Είτε πρόκειται για μία απλή αναστάτωση, που προκαλεί ένα μποτιλιάρισμα είτε για ένα σημαντικό γεγονός της ζωής, όπως ένα διαζύγιο ή μία απόλυση, το ψυχολογικό στρες επηρεάζει σημαντικά το σώμα μας.

Μπορεί λίγο στρες να είναι εποικοδομητικό, ακόμα και δημιουργικό, αλλά δυστυχώς, το καθημερινό άγχος μπορεί να είναι ο νούμερο ένα παράγοντας, για την επιδείνωση της υγείας. Μάλιστα, σύμφωνα με το health.com, περίπου το 70% των επισκέψεων σε γιατρό και το 80% των σοβαρών ασθενειών συνδέονται με το στρες.

Τα καλά νέα λένε, ότι ποτέ δεν είναι αργά, καθώς υπάρχουν απλοί τρόποι που μπορεί ο καθένας να μειώσει το άγχος, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους. Τα κακά νέα όμως, αναφέρουν, ότι υπάρχουν τουλάχιστον 15 βλαβερές επιπτώσεις, που το άγχος επηρεάζει σοβαρά την υγεία.

Διατροφικές επιθέσεις

Έρευνες έχουν δείξει, ότι η ορμόνη του στρες, η κορτιζόλη, συνδέεται με την ανεξέλεγκτη λαχτάρα για λιπαρά και ζαχαρώδη τρόφιμα. Οι επιστήμονες μάλιστα πιστεύουν, ότι η συγκεκριμένη δεσμεύεται στους υποδοχείς του εγκεφάλου, που αφορούν στην πρόσληψη τροφής.

Η κορτιζόλη μπορεί να αυξήσει την ποσότητα του λιπώδους ιστού στο σώμα, διευρύνοντας το μέγεθος των λιποκυττάρων. Και αν έχετε ήδη υψηλό δείκτη μάζας σώματος, ενδεχομένως διατρέχετε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο.

Το κλειδί είναι να γνωρίζετε τις «λιγούρες» σας και να είστε προετοιμασμένοι να τις αντιμετωπίσετε υγιεινά. Αυτό σημαίνει, να έχετε αποθέματα υγιεινών σνακ για να μπορέσετε να ελέγξετε τις «επιθέσεις» της κορτιζόλης, που έχουν ως αποτέλεσμα τον διαβήτη, την παχυσαρκία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.

Καρδιά

Η ακριβής σχέση μεταξύ του στρες και των καρδιακών νοσημάτων μπορεί να μην είναι απόλυτα σαφής, είναι όμως πραγματική. Πρόσφατη έρευνα, που διεξήχθη σε 200.000 υπαλλήλους στην Ευρώπη, αποκάλυψε, ότι όσοι είχαν αγχωτικές δουλειές και ελάχιστα περιθώρια στη λήψη αποφάσεων είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρδιακό επεισόδιο, σε σχέση με όσους έκαναν δουλειές με λιγότερο άγχος.

Αϋπνία

Το στρες προκαλεί υπερδιέγερση, μία βιολογική κατάσταση όπου ο οργανισμός στην ουσία δεν αισθάνεται υπνηλία. Αν και τα στρεσογόνα γεγονότα μπορούν να ευνοήσουν την ύπαρξη αϋπνίας, η μακροχρόνια έκθεση στο στρες μπορεί να διαταράξει τον ύπνο, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα υγείας, όπως είναι η άπνοια.

Πονοκέφαλος

Οι ορμόνες του οργανισμού, όπως είναι η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη, μπορούν να προκαλέσουν αγγειακές αλλαγές, οι οποίες «μεταφράζονται» σε πονοκεφάλους ή ημικρανίες διαρκείας. Επιπλέον, το άγχος προκαλεί ένταση στους μυς, οι οποίοι δυσχεραίνουν τις ημικρανίες.

Μνήμη

Όταν ο οργανισμός εκκρίνει περισσότερη κορτιζόλη από όση χρειάζεται, εμποδίζει τον εγκέφαλο να διαμορφώσει νέες μνήμες. Κατά τη διάρκεια μιας οξείας κρίσης στρες, η ορμόνη παρεμβαίνει στους νευροδιαβιβαστές, τις χημικές ουσίες, που χρησιμοποιούν τα κύτταρα του εγκεφάλου για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Αυτή η διαδικασία μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στο άτομο να σκεφτεί σωστά ή να ανακτήσει μνήμες.

Μαλλιά

Το υπερβολικό στρες ευθύνεται όμως και για την απώλεια μαλλιών. Αν και διάφορες έρευνες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη, τα μέχρι τώρα στοιχεία αποκαλύπτουν, ότι το άγχος παίζει σημαντικό ρόλο στην απώλεια τριχών, ενισχύοντας μία αυτοάνοση κατάσταση, η οποία ονομάζεται γυροειδής αλωπεκία.

Επίσης, το στρες και το άγχος μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση της τριχοτιλλομανίας. Πρόκειται για μία διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από παρόρμηση για ξερίζωμα τριχών, η οποία έχει σαν συνέπεια την αλωπεκία και συνήθως αναφέρεται ως «καταναγκαστικό τράβηγμα τρίχας».

Σάκχαρο

Είναι γνωστό, ότι το άγχος αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Έρευνα που διεξήχθη σε υπέρβαρες γυναίκες, οι οποίες δεν έπασχαν από διαβήτη, μάλιστα, έδειξε, ότι αυτές αύξαναν τις επινεφρίνες, που σχετίζονταν με το στρες, κάθε φορά που χρειαζόταν να θυμηθούν ένα στρεσογόνο γεγονός που τους είχε συμβεί, με αποτέλεσμα να παράγουν υψηλότερα ποσοστά γλυκόζης και σακχάρου, από ό, τι τα άτομα με χαμηλότερη επινεφρίνη. Με απλά λόγια, αυτό υποδηλώνει, ότι σε περιπτώσεις που ορισμένοι έρχονται αντιμέτωποι με το άγχος θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο για διαβήτη.

Πέψη

Η καούρα, οι κράμπες στο στομάχι και η διάρροια μπορούν να προκληθούν ή να επιδεινωθούν από το στρες. Ειδικότερα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το οποίο χαρακτηρίζεται από πόνο και εξάρσεις δυσκοιλιότητας και διάρροιας, πιστεύεται ότι τροφοδοτείται εν μέρει από το στρες. Ωστόσο, για το έλκος στομάχου, που κάποτε θεωρούσαν οι ειδικοί, ότι προκαλούνταν από το στρες, οι νέες θεωρίες αναφέρουν, ότι προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά.

Πίεση

Μια αγχωτική κατάσταση μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, πιέζοντας τα αιμοφόρα αγγεία και επιταχύνοντας τον καρδιακό ρυθμό. Ωστόσο, πρόκειται για μία προσωρινή κατάσταση, καθώς η πίεση επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα, μόλις μειωθεί το άγχος.

Δεν είναι ακόμη σαφές όμως, κατά πόσον το χρόνιο στρες μπορεί να προκαλέσει πιο μόνιμες αλλαγές στην πίεση του αίματος.

Εγκεφαλικός ιστός

Έρευνα, που περιλαμβάνει την απεικόνιση του εγκεφάλου, δείχνει ότι το υπερβολικό άγχος μπορεί να μειώσει την ποσότητα του ιστού στις περιοχές του εγκεφάλου, που ρυθμίζουν τα συναισθήματα και τον αυτοέλεγχο. Η βλάβη αυτή μπορεί να εμπλακεί με μελλοντικές στρεσογόνες καταστάσεις, αλλά μπορεί επίσης, σύμφωνα με τους ειδικούς, να αντιστραφεί με αποτελεσματικές τεχνικές διαχείρισης του άγχους.

Δέρμα

Όσοι υποφέρουν από ακμή, το υποπτεύονται χρόνια και μάλλον έχουν δίκιο: το στρες μπορεί να προκαλέσει «σπυράκια». Οι έρευνες δείχνουν, ότι άτομα με ακμή είναι πιο επιρρεπή σε ξεσπάσματα κατά τη διάρκεια εξετάσεων, για παράδειγμα, σε σύγκριση με λιγότερο αγχωτικές χρονικές περιόδους. Ένας από τους ενόχους, θεωρείται πάντως η αύξηση των ανδρογόνων. Επιπλέον, το στρες μπορεί να προκαλέσει ψωρίαση, μία δερματική πάθηση που χρειάζεται ειδική φαρμακευτική αγωγή.

Πόνος στην πλάτη

Το στρες μπορεί να οδηγήσει σε μια οξεία επίθεση πόνου στην πλάτη, καθώς επίσης και να συμβάλει σε συνεχή χρόνιο πόνο, πιθανώς για τον απλό λόγο, ότι οι στρεσογόνες καταστάσεις προκαλούν τέντωμα στους μυς.

Μια πρόσφατη ευρωπαϊκή μελέτη διαπίστωσε, ότι οι άνθρωποι που είναι επιρρεπείς στο άγχος είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν πόνους στην πλάτη, ενώ μια αμερικανική έρευνα ανέφερε, ότι άτομα με εξάρσεις θυμού και ψυχικό πόνο, παρουσιάζουν συχνά συνεχή πόνο στην πλάτη.

Εγκεφαλικό

Σε πρόσφατη έρευνα, που διεξήχθη σε υγιείς ενήλικες, οι οποίοι είχαν κάποια αγχωτική εμπειρία τον τελευταίο χρόνο, αποκαλύφθηκε ότι (οι συμμετέχοντες αυτοί) είχαν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο, από τους λιγότερο αγχωτικούς. Πιθανότατα, ο αυξημένος κίνδυνος οφείλεται στην αύξηση των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης και στη στένωση των αρτηριών, γνωστής ως αθηροσκλήρωση.

Πρόωρη γήρανση

Τα τραυματικά γεγονότα και το χρόνιο στρες μπορούν να μειώσουν τα τελομερή, τα προστατευτικά καλύμματα στις άκρες των χρωμοσωμάτων των κυττάρων, προκαλώντας την πρόωρη γήρανσή τους. Τα καλά νέα ωστόσο, είναι, ότι η τακτική άσκηση τρεις φορές την εβδομάδα είναι αρκετή για να αντισταθμίσει τις απώλειες.

Άσθμα

Το άγχος φαίνεται πως είναι υπεύθυνο και για την επιδείνωση του άσθματος σε αρκετά άτομα. Σε μία μελέτη, φάνηκε, ότι τα παιδιά που εμφάνισαν σοβαρό στρες, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, είχαν σχεδόν διπλάσια αύξηση του κινδύνου μιας κρίσης άσθματος κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο εβδομάδων, σε σύγκριση με εκείνα τα παιδιά, που δε βρίσκονται υπό πίεση.

Οι ερευνητές δεν είναι βέβαιοι για τον λόγο, αλλά υποπτεύονται ότι το άγχος μπορεί να ενισχύσει την ανοσολογική ανταπόκριση του οργανισμού αναφορικά με τις αιτίες που προκαλούν άσθμα, όπως είναι η γύρη, το τρίχωμα ζώων ή η σκόνη.