυγμένη με φοβερά πανεπιστήμια και μουσική παιδεία και είναι τεράστιος ξεριζωμός.

Το Μόναχο και το Λονδίνο είναι πόλεις οι οποίες δέχονται πρόσφυγες και μετανάστες, ενώ από την Αθήνα φεύγει κόσμος. Γίνεται αυτό σαφές ότι η Αθήνα και ο νέος κόσμος που ζει εδώ ασφυκτιά και αναζητά ένα καλύτερο μέλλον αλλού ενώ οι άλλες πόλεις δέχονται αυτό τον πληθυσμό; Ποια είναι η διαφορά της ελληνικής ιστορίας σε σχέση με τις άλλες δύο;

Δε γίνεται τόσο αναφορά στο παρόν αυτής της χώρας και κυρίως αυτής της πόλης γιατί μετά θα έπρεπε να αναφέρουμε και τους λόγους και θα ήταν κάτι πολύ περιοριστικό σε σχέση με το πώς εξελίσσεται η ιστορία. Ειδικά στη συνύπαρξη τριών πόλεων και στην ισορροπία που θα έπρεπε να υπάρχει. Δεν έχουμε δηλαδή κάποια ιστορία της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας των τελευταίων ετών.

Όσον αφορά τη φόρμα του θεάτρου, υπάρχει διαφορά στο ελληνικό κομμάτι σε σχέση με το γερμανικό και το αγγλικό; Γιατί τα τελευταία χρόνια ας πούμε βλέπουμε πολλές επιρροές στην Ελλάδα από το γερμανικό θέατρο.

Η αρκετά μεγάλη διαφορά διαπιστώθηκε όταν βρεθήκαμε όλοι οι θίασοι γιατί υπήρχε ένας δισταγμός από τις άλλες δύο πόλεις να ταραχθεί η στάση της Γερμανίας και της Αγγλίας για τους πρόσφυγες. Αυτό σκηνικά φέρνει κάτι πολύ πιο ασφαλές στις άλλες δύο πόλεις σε σχέση με εμάς που είμαστε ένας λαός που έχουμε πιο αισθητή την παρόρμηση και αυτό δε φοβόμαστε να το εκφράσουμε και σκηνικά. Εναλλάσσονται τόσο γρήγορα οι ιστορίες σε όλες τις χώρες που δεν μπορώ να σου πω ποιος επηρεάζεται από τι. Αυτό είναι όμως ένα στοιχείο που είναι πολύ φανερό. Βέβαια υπάρχει ακόμη ένα δεκαήμερο που έχουν αποκαλυφθεί πολλά στο πώς το έχουν στήσει και οι άλλες πόλεις.

Ο τρόπος που γίνεται η παράσταση με τη χρήση των social media είναι ένας δείκτης του πώς μπορεί να ανοιχτεί το θέατρο σε νέα στοιχεία μελλοντικά ή και παροντικά;

Πιστεύω αυτό θα γινόταν κάποια στιγμή γιατί η τεχνολογία μας έχει κατακλύσει. Όλη η τεχνολογία γίνεται πια μέσω μηνυμάτων, Skype, Μessenger, Viber και λοιπά οπότε  κάποια στιγμή θα ερχόταν στη σκηνή. Είναι κάτι που θα απασχολήσει σκηνικά κυρίως τους σκηνοθέτες και όχι τόσο τους ηθοποιούς αλλά δεν ξέρω τι εφαρμογή θα έχει. Το έχει κάνει η Κέιτ Μίτσελ αυτό με την μαγνητοσκόπηση και να μεγεθύνεις τις λεπτομέρειες και τους ήχους. Το έχει κάνει και ο Καστελούτσι. Αυτό το διαδικτυακό είναι μεν πολύ ενδιαφέρον αλλά θα φανεί πώς θα λειτουργήσει. Είναι ένα πείραμα.

Πιστεύεις ότι μπορεί να δει κάποιος θέατρο μέσω Skype, μέσα από τον υπολογιστή του και να νιώσει τα ίδια συναισθήματα βλέποντάς το από κοντά.

Είναι σαν να βλέπω μια ταινία, απλώς επειδή ξέρω ότι βλέπω μια παράσταση έχω την επίγνωση ότι είναι live. Να σου πω την αλήθεια θέλω να πιστεύω δεν μπορεί να νιώσει τα ίδια συναισθήματα, γιατί η φυσική παρουσία είναι κάτι ανεκτίμητο και για τον ερμηνευτή και για τον άνθρωπο από κάτω. Αυτό το πράγμα έχει μια ιδιαιτερότητα αλλά δεν μπορεί να συγκινήσει το ίδιο.

Marili Zarkou

Την είδε πολύς κόσμος και πολλοί φίλοι μου. Εκεί θαυμάζεις και το μέσο και τη μαγνητοσκόπηση και το μοντάζ που γίνεται επί τόπου. Ευνοεί πολύ τους ανθρώπους που δεν μπορούν να είναι εκεί. Όπως με το YouTube που βλέπουμε συναυλίες των Queen, του Μάικλ Τζάκσον και του Χατζιδάκι. Αλλά δεν είναι το ίδιο.

Έχεις και εμφανίσεις με τον Φοίβο Δεληβοριά εν όψει.

Ναι, ξεκινάμε το Σάββατο! Συμμετέχω στην παράστασή του στο Σταυρό του Νότου. Θα γίνει για τρία Σάββατα και για δύο στην Θεσσαλονίκη. Με τον Φοίβο η σχέση είναι τριών χρόνων περίπου γιατί ήταν ο πρώτος καλεσμένος στα «Δανεικά παπούτσια», μια παράσταση που κάνω και θα γίνει και φέτος και μετά θα την αποχαιρετήσω. Ήταν μεγάλη η χαρά μου όταν το πρότεινε και είπα ένα ηχηρό ναι. Είναι ένας σύγχρονος παραμυθάς για εμένα και τον εκτιμώ βαθιά.

Το τραγούδι πόσο σημαντικό είναι στη ζωή σου;

Το τραγούδι σε κάποιες περιόδους είναι η ίδια μου η ζωή και ήταν το οξυγόνο για πολύ μεγάλο διάστημα. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι πια. Μου προκαλεί πολύ μεγάλη ελευθερία η σκηνή γενικότερα, αλλά ειδικά το τραγούδι επειδή έχει άλλου είδους επένδυση και άλλη αμεσότητα, γίνεται πολύ μεγάλο άνοιγμα έκφρασης και ψυχής. Χωράει δηλαδή πολλά περισσότερα συναισθήματα γιατί τα περισσότερα από τα τραγούδια που λέω είναι γνωστά. Οπότε και ο άλλος έχει κάτι να θυμηθεί, να ξανανιώσει και να αισθανθεί.

Το ρεμπέτικο τι σημαίνει για σένα; Ειδικά σήμερα που πολλούς νέους μπορεί να μην τους ελκύει.

Ο καθένας μας έχει κάποια πράγματα που τον συγκινούν και φροντίζει να τα κρατάει κοντά του. Εμένα είναι ένα από τα πολλά πράγματα που με συγκινούν και με δονούν όπως είναι και η κλασική μουσική και ο Χατζιδάκις και η Φεϊρούζ και ο Μπέντζαμιν Κλεμεντάιν. Είναι κάτι που δεν μπορώ δίχως αυτό κάθε μέρα. Είναι ένα είδος μουσικής που υπάρχει μέσα μου. Έχει μια καθαρότητα, μια ευθύτητα και μια έξω καρδιά που λείπει από τη ζωή μας τελευταία. Έχει μια πολύ μεγάλη συναισθηματική ακρίβεια. Έχει μια απλή μελωδία και πολύ απλά λόγια αλλά λέει πως ένα κι ένα κάνουν δύο. Τα λέει πολύ σταράτα και ό,τι λέει αυτό είναι. Αυτό μου αρέσει στο ρεμπέτικο.

Τέλος, τι αποκόμισες από την «Ορέστεια»; Ήταν μια παράσταση που συζητήθηκε αρκετά, δίχασε αρκετά, σε άλλους άρεσε και σε άλλους όχι. Πόσο σημαντικό είναι να ανεβαίνουν στην Επίδαυρο παραστάσεις που «αμφισβητούν» τον παραδοσιακό τρόπο που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε τις τραγωδίες;

Η πρόθεση και του Χουβαρδά και όλων μας φυσικά δεν ήταν να υπάρξει αμφισβήτηση και να ανατραπεί κάτι ήδη υπάρχον.

Έτσι το εξέλαβαν αρκετοί.

Αυτό είναι ένα εύκολο συμπέρασμα. Σέβομαι φυσικά την κάθε γνώμη και την κάθε συζήτηση που μπορεί να υπάρξει γιατί αυτό είναι ένα ζητούμενο από κάθε παράσταση να προκαλέσει μια συζήτηση, απλώς υπήρξαν κάποια σχόλια με αρκετή εμπάθεια. Που δεν μπορώ να συμμεριστώ και τα οποία ήταν αρκετά στοχοποιημένα σε σχέση με την πορεία του Χουβαρδά. Αυτό που αποκόμισα και από την «Ορέστεια» και από τη συνεργασία με τον Χουβαρδά είναι ότι πρόκειται για έναν πολύ εμπνευσμένο καλλιτέχνη, πολύ έμπειρο και απόλυτα ευγενή. Δεν προκαλεί καμία ένταση και ίσα-ίσα την αποφεύγει. Από εκεί και πέρα ήμουν μαζί με έντεκα έμπειρους και πάρα πολύ συνεπείς ηθοποιούς, τρομερά ικανούς που δε δημιούργησαν καμία μα καμία κατάσταση σε όλη τη διάρκεια της περιοδείας. Υπήρξε υποστήριξη από την αρχή μέχρι το τέλος και με χιούμορ και αυτό το πράγμα δεν είναι δεδομένο για μια παράσταση που αλλάζει χώρους και κλίμακα. Θα μπορούσε δηλαδή να έχει απώλειες και δεν είχε και αυτό το πράγμα προκαλεί μια ασφάλεια και για έναν-έναν ξεχωριστά και για όλους μαζί. Αποκόμισα επαγγελματισμό στο 100%. Τώρα κάθε παράσταση έχει και πολέμιους.

Αυτό είναι το νόημα. Αν κάτι αρέσει σε όλους είναι βαρετό.

Κοίταξε να δεις, υπάρχουν και οι «Όρνιθες» από την άλλη που είναι μια παράσταση που σχεδόν ξέραμε ότι θα μας αρέσει πολύ για πολλούς λόγους. Η «Ορέστεια» δεν ξέρει κανένας μας με τι feedback ξεκίνησε.

Νομίζω ότι συνολικά ήταν το πιο ενδιαφέρον καλοκαίρι που έχουμε δει στην Επίδαυρο τα τελευταία χρόνια. Και λόγω της «Ορέστειας» και της «Λυσιστράτης» και φυσικά με τους «Όρνιθες».

Η Επίδαυρος είναι ένα θέατρο που θαρρώ πως δέχεται πάρα πολλά. Ακριβώς γιατί έχει αυτή την ιστορία, το θέατρο θα είναι ακλόνητο. Και το θέατρο σαν έννοια αποτυπώνει το παρόν. Δεν μπορούν το 2016 να απασχολούν τα ίδια που απασχολούσαν αυτό τον λαό το 1930. Πρέπει να είμαστε λίγο παραπάνω τολμηροί απ’ όσο είμαστε και να μη φοβόμαστε και την κριτική, γιατί η κριτική είναι μια όψη. Υπάρχουν άλλες τόσες που δεν έχουν να κάνουν με το δια ταύτα του θεάτρου και είναι δευτερεύον αυτό.

ΙΔΕΑ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ – ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γιάννης Καλαβριανός. ΚΕΙΜΕΝΟ: Γιάννης Καλαβριανός, Έρι Κύργια, Tom Mansfield, Zodwa Nyoni, Michael Sommer, Nora Schüssler. ΣΚΗΝΙΚΑ: Ευαγγελία Θεριανού. ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ - ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ: Γκέλυ Καλαμπάκα. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ: Αλεξία Μπεζίκη. ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Αλέκος Αναστασίου.

ΠΑΙΖΟΥΝ: Γιώργος Γλάστρας, Αλεξία Μπεζίκη, Χριστίνα Μαξούρη, Στέφη Πουλοπούλου, Κώστας Σιλβέστρος.

Το «Phone Home» υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Creative Europe – Δημιουργική Ευρώπη: Σχέδια Διαπολιτισμικής Συνεργασίας, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Πληροφορίες: «Phone Home» στο θέατρο Σφενδόνη, Μακρή 4, Αθήνα. Θα πραγματοποιηθούν δέκα συνολικά παραστάσεις, ταυτόχρονα και στις τρεις χώρες, από τις 19 έως τις 30 Οκτωβρίου 2016 (Τετάρτη έως Κυριακή). Ώρα έναρξης στην Αθήνα: 21:00. Τιμές εισιτηρίων: 5 ευρώ κανονικό & 10 μειωμένο (Φοιτητικό, Ανέργων ΑΜΕΑ & Άνω των 65).

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]