Αν και το καλοκαίρι τελειώνει, τουλάχιστον χρονολογικά, τα κύματα του καύσωνα που έρχονται κατά καιρούς δεν αφήνουν περιθώρια άγνοιας. Ας δούμε λοιπόν ποιες είναι οι μορφές θερμοπληξίας και πως μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε.

Θερμική καταπόνηση: Κάθε άτομο-ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο ή η κατάσταση της υγείας του-μπορεί να παρουσιάσει θερμική καταπόνηση, αν ασχολείται με έντονη σωματική δραστηριότητα και / ή εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες περιβάλλοντος.

Το σώμα έχει ως στόχο να διατηρήσει τη λεγόμενη θερμοκρασία σώματος στους 37°C και όταν αυτή αυξάνεται, η αντίδρασή του είναι να ιδρώνει και να αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος προς την επιφάνεια του δέρματος, προκειμένου να δροσιστεί. Με άλλα λόγια να ιδρώσει. Όταν η ικανότητα ενός οργανισμού να ψυχθεί δεν είναι αρκετή για να καταπολεμήσει την έκθεση σε υψηλή θερμοκρασία, μια σειρά από διάφορα συμπτώματα όπως ζαλάδα και καταπόνηση του οργανισμού, ενδέχεται να παρουσιαστούν.

Θερμικές κράμπες: Οι κράμπες λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας συνήθως είναι αισθητές στα πόδια και στην περιοχή της κοιλιάς με τον «ασθενή» να έχει έντονη εφίδρωση. Οι θερμικές κράμπες εμφανίζονται όταν ωστόσο το άτομο έχει σταματήσει την όποια δραστηριότητα έκανε και γι αυτό είναι δύσκολο να προβλεφθούν.

Προκειμένου όμως να περιορίσετε τις πιθανότητες (ή έστω και αν έχετε ήδη υποστεί θερμικές κράμπες) ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι να σταματήστε αμέσως ότι κάνετε και να καταναλώσετε αλατισμένα φαγητά, προκειμένου να αναπληρώστε την απώλεια υγρών στο σώμα σας.

Θερμική συγκοπή: Το κύριο χαρακτηριστικό της θερμικής συγκοπής είναι η λιποθυμία ενώ τα προειδοποιητικά σημάδια είναι η ζάλη και η αδυναμία. Εάν αντιληφθείτε ένα από τα δύο καλό είναι να καθίσετε ή να ξαπλώσετε προκειμένου να αποφύγετε τις δυσάρεστες συνέπειες.

Θερμικό οίδημα: Το θερμικό οίδημα είναι στην ουσία το πρήξιμο στα πόδια εξαιτίας της συσσώρευσης υγρών στους ιστούς. Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας παρατεταμένης διαστολής των μικρών αρτηριών στα πόδια και συνήθως μπορεί να θεραπευτεί με ανύψωση των ποδιών και τις εναλλαγές μεταξύ τους ώστε με απαλές (πάντα) κινήσεις να αυξήσετε την κυκλοφορία του αίματος.

Θερμική εξάντληση: H θερμική εξάντληση είναι η συνέπεια της ακραίας μείωση του όγκου του πλάσματος στο αίμα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ήπιο αποπροσανατολισμό, αδυναμία, ναυτία, εμετό, κεφαλαλγία, ταχυκαρδία και υπόταση. Λόγω αυτών των συμπτωμάτων, ωστόσο μπορεί να παρερμηνευθεί ως οξεία ιογενή ασθένεια. Σε περίπτωση που κάποιος παρουσιάσει αυτά τα συμπτώματα πρέπει να μεταφερθεί σε δροσερό περιβάλλον και να καταναλώσει τρόφιμα και ροφήματα πλούσια σε αλάτι, για να αναπληρώσει τα χαμένα υγρά του σώματος.

Αν ωστόσο δεν δώσετε την πρέπουσα προσοχή η θερμική εξάντληση ενδέχεται να προχωρήσει σε πιο σοβαρές μορφές θερμοπληξίας.

Θερμοπληξία: Η θερμοπληξία είναι ένα φαινόμενο έκτακτης ιατρικής ανάγκης. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο ή μόνιμη νευρολογική βλάβη. Η θερμοπληξία εμφανίζεται όταν η θερμοκρασία του σώματος ενός ατόμου αυξάνεται φτάνοντας στους 40°C. Τα πρώτα σημάδια της περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ζάλη, αδυναμία ενώ μπορεί να ακολουθούνται από σύγχυση ή ευφορία και μια ξαφνική απώλεια των αισθήσεων.

Ένα άτομο που πάσχει από θερμοπληξία μπορεί να έχει παραισθήσεις, να είναι επιθετικό ή να βρεθεί ξαφνικά σε κωματώδη κατάσταση. Σε όλες τις περιπτώσεις χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα. Η καλύτερη τακτική είναι ο ασθενής να μεταφερθεί σε δροσερό περιβάλλον προκειμένου να «ρίξει» όσο το δυνατόν πιο γρήγορα τη θερμοκρασία του σώματός του.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τη θερμοπληξία;

Υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες που πρέπει τους ακολουθήσετε προκειμένου να αποφύγετε την όποια μορφή θερμοπληξίας.

Πολλά υγρά

Ο ιδρώτας αφαιρεί το αλάτι και τα μέταλλα που χρειάζεται ο οργανισμός και πρέπει να τα αναπληρώσετε. Σε περιόδους καύσωνα πίνετε πολλά υγρά (νερό, χυμούς και ισοτονικά) ενώ αποφύγετε όσα ροφήματα περιέχουν καφεΐνη (καφές, τσάι, κόκα κόλα) και το αλκοόλ. Επίσης φροντίστε να τρώτε ελαφριά γεύματα ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Φορέστε ελαφρά ρούχα και αντηλιακό

Φορέστε όσο λιγότερα ρούχα γίνεται όταν είστε σπίτι ενώ αν χρειάζεται να πάτε στη δουλειά σας επιλέξτε ανοιχτόχρωμα και ελαφριά υφάσματα. Το καπέλο και το αντηλιακό είναι επίσης απαραίτητη «θωράκιση» ενάντια στο καύσωνα.

Αποφύγετε τις εξωτερικές δραστηριότητες

Προσπαθήστε να κάνετε μόνο τις απαραίτητες δραστηριότητες που χρειάζεται και μη κυκλοφορείτε άσκοπα σε εξωτερικούς χώρους. Αν ωστόσο πρέπει να βγείτε από το σπίτι επιλέξτε να το κάνετε ή πολύ νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα και να θυμάστε πάντα να στέκεστε σε σκιερό μέρος. Μη ξεχνάτε επίσης ποτέ να μην αφήνετε τα παιδιά ή τα ζώα σας μέσα στο αυτοκίνητο έστω και για ελάχιστη ώρα.

Διατηρείτε τους εσωτερικούς χώρους δροσερούς

Μείνετε σε ένα κλιματιζόμενο χώρο. Αν δεν έχετε κλιματισμό, πηγαίνετε σε ένα δημόσιο κτίριο, εμπορικό κέντρο, ή όπου διατίθεται κλιματισμός. Ένα δροσερό ντους ή ένα μπάνιο είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να δροσιστείτε.

Μη κάνετε κατάχρηση «θερμοκρασίας»

Επειδή η ζέστη σε περιόδους καύσωνα είναι αφόρητη είναι σύνηθες φαινόμενο τα κλιματιστικά να δουλεύουν σε αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό σε συνδυασμό με υψηλά ποσοστά υγρασίας μπορούν πολύ εύκολα να σας αρρωστήσουν. Διατηρήστε τη θερμοκρασία των κλιματιστικών σε λογικά πλαίσια ώστε το σώμα σας να μην πάθει θερμικό «σοκ» με την εναλλαγή από τον εσωτερικό σε κάποιον εξωτερικό χώρο.

Μη ξεχνάτε ότι οι διάφορες μορφές θερμοπληξίας δεν κάνουν διακρίσεις σε φύλο και ηλικία. Ωστόσο στις ομάδες υψηλού κινδύνου συγκαταλέγονται οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, όσοι ασχολούνται με αθλητικές δραστηριότητες, άτομα που εργάζονται σε εξωτερικό περιβάλλον και όσοι έχουν κάποια ιατρική πάθηση.