Ταλαιπωρεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που χρειάζονται τη βοήθεια γυαλιών οράσεως ή φακών επαφής. Ο λόγος για τη μυωπία, που εμφανίζεται ανεξαιρέτως σε μικρούς ή μεγάλους.

Τι είναι η μυωπία;

Η μυωπία είναι μια διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία, οι ακτίνες του φωτός που προέρχονται από ένα μακρινό αντικείμενο εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή και όχι επάνω στον αμφιβληστροειδή, όπως σε έναν εμμετρωπικό οφθαλμό.

Αυτό οφείλεται είτε σε αύξηση του προσθιοπίσθιου άξονα του οφθαλμού (αξονική μυωπία) είτε σε αύξηση της διαθλαστικής δύναμης του οφθαλμού (διαθλαστική μυωπία).

Πού οφείλεται η μυωπία;

Τα ακριβή αίτια της μυωπίας δεν τα γνωρίζουμε. Έχουμε διαπιστώσει, ότι η αξονική μυωπία εμφανίζεται κατά την περίοδο της ανάπτυξης, όπου έχουμε αύξηση του προσθιοπίσθιου άξονα του ματιού.

Γίνεται αντιληπτή τα πρώτα σχολικά χρόνια, όπου οι ανάγκες του παιδιού επεκτείνονται και στη μακρινή όραση. Τελευταία, ενοχοποιείται και η έντονη κοντινή εργασία (PC- διάβασμα) και αυτοί είναι οι λόγοι που τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε αύξηση της μυωπίας ακόμη και μέχρι την ηλικία των 26-27 ετών.

Μυωπία μπορεί να εμφανιστεί και σε μεγαλύτερη ηλικία λόγω του εμφανιζόμενου καταρράκτη, ο οποίος αυξάνει τη διαθλαστική δύναμη του οφθαλμού. Αυτό που παρατηρεί ο ασθενής είναι ότι χρειάζεται όλο και λιγότερο τα γυαλιά του για το διάβασμα.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι επίσης υπεύθυνος για την εμφάνιση διαθλαστικής μυωπίας. Σε πρόωρα νεογνά μπορεί επίσης να παρατηρηθεί μια μορφή μυωπίας που ονομάζεται μυωπία της προωρότητας.

Τι είναι η εκφυλιστική μυωπία;

Εκφυλιστική μυωπία είναι εκείνη, όπου εκτός από τη θολή αντίληψη των μακρινών αντικειμένων που είναι το κυριότερο σύμπτωμα της μυωπίας συνοδεύεται και από εκφυλιστικές αλλοιώσεις των χιτώνων του οφθαλμού. Οι αλλοιώσεις αυτές παρατηρούνται συνήθως σε μυωπίες άνω των 6,00 διοπτριών, μερικές φορές όμως δεν έχουν σχέση με το βαθμό της μυωπίας.

Τα άτομα με εκφυλιστικές αλλοιώσεις έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, η οποία συμβαίνει σε ποσοστό 5-8 % σε άτομα με υψηλή μυωπία.

Χρήσιμο είναι σε κάθε ασθενή με μυωπία να γίνεται από τον οφθαλμίατρο βυθοσκόπηση για την πιθανή ύπαρξη εκφυλιστικών αλλοιώσεων.

Πώς αντιμετωπίζεται η μυωπία;

Η μυωπία αντιμετωπίζεται με γυαλιά, φακούς επαφής και τελευταία με τις διαθλαστικές επεμβάσεις. Τα τελευταία 20 χρόνια οι επεμβάσεις με Laser για τη διόρθωση της μυωπίας βελτίωσαν την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων, απαλλάσσοντας τους από την εξάρτηση από τα γυαλιά ή τους φακούς επαφής τους. Η φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή (PRK) είναι η πρώτη χειρουργική τεχνική με Laser που εφαρμόστηκε για τη διόρθωση της μυωπίας.

Το επιθήλιο του κερατοειδούς αφαιρείται αφού πρώτα τον έχουμε αναισθητοποιήσει με σταγόνες και στην επιφάνεια του εφαρμόζεται το Laser. Στη συνέχεια, εφαρμόζονται φακοί επαφής για 3-5 ημέρες, οι οποίοι βοηθούν στην αναγέννηση του επιθηλίου.

Η πιο διαδεδομένη σήμερα τεχνική με Laser είναι η μέθοδος LASIK (Laser in situ keratomileusis). Ο χειρουργός ανασηκώνει ένα τμήμα του κερατοειδούς (flap), εφαρμόζει το Laser και στη συνέχεια τοποθετεί το flap στην αρχική του θέση. Με αυτή τη μέθοδο έχουμε ταχύτερη αποκατάσταση της όρασης.

Πότε δεν μπορεί να γίνει διόρθωση της μυωπίας με Laser;

Καταστάσεις όπως ο κερατόκωνος, η σοβαρή ξηροφθαλμία, το μη ελεγχόμενο γλαύκωμα, νοσήματα του κολλαγόνου (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, σαρκοείδωση κ.α) ιστορικό οφθαλμικού έρπητα, λεπτός κερατοειδής και λήψη φαρμάκων, όπως τα στεροειδή και το ρετινοικό οξύ αποτελούν αντένδειξη για τις διαθλαστικές επεμβάσεις.

Πότε είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να χειρουργηθεί ο μύωπας;

Βασική προϋπόθεση για την διενέργεια της διαθλαστικής επέμβασης είναι η σταθερότητα της μυωπίας για 1-2 χρόνια και ηλικία μεγαλύτερη των 18 ετών.

Από την Αικατερίνη Δημάκη, Χειρουργό Οφθαλμίατρο, Διδάκτωρα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος της Ελληνικής Οφθαλμολογικής Εταιρείας και επιστημονική συνεργάτης του www.iator.gr .