Από την Ελένη Πετάση.

Τα σπινθηροβόλα κείμενα του Βασίλη Παπαβασιλείου, παρότι ψιθυρίζουν αβάσταxτες αλήθειες με φωνή μυστικοπαθή, ξυπνούν τον δράκο που κοιμάται μέσα μας. Και στο περσινό «Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή, θα πεις ένα τραγούδι» και στο φετινό «Relax… Mynotis», ο στοχαστής συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός ξεδιπλώνει τα ψεύδη, τις πλάνες, τις αποσιωπήσεις, τα προσωπικά, υπαρξιακά και κοινωνικά αδιέξοδα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Στο «Relax… Mynotis» η ματαιότητα της τέχνης («Το θέατρο συναναστρέφεται και τον διάολο προκειμένου να επιβιώσει»), των καλλιτεχνών («Τέρμα, κύριε, με όλον αυτόν τον ναρκισσισμό των ψώνιων...») αλλά και η ματαιότητα της ζωής («Στους δέκα ανθρώπους με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά οι επτά είναι νεκροί... Απλώς υποδύονται τους ζωντανούς») είναι στο επίκεντρο της θεματολογίας του.

Με γλώσσα καυστική, αυτοσαρκαστική και δηλητηριώδες χιούμορ δεν «παραμελεί» στην κριτική του ούτε τους πολιτικούς ούτε τους νομικούς, όλους τους ρήτορες αλλά και εμάς που, όπως «...αυτά τα άχρηστα υποκείμενα... μπλαμπλαδίζουμε ασύστολα και βράζουμε στο ζουμί της γλώσσας».

Η ιδέα για το κείμενο του γεννήθηκε όταν ο Αλέξης Μινωτής και ο Γιάννης Ρίτσος πέθαναν συμπτωματικά την ίδια μέρα, στις 11 Νοεμβρίου 1990. Αλλά κυρίαρχο έναυσμά του ήταν μια φράση στη διαθήκη του Μινωτή που χαράχτηκε βαθιά στη μνήμη του: «Τα ποσά είναι ασήμαντα πλην τα αισθήματα πρωτεύουν...».                

Μια τέτοια διαθήκη υπαγορεύει επί σκηνής για 35η φορά ένας υπερήλικας καταξιωμένος ηθοποιός (Β. Παπαβασιλείου) σε έναν νέο συμβολαιογράφο (Γιάννος Περλέγκας), θέτοντας τον ιδιόρρυθμο όρο να ανοιχτεί πριν ο ίδιος φύγει για το μεγάλο ταξίδι. Αυτός ο αλαζόνας, υπερόπτης, ματαιόδοξος, εγωπαθής αλλά και ευφυής υπηρέτης του θεάτρου- μια σκηνική περσόνα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας- αφήνει στους αμέτρητους κληρονόμους του ελάχιστα χρήματα και ταυτόχρονα η επαναλαμβανόμενη καταγραφή των επιθυμιών του ξορκίζει τον θάνατό του.

Χρησιμοποιώντας τον Μινωτή ως μέσο για να γκρεμίσει είδωλα, μύθους και ιδεολογήματα, ο Βασίλης Παπαβασιλείου συντάσσει ένα απαιτητικό δοκίμιο, πυκνό σε έννοιες και αμφισημίες, για σκεπτόμενους θεατές. Και μέσα από τους φιλοσοφικούς διαλόγους των ηρώων του, στους οποίους παρελαύνουν ως φαντάσματα σημαντικές αλλά πολιτικά αντιφατικές προσωπικότητες του παρελθόντος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος και ο εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής, εκτοξεύει τσουχτερές αλήθειες:

«Είμαστε τόσο ανασφαλείς, παιδί μου, που αποζητούμε ανά πάσαν στιγμή την κατώτερη νοημοσύνη του περιβάλλοντος ως απόδειξη της υπεροχής μας».

Η παράσταση, βασισμένη στη δυναμική των ηθοποιών της δίνει την ευκαιρία στον Βασίλη Παπαβασιλείου (που κυριαρχεί με τη χαρισματική παρουσία του) αλλά και στον Γιάννο Περλέγκα (που παίρνει τα ηνία στον φορτισμένο μονόλογο του τέλους) να δώσουν αξιομνημόνευτα ρεσιτάλ ερμηνείας.

ΕΛΕΝΗ ΠΕΤΑΣΗ - [email protected]