Οι συνθήκες επιβάλλουν την προσθήκη συντηρητικών στις τροφές, για να διατηρηθούν για μεγαλύτερο διάστημα, να αποκτήσουν πιο ελκυστικό χρώμα ή να γίνουν πιο θρεπτικές για τον οργανισμό μας. Τι σημαίνει όμως αυτό;

Το ιδανικό θα ήταν οι κάθε λογής τροφές, οι καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, να πέρναγαν απευθείας από την παραγωγή… στην κατανάλωση. Μάλλον όμως κάτι τέτοιο ακούγεται ουτοπικό. Τα φυτικά και ζωικά προϊόντα, σπάνια βρίσκονται απευθείας στο πιάτο μας. Εκτός ίσως μόνο αν είμαστε τυχεροί και ζούμε στην ύπαιθρο και μπορούμε να γευτούμε απευθείας ό,τι μας χαρίζει η φύση.

Οι συνθήκες επιβάλλουν την προσθήκη συντηρητικών στις τροφές, για να διατηρηθούν για μεγαλύτερο διάστημα, να αποκτήσουν πιο ελκυστικό χρώμα ή να γίνουν πιο θρεπτικές για τον οργανισμό μας. Μερικά από τα πρόσθετα τροφίμων, είναι καλά για τον οργανισμό μας, υπάρχουν όμως και εκείνα που επιδρούν αρνητικά.

Τα προσθετικά τροφίμων διακρίνονται, ανάλογα με την προέλευσή τους, σε φυσικά (από φυτά, καρπούς, ορυκτά) ή σε χημικά πρόσθετα (παρασκευάζονται συνθετικά σε εργαστήριο). Τις περισσότερες φορές γίνεται λόγος για τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορούν να έχουν στον οργανισμό μας, ενώ παρακάμπτεται το ενδεχόμενο όφελος.

Για το λόγο αυτό καλό είναι να γνωρίζουμε τις ιδιότητες των πρόσθετων των τροφίμων, ώστε να αποφεύγουμε την υπερκατανάλωση σε περίπτωση που εμπνέουν λόγο ανησυχίας.

Μερικά από τα πρόσθετα τροφίμων είναι:

Ενισχυτικά Γεύσης

Τα συγκεκριμένα πρόσθετα τροφίμων, ενισχύουν και προσδίδουν γεύση στις τροφές. Για παράδειγμα τα αναψυκτικά περιέχουν χημικά πρόσθετα και συγκεκριμένα αιθυλεστέρα, που χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της ζάχαρης. Πολλά σνακ και λοιπά αρτοσκευάσματα περιέχουν τη χημική ουσία βενζαλδεΰδη, ενώ τα ζαχαρώδη προϊόντα και τα παγωτά περιέχουν σαλικυλικό μεθύλιο. Ωστόσο οι ειδικοί θεωρούν ότι τα αιθέρια έλαια και τα φυτικά εκχυλίσματα, μπορούν να λειτουργούν εξίσου ενισχυτικά στη γεύση, προσδίδοντας άρωμα και σίγουρα περισσότερα θρεπτικά συστατικά για τον οργανισμό μας.

Διαιτητικά γλυκαντικά

Μια σειρά από ουσίες όπως η ζαχαρίνη, η ασπαρτάμη, και η ακετοσουλφάμη χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα της ζάχαρης. Συνήθως προτιμώνται από πάσχοντες λ.χ από διαβήτη ή από όσους προσέχουν τη διατροφή τους, καθώς τα συγκεκριμένα πρόσθετα, μπορούν να προσδίδουν ιδιαίτερα γλυκιά γεύση στις τροφές.

Θρεπτικά πρόσθετα

Πρόκειται για ουσίες που προσδίδουν μεγαλύτερη θρεπτική αξία στις τροφές στις οποίες χρησιμοποιούνται. Είναι πλούσιες κυρίως σε βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία. Τα θρεπτικά πρόσθετα περιλαμβάνουν κυρίως βιταμίνη C, την οποία συναντάμε στους χυμούς φρούτων, βιταμίνη D που προστίθεται τόσο στους χυμούς όσο και στο γάλα και βιταμίνη A και B, που περιέχεται στο ψωμί και τα δημητριακά. Συχνά τα θρεπτικά πρόσθετα είναι πλούσια και σε σίδηρο ή ασβέστιο.

Γαλακτωματοποιητές

Οι γαλακτωματοποιητές λειτουργούν κυρίως σταθεροποιητικά και προστίθενται σε τρόφιμα, όπως η μαργαρίνη, η μαγιονέζα και οι σάλτσες για σαλάτα. Η λεκιθίνη και τα μονό- και διγλυκερίδια, είναι φυσικοί γαλακτωματοποιητές και χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία τροφίμων.

Χρωστικές

Πολλά τρόφιμα ενισχύονται χρωματικά με ουσίες, ώστε να γίνουν περισσότερο ελκυστικές για τον καταναλωτή. Οι ουσίες μπορεί να είναι, είτε φυσικές χρωστικές, είτε όχι. Οι μη φυσικές χρωστικές, γνωστές ως συνθετικά χρώματα, έχουν μεγαλύτερη χρωστική ικανότητα, είναι πιο σταθερές και ομοιογενείς ενώ έχουν χαμηλότερο κόστος από τις φυσικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ή χρήση του υπεροξειδίου του βενζολίου, το οποίο αποχρωματίζει το αλεύρι σίτου.

Αντιοξειδωτικά

Πολύ συχνή είναι η χρήση αντιοξειδωτικών ουσιών στα τρόφιμα. Βασικός τους ρόλος είναι να προλαμβάνουν την οξείδωση των τροφίμων που προκαλείται από την έκθεση στον αέρα στον ήλιο κ.ά. Επιπλέον τα αντιοξειδωτικά διατηρούν τη γεύση και το χρώμα των τροφών στα οποία προστίθενται, κάνοντάς τα κατάλληλα για κατανάλωση μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. Η χρήση τους είναι ιδιαίτερα σημαντική για την αποτροπή της οξείδωσης των λιπών και γενικά προϊόντων που περιέχουν λίπος.

Σταθεροποιητές

Οι ουσίες αυτές δεσμεύουν νερό και αυξάνουν το ιξώδες παχύρρευστων τροφίμων. Χρησιμοποιούνται για την αποφυγή διαχωρισμού συστατικών διαφορετικής πυκνότητας από το νερό και της δημιουργίας ενός ανομοιογενούς μίγματος. Οι σταθεροποιητές τροφίμων επιτρέπουν ουσιαστικά τη διατήρηση της φυσικοχημικής κατάστασης ενός τροφίμου, διατηρώντας την αρχική του σύνθεση.