Πώς μπορεί ένα ανδρικό πανωφόρι με ιστορία, να γίνει σύγχρονο ρούχο με άποψη και σεβασμό; Πώς εντάσσεις ένα παραδοσιακό ένδυμα στη σύγχρονη εποχή; To Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα Β. Παπαντωνίου αφηγείται ιστορίες σύγχρονης και παραδοσιακής μόδας και τέχνης. της Σάντυς Τσαντάκη

Δεν πηγαίνεις κάθε μέρα σε συνέντευξη Τύπου, στο κέντρο της Αθήνας, για να συναντήσεις μια γυναίκα που γνωρίζει την ελληνική φορεσιά όσο λίγοι. Η Ιωάννα Παπαντωνίου, ψυχή του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, ενδυματολόγος-σκηνογράφος και Πρόεδρος του Ιδρύματος, μας ξενάγησε με πάθος στην ιστορία και την εξέλιξη του ντουλαμά, ενός εμβληματικού κομματιού νεότερου ελληνικού πολιτισμού, αποκαλύπτοντας το όνειρο για τη δημιουργία ενός Μουσείου Πολιτισμού του Ενδύματος.

Σήμερα, στον πολιτιστικό χώρο Κανάρη 4, στο Κολωνάκι, εγκαινιάζεται η έκθεση-πείραμα με τίτλο «Ντουλαμάς ο Μεγαλοπρεπής. Εμπνεύσεις...» για να δούμε πως ένα επιβλητικό κοστούμι που έχει πρωταγωνιστήσει σε έργα τέχνης, ιστορικά λευκώματα, υδατογραφίες, θεατρικές παραστάσεις, μπορεί να εμπνεύσει σχεδιαστές και οίκους του σήμερα, αλλά και καλλιτέχνες. Από Pirpiri Kaftan μέχρι τα αλβανικά τσουμπέ, μεγαλοπρεπή κοστούμια με διακοσμητικά στοιχεία, Βαλκάνια, Τουρκία, Ελλάδα, η πανοπλία που απέκτησε φόρμα New Look και Αρχιτέκτονες της Φάλαινας, το γραφείο αρχιτεκτονικής που έφτιαξε ξανά το πατρόν του ντουλαμά από 1000 ρόμβους σαν σημειογράφημα για αυτοσχεδιασμό απαγγελίας… Θέατρο, μόδα, τέχνη, μια έκθεση που στήθηκε με προτροπή της Έφης Φαλίδα. 

Κάπως έτσι ο Dimitris Dassios αποδόμησε τον ντουλαμά όπως τον ξέρουμε, για να τον ανασχεδιάσει πάνω σε ένα τζιν κολάζ με κεντήματα από την Ινδία που φέρνουν την ανατροπή, με τη λογική της ανακύκλωσης, δημιουργώντας γέφυρα ανάμεσα στο χθες και το αύριο. Ο Markellos Nyktas έπαιξε αποκλειστικά με τη δική του νουάρ, τρισδιάστατη εκδοχή σε δέρμα. Οι Zeus+Dione έφτιαξαν για την έκθεση δύο κομμάτια που θέλεις να τα φορέσεις για να αισθανθείς το ακατέργαστο μετάξι και το crepe de chine στο σώμα σου, έντονη γεωμετρία, δωρικότητα στη δομή και την ισορροπία. Ο Angelos Bratis δημιούργησε μια λευκή, μινιμαλιστική βερσιόν, ένα γιλέκο-φόρεμα με εσωτερικές τσέπες που δημιουργούν την εντύπωση φούστας με λευκό denim, ο Angelos Frentzos σχεδίασε έναν φουτουριστικό ντουλαμά με PVC 200 γραμμών, ντυμένο με δύο στρώματα από ανακυκλωμένο πετροπλυμένο βαμβακερό ύφασμα και ανακλαστικό νήμα, την ίδια στιγμή που το Maison Faliakos ψαλίδισε την ιστορία για να ξανακολλήσει τα κομμάτια του παζλ, άναρχα και δημιουργικά, με αυθεντικά υφαντά και τεχνικές του χθες που φιλτράρονται και μεταβάλλονται. 

Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Κάτι που ξεκίνησε σαν πείραμα, καθώς σχεδιαστές όπως ο Dries van Noten το έχουν ήδη τολμήσει, θα εξελιχτεί σε μια έκθεση που θα ενώσει τις κουκκίδες της ιστορίας. Ο ντουλαμάς θα γίνει αφορμή για να συνομιλήσουν Έλληνες σχεδιαστές που μπορεί να μην έχουν φαινομενικά τίποτα που τους ενώνει. Και στην Κανάρη 4 θα φιλοξενούνται μαθήματα και σεμινάρια για το ύφασμα, το ένδυμα, το κόσμημα, την γλυπτική μαλλιού… 

Σήμερα ειδικά, περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη από γερά πατήματα. Αργά και σταθερά βήματα. Να φτάσουμε από το παρελθόν στο τώρα και από εκεί στο μετά. Και με την Ιωάννα Παπαντωνίου στον ρόλο της αφηγήτριας ο Ντουλαμάς θα είναι η επικρατέστερη …τάση και για το 2018 αλλά και για τις χρονιές που θα ακολουθήσουν. Στις 28 του μηνός η Ιωάννα Παπαντωνίου θα παρουσιάσει στο Λονδίνο, στο ετήσιο συνέδριο του ICOM Costume Committee, τη δεύτερη φάση του εγχειρήματος… «Από καιρό σκεφτόμουν μια έκθεση με θέμα «ο υπέροχος ντουλαμάς», λέει η Ιωάννα Παπαντωνίου. Ή Ntoulamas Pret-Α-Porter, στα όρια με την κουτύρ.

Σάντυ Τσαντάκη

www.sandytsantaki.com