Ο «βήχας του καπνιστή», ο γνωστός «τσιγαρόβηχας» είναι αναμφισβήτητα μία από τις αρνητικές και αντιαισθητικές συνέπειες του καπνίσματος. Και δυστυχώς οι περισσότεροι είμαστε εξοικειωμένοι με το θέαμα ή άκουσμα του επίμονου αυτού πρωινού βήχα, είτε ως ενεργοί είτε ως παθητικοί καπνιστές.

Τι προκαλεί αυτόν το βήχα, πώς αντιμετωπίζεται και πώς μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ο συγκεκριμένος βήχας δε σχετίζεται μόνο με το κάπνισμα, αλλά ενδεχομένως να είναι μία έντονη αντίδραση του οργανισμού, προκειμένου να μας αφυπνίσει για κάτι πολύ πιο σοβαρό;

Τι είναι ο τσιγαρόβηχας;

Πρόκειται για έναν επίμονο βήχα, που αναπτύσσεται σε μακροχρόνιους καπνιστές. Στην αρχή, μπορεί να είναι ξηρός αλλά με την πάροδο του χρόνου, παράγει αρκετή ποσότητα βλέννης. Αυτό το φλέγμα μπορεί να είναι λευκό, κίτρινο ή σε πολύ ακραίες περιπτώσεις ακόμα και πράσινο χρώμα. Ο βήχας είναι συνήθως χειρότερος, όταν ξυπνάτε και σταδιακά βελτιώνεται με την πάροδο της ημέρας.

Τι προκαλεί το βήχα;

Οι αεραγωγοί καλύπτονται από κύτταρα με μικροσκοπικές τρίχες, που θυμίζουν «βλεφαρίδες», οι οποίες εγκλωβίζουν τις τοξίνες του εισπνεόμενου αέρα και τις κατευθύνουν προς το εσωτερικό της στοματικής κοιλότητας. Στη συνέχεια, ο καπνός παραλύει αυτά τα κύτταρα και δεν τα αφήνει να λειτουργήσουν σωστά, με αποτέλεσμα να δημιουργείται φλεγμονή. Η αντίδραση του οργανισμού σε όλη αυτή την διαδικασία είναι ο βήχας.

Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της νύχτας οι «βλεφαρίδες» αυτές δυναμώνουν και καλούνται να εντοπίσουν και να αφαιρέσουν τις συσσωρευμένες τοξίνες. Αποτέλεσμα αυτού, είναι η αύξηση του πρωινού βήχα.

Πόσο συχνός είναι ο τσιγαρόβηχας;

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με τη συχνότητα του «βήχα του καπνιστή». Σε μια πρόσφατη μελέτη ωστόσο, το 40% παρουσίασε ένα χρόνιο βήχα με παραγωγή πτυέλων (έναντι 12% στους μη καπνιστές). Δεδομένου ότι ο βήχας είναι πιο κοινός σε μακροχρόνιους καπνιστές, το πραγματικό ποσοστό είναι πιθανότατα υψηλότερο από αυτό.

Πώς μπορείτε να διαφοροποιήσετε το βήχα του καπνιστή από έναν πιο σοβαρό βήχα;

Δυστυχώς, η απάντηση είναι ότι δεν μπορείτε πραγματικά να διαλευκάνετε εάν ο επίμονος τσιγαρόβηχας κρύβει μία πιο σοβαρή ιατρική πάθηση. Μερικές φορές το μόνο σημάδι ότι μπορεί να πρόκειται για καρκίνο του πνεύμονα (ή μια σοβαρή πάθηση των πνευμόνων, όπως η ΧΑΠ) είναι ο ήχος του ίδιου του βήχα.

Ωστόσο, εάν υποφέρετε από χρόνιο τσιγαρόβηχα, είναι σημαντικό να δείτε το γιατρό σας, ειδικά μάλιστα στην περίπτωση που έχετε αντιληφθεί αλλαγές στον ήχο, το χρώμα και την ποσότητα της βλέννης.

Ποια συμπτώματα είναι πιο σοβαρά;

Τα συμπτώματα και τα σημεία που υποδηλώνουν ότι ο βήχας σας μπορεί να ενέχει πιο σοβαρές επιπλοκές, από έναν απλό τσιγαρόβηχα, είναι:

• Βήχας με αίμα. Εάν φτύνετε αίμα, ακόμη και ένα μικρό ποσό για μία μόνο φορά, είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας, για να σας ελέγξει.

• Βραχνάδα. Αν έχετε μια βραχνή φωνή, που διαρκεί περισσότερο από μερικές ημέρες ή δεν συνοδεύεται από άλλα τυπικά συμπτώματα κρυολογήματος, συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Η βραχνάδα σε άτομα που καπνίζουν μπορεί να οφείλεται σε πολλές συνθήκες, όχι μόνο σε προβλήματα στους πνεύμονες.

• Συριγμός. Στην περίπτωση που ο βήχας σας συνοδεύεται από συριγμό, θα μπορούσε να υποδηλώνει άσθμα.

• Δυσκολία στην αναπνοή. Εάν αισθάνεστε ανήμποροι να ανασάνετε κανονικά ή έχετε δύσπνοια κάθε φορά που επιχειρείτε να ανεβείτε μία σκάλα, καλό θα ήταν να επισκεφτείτε το γιατρό σας.

• Ανεξήγητη απώλεια βάρους. Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι ευχαριστημένοι αν χάσουν μερικά κιλά, αλλά αν δεν προσπαθείτε, αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι για κάτι σοβαρό. Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να διαλευκάνει την υπόθεση.

Υπάρχει θεραπεία;

Φυσικά, η καλύτερη θεραπεία για τον «τσιγαρόβηχα» είναι να σταματήσετε το κάπνισμα εντελώς. Αν το αποφασίσετε αυτό, θα διαπιστώσετε ότι ενδεχομένως, ο βήχας σας να επιδεινωθεί για λίγες εβδομάδες μετά τη διακοπή, αλλά με την πάροδο του χρόνου θα βελτιωθεί.

Είναι επίσης σημαντικό να έχετε κατά νου, ότι ο βήχας έχει μια συγκεκριμένη λειτουργία: είναι σχεδιασμένος για να καθαρίζει τους αεραγωγούς αφαιρώντας τα ξένα υλικά, που αναπνέετε. Εκτός από τον καπνό όμως το περιβάλλον είναι γεμάτο από άλλα επιβλαβή για τον βήχα υλικά. Η μούχλα, το καυσαέριο, οι χημικές ουσίες κ.λπ είναι μερικά μόνο από αυτά. Προσπαθήστε να αποφεύγετε χώρους που μπορούν να κάνουν τον βήχα σας πιο έντονο.

Επιπλέον, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν χρησιμοποιήσετε αντιβηχικά, καθώς τα συγκεκριμένα φάρμακα στην ουσία σταματούν τον βήχα, αλλά η βλέννη παραμένει στους πνεύμονες και δημιουργεί μεγαλύτερο πρόβλημα.

Πρακτικές συμβουλές και θεραπείες

Για να περιορίσετε τον βήχα σας:

• παραμείνετε ενυδατωμένοι. Τα υγρά βοηθούν στις μικρές εκκρίσεις της αναπνευστικής οδού.

• Κάντε γαργάρες με αλμυρό νερό.

• Χρησιμοποιείστε παστίλιες, που καταπραΰνουν το λαιμό.

• Μη ξεχνάτε το μέλι. Σε μία πρόσφατη μελέτη, αναφέρεται ότι ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό από πολλά αντιβηχικά προϊόντα. Μπορείτε να απολαύσετε λίγο μέλι μόνο του ή να το προσθέσετε στο τσάι σας.

• Κάντε εισπνοές με νερό που βράζει και φύλλα μέντας ή ευκαλύπτου.

• Τοποθετήστε το μαξιλάρι σας σε όρθια θέση. Όταν είναι σε επίπεδη θέση, οι βλεννογόνοι μπορούν να συγκεντρωθούν στο λαιμό σας, κάνοντας τον βήχα ακόμα πιο έντονο.

• Η άσκηση είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη και στην έκκριση του φλέγματος.

• Καταναλώνετε υγιεινές τροφές. Αν και δεν έχει αποδειχθεί, μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και σταυρανθή λαχανικά, όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι, μπορεί να βοηθήσει το σώμα, αποτοξινώνοντας μερικές από τις χημικές ουσίες, που εισπνέονται μέσω του καπνού.