«Ο Θεός δημιούργησε το γιαούρτι, για να μπορεί η γυναίκα να κρατά τη σιλουέτα της, που ο άνδρας επιθυμεί τόσο. Και ο διαβολάκος πάγωσε το γιαούρτι και του πρόσθεσε σοκολάτα, ξηρούς καρπούς και ζαχαρωτά…» όπως έχει δηλώσει ο Κλινικός Διαιτολόγος, Γιώργος Μίλεσης! Είναι αλήθεια, από μόνο του, τόσο κακό; Εξαρτάται με τι το συγκρίνεις. Θα μπορούσες να το προτιμήσεις έναντι του παγωτού; Ας δούμε τι συμβουλεύει ο ειδικός, πριν διαλέξουμε.

Πώς φτιάχνεται τελικά, αφού δεν αρκεί να βάλεις… ένα γιαούρτι στην κατάψυξη;
Το παγωμένο γιαούρτι, με βάση όντως το γιαούρτι, είναι πολύ κοντά με παγωτό, με τη διαφορά ότι φτιάχνεται από γάλα και όχι από κρέμα γάλακτος. Τα κύρια συστατικά του είναι το γάλα, η ζάχαρη και βακτήρια όπως τα Lactobacillus bulgaricus and Streptococcus thermophilus. (1) Πολλές εμπορικές μάρκες περιέχουν επίσης βελτιωτικά γεύσης και σταθεροποιητές γεύσης και υφής. Η βιομηχανική του παρασκευή συνίσταται με μίξη γάλακτος και ζάχαρης, με ακόλουθη παστερίωση και μετέπειτα προσθήκη των βακτηρίων του γιαουρτιού. Το μίγμα αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου για 4 ώρες, πριν ψυχθεί πλέον. Για το λόγο αυτό, η διατροφική του σύσταση διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του γάλακτος που χρησιμοποιείται, τις γλυκαντικές ουσίες και τα βελτιωτικά γεύσης στο μίγμα. Προφανώς, αν έχει παρασκευαστεί με αποβουτυρωμένο γάλα θα έχει και λιγότερες θερμίδες/λίπος. Επίσης, το τι θα βάλεις από πάνω (σ.σ. toppings) επιβαρύνει περαιτέρω το σύνολο θερμίδων, λίπους, σακχάρων που θα προσλάβεις.

Κι όμως, έχει και πλεονεκτήματα
Το παγωμένο γιαούρτι μπορεί να έχει και κάποια οφέλη, σε σύγκριση με άλλα παγωμένα επιδόρπια. Ειδικότερα, όπως και το κοινό γιαούρτι, κάποια παγωμένα γιαούρτια περιέχουν προβιοτικά βακτήρια με ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στο έντερο. Βέβαια, τα ευεργετήματά τους εξαρτώνται από το αν έχουν επιβιώσει της βιομηχανικής παρασκευής (2). Αν π.χ. τα βακτήρια έχουν προστεθεί πριν την παστερίωση του γάλακτος, πιθανότατα θα έχουν καταστραφεί. Θεωρείται ότι ακόμα και η κατάψυξη καταστρέφει μεγάλο αριθμό προβιοτικών βακτηρίων, αν και υπάρχουν αναφορές για το αντίθετο (3,4). Αναζήτησε στη συσκευασία τον ισχυρισμό «ζωντανές καλλιέργειες», για να δεις αν περιέχει αυτό το παγωμένο γιαούρτι προβιοτικά. Αν όντως αυτό που κρατάς περιέχει προβιοτικά, το επιδόρπιό σου θα έχει πιθανότατα και λιγότερη λακτόζη. Κι αυτό, γιατί τα βακτήρια καταναλώνουν ένα μέρος της περιεχόμενης λακτόζης και μειώνουν το ποσοστό της ανά μερίδα (5), κάτι που κάνει το επιδόρπιο πιο φιλικό σε όσους έχουν δυσπεπτικά προβλήματα από την κατανάλωση λακτόζης/γαλακτοκομικών. Επίσης, όσο κι αν σου φαίνεται περίεργο, το παγωμένο γιαούρτι περιέχει μια καλή ποσότητα ασβεστίου και πρωτεΐνης (6), όπως όμως έχει και το συμβατικό γιαουρτάκι.

Είναι καλύτερο από το παγωτό;
Αν προσπαθείς να… γλιτώσεις θερμίδες, το παγωμένο γιαούρτι περιέχει λιγότερες θερμίδες από το παγωτό (7). Εκτός βέβαια, αν  πάρεις πολύ μεγάλη μερίδα και το γαρνίρεις με ό,τι γλυκό βρεις μπροστά σου! Από τη στιγμή που φτιάχνεται από γάλα –και όχι από κρέμα γάλακτος, όπως το παγωτό– το παγωμένο γιαούρτι περιέχει λιγότερο λίπος (7). Δυστυχώς όμως, οι παρασκευαστές συχνά αναπληρώνουν αυτήν την απουσία λίπους με ζάχαρη. Με άλλα λόγια, το παγωμένο γιαούρτι μπορεί να έχει ακόμα και περισσότερη ζάχαρη από το παγωτό, ειδικά αν μιλάμε για τη εκδοχή του με χαμηλά λιπαρά. Κι αυτό, γιατί η ζάχαρη θα βελτιώσει την κρεμώδη υφή του παγωμένου γιαουρτιού, όταν δεν υπάρχει λίπος. Αν πάλι συνυπολογίσουμε τις γενναίες μερίδες και τα αμέτρητα toppings, κάλλιστα συναγωνίζεται το παγωτό σε θερμίδες, ζάχαρη ή και λίπος (σ.σ. από τα σοκολατένια γαρνιρίσματα).

Είναι όμως καλύτερο και από το συμβατικό γιαούρτι;
Αντίθετα με το κοινό γιαούρτι, το παγωμένο γιαούρτι περιέχει πολλή ζάχαρη (7). Στην πραγματικότητα, η ζάχαρη είναι από τα κυριότερα συστατικά του. Η προσθήκη της πριν την ψύξη του προλαμβάνει τη δημιουργία κρυστάλλων και διασφαλίζει κρεμώδη υφή, παρόμοια με αυτήν του παγωτού. Επιπλέον, βελτιώνει τη γεύση απομακρύνοντας την «ξινίλα» του γιαουρτιού, ενώ το παγωμένο γιαούρτι περιέχει σημαντικά περισσότερη ζάχαρη ακόμα και από το κοινό γιαούρτι με προσθήκη ζάχαρης (7). Κοινώς, υγιεινό είναι μόνο το σκέτο γιαουρτάκι.

«Κι αν θέλω να το φάω, τι να προτιμήσω»;

• Καταρχάς, πρόσεξε τη μερίδα σου καθώς συνήθως σερβίρεται σε μεγαλύτερη ποσότητα από το παγωτό. Ζήτα π.χ. να σου βάλουν περίπου ½ κούπα ή περίπου ένα μπαλάκι τένις. Αν πρόκειται για self-service γέμισε το κουπάκι σου με φρούτα και βάλε λιγότερο παγωμένο γιαούρτι από πάνω.
• Απόφυγε ως γαρνιρίσματα (toppings) τα ζαχαρωτά, τα σιρόπια, τα μπισκότα ή τα chips σοκολάτας που περιέχουν από μόνα τους πολύ ζάχαρη. Αν δεν προσθέσεις φρούτα και ψάχνεις κάτι πιο «ενδιαφέρουν» βάλε μαύρη σοκολάτα ή ξηρούς καρπούς.
• Ψάξε για παγωμένο γιαούρτι χωρίς ζάχαρη, αλλά με γλυκαντικά.
• Απόφυγε όμως την εκδοχή χωρίς λιπαρά, καθώς περιέχει περισσότερη ζάχαρη από το συνηθισμένο (8).
• Αναζήτησε τη σήμανση «ζωντανές καλλιέργειες» στη διατροφική ετικέτα.

Με άλλα λόγια, το παγωμένο γιαούρτι δεν μπορεί να αντικαταστήσει το κοινό γιαουρτάκι, αλλά μπορεί να είναι μια αποδεκτή λύση για επιδόρπιο κάποιες φορές.

Γιώργος Μίλεσης, MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
www.milessis.gr 
FB page: milessisgeorge

References

Abdelazez A, Muhammad Z, Zhang QX, Zhu ZT, Abdelmotaal H, Sami R, Meng XC. Production of a Functional Frozen Yogurt Fortified with <i>Bifidobacterium</i> spp. Biomed Res Int. 2017; 2017:6438528.

Davidson RH, Duncan SE, Hackney CR, Eigel WN, Boling JW. Probiotic culture survival and implications in fermented frozen yogurt characteristics. J Dairy Sci. 2000 Apr; 83(4):666-73.

Hekmat S, McMahon DJ. Survival of Lactobacillus acidophilus and Bifidobacterium bifidum in ice cream for use as a probiotic food. J Dairy Sci. 1992 Jun; 75(6):1415-22.

Davidson RH, Duncan SE, Hackney CR, Eigel WN, Boling JW. Probiotic culture survival and implications in fermented frozen yogurt characteristics. J Dairy Sci. 2000 Apr; 83(4):666-73.

Savaiano DA. Lactose digestion from yogurt: mechanism and relevance. Am J Clin Nutr. 2014 May;99(5 Suppl):1251S-5S

Rizzoli R. Dairy products, yogurts, and bone health. Am J Clin Nutr. 2014 May;99(5 Suppl):1256S-62S

SELF Nutrition Data. Frozen yogurts, flavors other than chocolate: Nutrition Facts & Calories. Available at: http://nutritiondata.self.com/facts/sweets/7542/2#ixzz4muYNYCXE

Rippe JM, Sievenpiper JL, Lê KA, White JS, Clemens R, Angelopoulos TJ. What is the appropriate upper limit for added sugars consumption? Nutr Rev. 2017 Jan;75(1):18-36.