Κατάθλιψη: αλήθειες και μύθοι για μία ασθένεια ταμπού
Παρά το γεγονός, ότι η κατάθλιψη είναι μία ασθένεια που επηρεάζει πάνω από το 10% του πληθυσμού, υπάρχουν πολλές παρανοήσεις, μύθοι και προκαταλήψεις γύρω από αυτή.
Βασικό ζήτημα της κατάθλιψης είναι η προκατάληψη, που προκύπτει εις βάρος των ατόμων, που πάσχουν λόγω του στίγματος, που συνοδεύει τις ψυχικές διαταραχές. Επειδή, όμως οι καθημερινές αγχώδεις συνθήκες ζωής, φαίνεται ότι κάνουν τον σύγχρονο άνθρωπο πιο επιρρεπή στην κατάθλιψη, έχει έρθει η ώρα να ξεπεράσουμε τα «ταμπού» και να δούμε την αλήθεια που κρύβεται πίσω από τους μύθους της ασθένειας αυτής.
«Η κατάθλιψη δεν είναι μια πραγματική ιατρική ασθένεια»
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν λανθασμένα, ότι η κατάθλιψη ορίζεται ως αδυναμία χαρακτήρα ή απλώς θλίψη. Ωστόσο, η κατάθλιψη είναι μια σύνθετη διαταραχή που έχει ψυχολογικές, κοινωνικές και βιολογικές ρίζες. Πρόκειται για μια ψυχική ασθένεια, που μπορεί να αντιμετωπιστεί με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων και της ψυχοθεραπείας και δεν θα πρέπει να θεωρείται συμβατικά ως δυστυχία, άρα και να παραμένει ανίατη.
«Τα αντικαταθλιπτικά από μόνα τους μπορούν να θεραπεύσουν την κατάθλιψη»
Ευτυχώς, η κατάθλιψη είναι μια θεραπεύσιμη διαταραχή, αλλά τα αντικαταθλιπτικά από μόνα τους δεν είναι συνήθως αρκετά. Ενώ τα φάρμακα αυτά έχουν την ικανότητα να αλλάξουν τη χημεία του εγκεφάλου και να διορθώσουν τα βαθιά ριζωμένα προβλήματα, η πιο συναισθηματική θεραπεία για την κατάθλιψη περιλαμβάνει επίσης την ψυχοθεραπεία.
Η λύση για την κατάθλιψη δεν είναι τόσο εύκολο, όσο να πάρει κάποιος ένα χάπι και να περιμένει να θεραπευτεί. Μάλιστα, οι εν λόγω φαρμακευτικές αγωγές ενδεχομένως να χρειαστούν διάστημα έξι εβδομάδων για να ενεργήσουν. Για τη σωστή αντιμετώπιση και θεραπεία της κατάθλιψης, χρειάζεται συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής.
«Μπορείτε να ξεπεράσετε την κατάθλιψη με θετική σκέψη»
Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή κατάσταση της υγείας, την οποία κανείς δεν επιλέγει οικειοθελώς. Οι άνθρωποι λανθασμένα πιστεύουν, ότι η κατάθλιψη είναι απλώς ένα αποτέλεσμα, όταν ένα άτομο είναι εσωστρεφές και απομονωμένο στη δική του θλίψη, άρα μπορεί να θεραπευτεί με τη θετική σκέψη.
Η κατάθλιψη δεν είναι σημάδι αδυναμίας, τεμπελιάς ή αυτολύπησης. Είναι μία ιατρική κατάσταση από κάποιες διαταραχές στη χημεία, τη λειτουργία και τη δομή του εγκεφάλου λόγω περιβαλλοντικών ή βιολογικών παραγόντων.
«Η κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης κατάστασης ή ενός θλιβερού γεγονότος»
Η κατάθλιψη είναι κάτι περισσότερο από μία περιστασιακή θλιβερή σκέψη ή μία δυστυχία, που οφείλεται σε θάνατο, χωρισμό ή απογοήτευση, αν και αυτά τα γεγονότα μπορούν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Ο καθένας βιώνει σκαμπανεβάσματα στη διάρκεια της ζωής τους, αλλά η κατάθλιψη δεν οφείλεται πάντα σε ένα συγκεκριμένο αρνητικό γεγονός.
Πιο συγκεκριμένα, η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από περιόδους ανεξήγητης απελπισίας και θλίψης, από λήθαργο και αυτοκτονικές τάσεις. Τα επεισόδια αυτά διαρκούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και μπορούν να προκύψουν ξαφνικά και ανεξήγητα, ακόμα και όταν τα πράγματα στη ζωή φαίνονται θετικά.
«Εάν οι γονείς ή οι παππούδες σας έχουν κατάθλιψη, θα νοσήσετε και εσείς»
Παρά το γεγονός, ότι έχει υπάρξει έρευνα που να υποδηλώνει, ότι η κατάθλιψη είναι κληρονομική, πρόσφατες μελέτες έχουν αμφισβητήσει τη σπουδαιότητα του ρόλου της γενετικής αλλά και του καθορισμού του κινδύνου της κληρονομικότητας.
Ενώ έχοντας μια γιαγιά ή έναν γονέα με την ασθένεια αυξάνει τον κίνδυνο κατά 10% έως 15% αυτό δε συνιστά βεβαιότητα, ότι και εσείς πάσχετε από κατάθλιψη. Είναι λογικό να είστε δύσπιστοι, όσον αφορά στους παράγοντες κινδύνου, αλλά αυτό δεν αποτελεί εγγύηση.
«Τα αντικαταθλιπτικά θα αλλάξουν την προσωπικότητά σας»
Τα αντικαταθλιπτικά λειτουργούν αλλάζοντας τη χημεία του εγκεφάλου και ανακουφίζοντας τις διαταραχές της διάθεσης. Η ιδέα ότι μπορούν να αλλάξουν τη χημεία του εγκεφάλου, μπορεί να φαίνεται τρομακτική, αλλά πρέπει να γνωρίζετε ότι τα αντικαταθλιπτικά είναι σχεδιασμένα για να αλλάζουν μόνο ορισμένες χημικές ουσίες στον εγκέφαλο.
Επηρεάζουν τα συμπτώματα της κατάθλιψης, χωρίς ωστόσο να αλλάζουν πραγματικά την προσωπικότητά. Στην ουσία, οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη το περιγράφουν ως μια μεταβολή στην κανονική τους διάθεση και παίρνοντας αντικαταθλιπτικά, τελικά αρχίζουν να αισθάνονται σαν τον εαυτό τους και πάλι, αντί να αισθάνονται σαν «άλλος άνθρωπος».
«Αν αρχίσετε να παίρνετε αντικαταθλιπτικά, θα πρέπει να συνεχίσετε για το υπόλοιπο της ζωής σας»
Τα αντικαταθλιπτικά λειτουργούν ως μια μακροπρόθεσμη λύση για τα άτομα με κατάθλιψη. Παρά το γεγονός, ότι το χρονικό διάστημα για τη θεραπεία ποικίλλει από άτομο σε άτομο, με βάση τη σοβαρότητα της διαταραχής, πολλοί άνθρωποι με κατάθλιψη δε χρειάζεται να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για το υπόλοιπο της ζωής τους.
Αυτός είναι ο λόγος, που η ψυχοθεραπεία προτείνεται συχνά ως θεραπεία επιλογής μαζί με φαρμακευτική αγωγή. Με τον τρόπο αυτό, το καταθλιπτικό άτομο μαθαίνει νέους και υγιείς τρόπους αντιμετώπισης, με στόχο την εξάλειψη της ανάγκης για φάρμακα.
«Η κατάθλιψη επηρεάζει μόνο τις γυναίκες»
Παρόλο που οι γυναίκες φέρεται να υποφέρουν από κατάθλιψη δύο φορές περισσότερο από τους άνδρες, η κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις. Στην πραγματικότητα, οι άνδρες έχουν υψηλότερο ποσοστό επιτυχούς αυτοκτονίας από ό, τι οι γυναίκες και ο λόγος είναι ότι συγκεκριμένες κουλτούρες αποθαρρύνουν τους άνδρες να συζητούν τα συναισθήματά τους, να ζητούν βοήθεια ή να δείχνουν αδυναμία.
«Μιλώντας για την κατάθλιψη, χειροτερεύετε τα πράγματα»
Είναι μια κοινή παρερμηνεία, ότι η συζήτηση για την κατάθλιψη απλώς ενισχύει τα καταστροφικά συναισθήματα και κρατά τον ασθενή επικεντρωμένο στην αρνητική πλευρά της ζωής. Ωστόσο, μένοντας κάποιος μόνος του με τις σκέψεις του, είναι πολύ πιο επιζήμιο. Αντίθετα, ένας υποστηρικτικός, αξιόπιστος και μη επικριτικός ακροατής, μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή στην θεραπεία του.