Οι γκουρού της «ευτυχίας» επιμένουν, ότι το πολυπόθητο αυτό συναίσθημα είναι ο συνδυασμός στιγμών, που συμπληρώνουν σαν παζλ μία γενικότερη διάθεση ευφορίας. Από την άλλη, τα κρούσματα κατάθλιψης στη σύγχρονη κοινωνία, αυξάνονται. Πότε τελικά κάποιος είναι ευτυχισμένος;

«Ζω την απόλυτη ευτυχία» επιμένουν αρκετοί, οι οποίοι μάλλον είναι περισσότερο ενθουσιώδεις από ό,τι θα έπρεπε. Στον αντίποδα, οι πεσιμιστές της υπόθεσης, δε βρίσκουν κανένα λόγο για να είναι κάποιος ευτυχισμένος σήμερα.

Η αλήθεια βέβαια είναι, ότι η ευτυχία είναι υποκειμενική και δε μπορεί σε καμία περίπτωση να …μετρηθεί. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι «δείκτες» που μπορούν να σας …δώσουν κάποιες ενδείξεις, ότι ίσως δεν είστε ευτυχισμένος/η.

Με τις ώρες μπροστά στην οθόνη

Τις περισσότερες φορές, μία κουραστική μέρα στη δουλειά «απαιτεί» επιστροφή στο σπίτι και χαλάρωση στον καναπέ μπροστά στην τηλεόραση. Αυτή η συνήθεια σίγουρα είναι μία μορφή ξεκούρασης αλλά στην περίπτωση, που η συνήθεια αυτή γίνεται ρουτίνα, είναι τουλάχιστον ένα πρώτο δείγμα, ότι κάτι δεν πάει καλά στη ζωή σας. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του 2008, η πολύωρη τηλεθέαση είναι δείγμα δυστυχίας.

Από το 1972, ωστόσο, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Σικάγο, αποφάνθηκαν, ότι ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσης, το εισόδημα και την ηλικία, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι παρακολουθούν 30% λιγότερες ώρες τηλεόραση την εβδομάδα από εκείνους που είναι δυστυχισμένοι.

Κατά μέσο όρο μάλιστα, οι «ευτυχισμένοι» της έρευνας παρακολουθούν περίπου 19 ώρες τηλεόραση σε σχέση με τις 25 ώρες των δυστυχισμένων. Η διαφορά μεταξύ τους εστιάστηκε ακόμη στο γεγονός, ότι οι ευτυχισμένοι συναναστρέφονται περισσότερο με φίλους και αφιερώνουν αρκετό χρόνο σε δραστηριότητες εκτός σπιτιού. Το σημαντικότερο δε, είναι ότι η συγκεκριμένη έρευνα διεξήχθη περισσότερο από 40 χρόνια πριν, τότε που ακόμα η τηλεόραση ήταν …νέας τεχνολογίας.

Σχέσεις, σχέσεις, σχέσεις

Ένα αδιαμφισβήτητο σημάδι δυστυχίας είναι τα προβλήματα που τυχόν αντιμετωπίζει κάποιος στις σχέσεις του. Οι δυστυχισμένοι άνθρωποι έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να διευθετήσουν ζητήματα ή προβλήματα και επιπλέον, δε μπαίνουν στη διαδικασία να επεκτείνουν τον φιλικό τους κύκλο.

Αντίθετα, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι περνούν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους με φίλους. Τα αποτελέσματα αυτά των ερευνών, αντικατοπτρίζουν την έννοια της «ευτυχίας» και τον τρόπο με τον οποίο ο καθένας είναι «ανοιχτός» σε νέες εμπειρίες.

Συνεπώς, εκείνοι οι οποίοι έχουν βαθύτερες και ευρύτερες κοινωνικές συνδέσεις, αναφέρουν υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή τους. Για παράδειγμα, οι έρευνες δείχνουν, ότι οι παντρεμένοι άνθρωποι είναι γενικά πιο ευτυχισμένοι από ό, τι οι χωρισμένοι.

Αλλά, και στη σημερινή εποχή της online κοινωνικής ζωής, τα πράγματα δεν είναι άσχημα, τουλάχιστον σύμφωνα με το «The Virtual Happiness Project».

Πρόκειται για μία πλατφόρμα, η οποία αξιολογεί τη σχέση μεταξύ ευτυχίας και online κοινωνικής δικτύωσης και μέχρι στιγμής έχει βρεθεί, ότι η οικοδόμηση σχέσεων μέσω του internet μπορεί όντως να ενισχύσει την ευτυχία.

Ουφ, αυτό το στρες

Σύμφωνα με τα όσα ορίζει η λεγόμενη θετική ψυχολογία ή η επιστήμη που ασχολείται με την ευημερία, το περιβάλλον παίζει σημαντικό ρόλο στην αναζήτηση των ανθρώπων για ευτυχία. Το αίσθημα της ασφάλειας και η άνεση δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες αισιοδοξίας, ευτυχίας και ικανοποίησης. Αντίθετα, ένα εξαιρετικά αγχωτικό περιβάλλον προωθεί το άγχος και την ανασφάλεια.

Για παράδειγμα, μία μελέτη που συνέκρινε το ελεγχόμενο και το ανεξέλεγκτο άγχος, διαπίστωσε ότι το τελευταίο προκάλεσε μεγαλύτερη δυστυχία και ένταση στους συμμετέχοντες.

Με απλά λόγια, ενώ το άγχος μας αναγκάζει να εργαστούμε πιο αποτελεσματικά και να επιτύχουμε περισσότερους στόχους, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη μακροπρόθεσμη ευτυχία.

Ένα πρόσφατο παράδειγμα της επίδρασης του στρες είναι η παράδοξη αλλαγή στην ευτυχία μεταξύ των αμερικανίδων τα τελευταία 35 χρόνια. Παρά την πρόοδο, που έχει σημειωθεί στον τομέα των γυναικείων ζητημάτων τις τελευταίες δεκαετίες, τα ποσοστά της ευημερίας τους σε γενικές γραμμές, έχουν μειωθεί (πηγή: Stevenson και Wolfers).

Οι ερευνητές αποδίδουν αυτή στην αύξηση των επιπέδων του άγχους των γυναικών, στις δύσκολες απαιτήσεις διαχείρισης οικογένειας και καριέρας, που έχει δημιουργήσει η σύγχρονη κοινωνία. Η ίδια έρευνα καταλήγει, ότι οι άνδρες μπορεί να είναι πιο ευτυχισμένοι, επειδή σήμερα δαπανούν λιγότερο χρόνο σε δυσάρεστες εργασίες από τις γυναίκες.

Παρόλο που δε μπορεί να εξαλείψει κανείς εντελώς το άγχος από τη ζωή του, η θετική σκέψη, η συνείδηση και η αισιοδοξία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως συναισθηματικά «αντίδοτα» κατά του στρες.

Η αναζήτηση της ευτυχίας…τώρα

Εξ' ορισμού, η ευτυχία είναι στιγμιαία και φευγαλέα, αφήνοντας πάντα μία ανικανοποίητη αίσθηση. Αυτή η συνεχής και σχεδόν ψυχαναγκαστική αναζήτηση της «απόλυτης ευτυχίας» ωστόσο, έχει συνήθως ένα μόνο αποτέλεσμα: να …ξεγλιστρά η ευτυχία μέσα από τα χέρια μας.

Με απλά λόγια, αυτό που συμβαίνει είναι, ότι στην προσπάθεια «κατάκτησης» μιας ευτυχίας σύμφωνης με τα πρότυπα του κοινωνικού περίγυρου, οι περισσότεροι δεν αναγνωρίζουμε την ευτυχία που ενδεχομένως να ζούμε στην παρούσα φάση της ζωής μας.

Η συνεχής αυτή αναζήτηση, καταδιωκόμενη εξ’ αρχής από το άγχος ικανοποίησης, είναι αν μη τι άλλο «άδεια». Δώστε στον εαυτό σας τον χρόνο και το δικαίωμα να δει τις ευτυχισμένες στιγμές που διανύετε σε καθημερινή βάση.

Μία επιτυχία στη δουλειά, ένα ευχάριστο δείπνο με την οικογένεια, μία διασκεδαστική έξοδος με φίλους είναι μερικές από τις περιστάσεις, που «χτίζουν» την ευτυχία.

Άγρυπνες νύχτες

Ο ύπνος είναι ένας βασικός «σύμμαχος» της ευτυχίας. Κατά συνέπεια, ο κακός ύπνος είναι ικανός να προκαλέσει δυστυχία. Μάλιστα, ένας ψυχολόγος του Πανεπιστημίου του Michigan σε έρευνά του υπολόγισε, ότι το ποσοστό ευτυχίας του ανθρώπου, που κοιμάται μία επιπλέον ώρα κάθε βράδυ μπορεί να συγκριθεί με...ετήσια αύξηση ύψους 60.000 δολαρίων στο μισθό του.

Το εκπληκτικό αυτό συμπέρασμα σχετίζεται με τη λειτουργία ου εγκεφάλου. Ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου που έχει έλλειψη ύπνου, είναι πιο ευαίσθητος στις επιδράσεις της κορτιζόλης, της ορμόνης δηλαδή του στρες, σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Franklin.

Η σχέση μεταξύ ύπνου και ευτυχίας θέτει ωστόσο το βασικό ερώτημα: ο κακός ύπνος μας κάνει δυστυχισμένους ή η δυστυχία εμποδίζει έναν καλό ύπνο; Η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα, δηλαδή. Σαφείς απαντήσεις δεν υπάρχουν ακόμη, αλλά οι ειδικοί θεωρούν, ότι το ζήτημα είναι υποκειμενικό και εξαρτάται από τον χαρακτήρα του καθενός.

Τελικά, εσείς είστε ευτυχισμένοι;