Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Γιώργος Μίλεσης, δίνει απαντήσεις σε σημαντικά ερωτήματα που μας απασχολούν συχνά όσον αφορά το φαγητό και τις προτιμήσεις μας.

Αν παρακολουθήσετε προσεκτικά τον εαυτό σας μέσα στην εβδομάδα θα δείτε ότι τελικά δεν τρώτε πραγματικό φαγητό! Καταλήγετε για διάφορους λόγους να τρέφεστε στο πόδι με σάντουιτς, σουβλάκια ή κάτι πρόχειρο γιατί δεν προλαβαίνετε ή απλά βαριέστε να μαγειρέψετε.

Μη ξεγελιέστε όμως! Το φαγητό θα πάρει την εκδίκησή του, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Το σώμα σας θα σας αναγκάσει αργά ή γρήγορα να στραφείτε σε πολύ έντονες γεύσεις, σε τρόφιμα δηλαδή πλούσια σε λίπος, αλάτι ή ζάχαρη.

Νόστιμο, άρα παχυντικό;
Παρά την κοινή εντύπωση ότι το νόστιμο φαγητό είναι ανθυγιεινό και αυξάνει το βάρος, πρόσφατη μελέτη από το Monell Center υποστηρίζει πως η γεύση που προτιμάμε δεν οδηγεί από μόνη της σε αύξηση βάρους και παχυσαρκία (1). Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν πως το εύγευστο φαγητό προκαλεί σημαντική αύξηση βάρους ή παχυσαρκία, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. «Η ωραία γεύση καθορίζει το τι θα φάμε, αλλά όχι το πόσο θα φάμε μακροπρόθεσμα», σύμφωνα με τους ερευνητές.

Έτσι προέκυψε ο μύθος
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι μέχρι τώρα, σε αντίστοιχη εργαστηριακή προσομοίωση με τρωκτικά ζώα, η έκθεση σε διάφορα νόστιμα τρόφιμα (π.χ. μπισκότα σοκολάτα, πατατάκια, ζαχαρούχο γάλα κ.α.) οδηγεί σε άπληστη υπερκατανάλωση τροφής και τελικά σημαντική αύξηση βάρους (2-4). Αυτού του τύπου οι μελέτες τροφοδότησαν και τη θεωρία ότι το νόστιμο φαγητό προκαλεί υπερφαγία και εξασφαλίζει αύξηση βάρους. Ωστόσο, επειδή καμιά μελέτη δεν διαχώρισε την ωραία αισθητηριακά γεύση από το υψηλό περιεχόμενο των τροφίμων αυτών σε ζάχαρη και λίπος, ήταν αδύνατον να ξέρουμε αν είναι η γεύση –από μόνη της– που προκαλεί την υπερφαγία.

Πείραμα: η δύναμη της γεύσης
Φάση πρώτη: Για να εξετάσουν λοιπόν τη δύναμη της γεύσης καθ’ αυτής, οι Tordoff et al. (1) έδωσαν σε ποντίκια δυο κούπες φαγητό σε δυο παραλλαγές: (α) μια με τυπική τροφή και μια με τροφή ανακατεμένη με το γλυκαντικό σουκραλόζη για την πρώτη ομάδα και (β) μια με τυπική τροφή και μια με τροφή ανακατεμένη με ορυκτέλαιο (σ.σ. mineral oil), που επίσης δεν έχει θερμίδες. Και οι δυο ομάδες αγνόησαν την τυπική τροφή και κατανάλωσαν αυτή που είχε σουκραλόζη ή λάδι, επιβεβαιώνοντας ότι αυτές οι  μη θερμιδογόνες επιλογές είναι όντως ελκυστικές.

Φάση δεύτερη: Σε διαφορετικό group ποντικών, που χώρισαν σε 3 ομάδες έδωσαν για 6 εβδομάδες: (α) τυπική τροφή, (β) τροφή με σουκραλόζη και (γ) τροφή με ορυκτέλαιο. Στο τέλος αυτής της περιόδου, οι ομάδες που κατανάλωσαν τροφή με σουκραλόζη ή ορυκτέλαιο δεν πήραν κιλά, σε σχέση την πρώτη ομάδα. Μετά από ακόμα 6 εβδομάδες, τα ποντίκια επέδειξαν υψηλή προτίμηση στην πιο γευστική τροφή.

Φάση τρίτη: Σε άλλο πείραμα, οι ερευνητές έδωσαν σε ποντίκια διατροφή υψηλού λίπους, που είναι γνωστό ότι τα κάνει παχύσαρκα. Τα ποντίκια που κατανάλωσαν αυτού του τύπου τη λιπαρή δίαιτα εμπλουτισμένη με σουκραλόζη δεν πήραν περισσότερο βάρος, σε σχέση με όσα έφαγαν την απλή της εκδοχή. Με άλλα λόγια, η περαιτέρω ενίσχυση της γεύσης δεν οδήγησε σε υπερφαγία.

Τι θα μείνει αν κόψετε τα πάντα;
Αν κόψετε το ψωμί, τα ζυμαρικά, το φαγητό της μανούλας, τα λαχταριστά φαγητά του ταψιού, τι θα σας μείνει να φάτε; Κρέατα, σαλάτες και κάποιο φρούτο ή γιαούρτι; Και πώς θα γλιτώσετε τα ξεσπάσματα και την επίθεση στο φούρνο ή το ζαχαροπλαστείο; Με προσευχή και πείσμα; Μέχρι πότε;

Αν λοιπόν θέλετε να βρείτε την υγειά σας, πρέπει να μάθετε να κάνετε το φαγητό σας πλήρες, νόστιμο, έντονο σε εικόνα και οσμή. Για να δώσει σε σώμα και νου, ενέργεια, δύναμη και επάρκεια σε θρεπτικά υλικά.

Αφήστε, λοιπόν, τα πειράματα και αξιοποιήστε την καλύτερη κουζίνα του πλανήτη, την ελληνική! Μάθετε πώς πρέπει να προσαρμόσετε στα μέτρα σας το budget (σ.σ. ενέργειας και λίπους ανά ημέρα), ώστε να τρώτε φαγητό… μανούλας, όχι ξεροκόμματα κρέατα με σαλάτα κάθε μέρα.

Γιώργος Μίλεσης MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
www.milessis.gr 
FB page: milessisgeorge

References

Tordoff MG, Pearson JA, Ellis HT, and RL Poole. Does eating good-tasting food influence body weight? Physiology & Behavior, 2016; DOI: 10.1016/j.physbeh.2016.12.013

Naim M, Brand JG, Christensen CM, Kare MR, and S Van Buren. Preference of rats for food flavors and texture in nutritionally controlled semi-purified diets. Physiol Behav 1986; 37:15-21

Naim M, Brand JG, Kare MR, and RG Carpenter. Energy intake, weight gain and fat deposition in rats fed flavored, nutritionally controlled diets in a multichoice (“cafeteria”) design. J Nutr 1985; 115:1447-1458

Ramirez I. Stimulation of energy intake and growth by saccharin in rats. J Nutr 1990; 120:123-133.