Ακολουθούν μερικά από τα πιο κοινά πρόσθετα τροφίμων που θα βρείτε στους καταλόγους συστατικών των μεταποιημένων τροφίμων που αγοράζετε. Δείτε περίπου τι είναι, που θα τα βρείτε και τι θα πρέπει να αποφεύγετε.

Οι εταιρείες τροφίμων χρησιμοποιούν πολλά διαφορετικά πρόσθετα για να διατηρούν τη φρεσκάδα, την υφή και τη γεύση των τροφών, αλλά και για να τα προστατεύουν από την αλλοίωση. Οι ουσίες αυτές δεν αποτελούν φυσικά συστατικά των τροφίμων, αλλά προστίθενται σε αυτά κατά την επεξεργασία, την αποθήκευση ή και την εμπορία τους.

Πρόκειται για χημικές ουσίες, οι οποίες είτε παραλαμβάνονται από φυτά, καρπούς, ορυκτά (φυσικά πρόσθετα), είτε παρασκευάζονται συνθετικά σε εργαστήριο (χημικά πρόσθετα).

Βάσει του Ελληνικού Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, όλα τα τρόφιμα υποχρεωτικά αναφέρουν τα πρόσθετα που εμπεριέχουν και αυτά καταγράφονται με την ονομασία τους ευκρινώς στην συσκευασία τους.

Ακολουθούν μερικά από τα πιο κοινά πρόσθετα τροφίμων που θα βρείτε στους καταλόγους συστατικών των μεταποιημένων τροφίμων που αγοράζετε. Δεν είναι όλα τα πρόσθετα τροφίμων βλαβερά, αλλά πολλοί θέλουν να αποφεύγουν τις χημικές ουσίες στα τρόφιμα, έτσι κι αλλιώς.

Τεχνητές χρωστικές ουσίες

Τα χρώματα των τροφίμων, τα καθιστούν περισσότερο (ή λιγότερο) ελκυστικά κι έτσι οι εταιρείες προσθέτουν χρωστικές σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα. Μερικές τέτοιες ουσίες, προέρχονται από φυσικά εκχυλίσματα φυτών, αλλά ορισμένες άλλες δημιουργούνται τεχνητά. Οι μη φυσικές χρωστικές, γνωστές ως συνθετικά χρώματα, έχουν γενικά μεγαλύτερη χρωστική ικανότητα, είναι πιο σταθερές και ομοιογενείς και έχουν χαμηλότερο κόστος από τις φυσικές.

Τεχνητές γλυκαντικές ουσίες

Οι μη θρεπτικές γλυκαντικές ουσίες, προσθέτουν γεύση, αλλά λίγες θερμίδες στα τρόφιμα και τα ποτά. Κι αυτό γιατί είναι πολύ πιο γλυκές από την κανονική ζάχαρη ή το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης κι έτσι χρησιμοποιούνται σε μικρές ποσότητες. Οι ουσίες αυτές, αν και υπερτερούν σε γλυκύτητα της ζάχαρης, εντούτοις δεν αφομοιώνονται από τον οργανισμό.

BHA και BHT

Πολλά από τα επεξεργασμένα τρόφιμα που αγοράζουμε, περιέχουν τουλάχιστον μια μικρή ποσότητα λίπους. Η βουτυλοϋδροξυανισόλη (ΒΗΑ) και το βουτυλιωμένο υδροξυτολουόλιο (BHT), προστατεύουν τα λίπη από το τάγγισμα (κατά τη μεγάλης διάρκειας παραμονή, υπό την επίδραση του φωτός, του αέρα και της υγρασίας, όλα τα έλαια υφίστανται χαρακτηριστική αλλοίωση με εμφάνιση δυσάρεστης οσμής και γεύσης) και γι’ αυτό χρησιμοποιούνται σε μια ποικιλία μεταποιημένων τροφίμων.

Προπιονικό ασβέστιο (συντηρητικό)

Αυτό το συντηρητικό χρησιμοποιείται για την προστασία του ψωμιού και των αρτοσκευασμάτων από τη μούχλα και την ανάπτυξη βακτηριδίων. Εμφανίζεται, επίσης, φυσικά στο βούτυρο και σε ορισμένα είδη τυριών.

Καραγενάνη

Η καραγενάνη είναι ένα πυκνωτικό που παράγεται από φύκια. Είναι ασφαλές για χρήση σε παγωτό, γάλα σόγιας και σάλτσες, αλλά και σε προϊόντα επεξεργασμένου κρέατος. Συνήθως χρησιμοποιείται μαζί με άλλους γαλακτοματοποιητές όπως η ξανθάνη. Συγκεκριμένα, στο τυρί κότατζ συμβάλλει στη βελτίωση της υφής, ενώ στο σοκολατούχο γάλα βοηθά στη σταθεροποίηση των πρωτεϊνών, δημιουργώντας μια απαλή αίσθηση στη στόμα. Πάντως, μελέτες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι ορισμένες μορφές της καραγενάνης (κυρίως η μη διασπώμενη) μπορούν να προκαλέσουν καταστροφή κυττάρων του πεπτικού συστήματος, στη συνέχεια έλκος και κατ' επέκταση κακοήθειες στο έντερο.

Κιτρικό οξύ

Θα βρείτε συνήθως κιτρικό οξύ στα τρόφιμα που περιέχουν φρούτα ή αρωματικές ουσίες φρούτων, διότι προσθέτει μια αψιά και ξινή γεύση και χρησιμοποιείται επίσης και ως συντηρητικό. Το κιτρικό οξύ εμφανίζεται φυσικά σε πολλές τροφές, ιδιαίτερα στα εσπεριδοειδή. Είναι εξαιρετικό φυσικό συντηρητικό, ενώ χρησιμοποιείται και ως ρυθμιστής οξύτητας και αρωματικό συστατικό στις τροφές και τα ποτά, κυρίως τα μη αλκοολούχα (π.χ. λεμονάδες).

Γλουταμινικό νάτριο

Η γεύση των πλούσιων σε πρωτεΐνες τροφίμων, ενισχύεται συχνά με το όξινο γλουταμινικό νάτριο (MSG). Θα το βρείτε στον κατάλογο συστατικών πολλών επεξεργασμένων, αλμυρών τροφίμων. Ενεργεί ως βελτιωτικό γεύσης και προσθέτει μια «πέμπτη» γεύση, αποκαλούμενη «umami», η οποία περιγράφεται καλύτερα ως πικάντικη, γεύση ζωμού ή κρέατος.

Άζωτο

Το άζωτο δεν προστίθεται σαν ένα πραγματικό συστατικό, αλλά συχνά χρησιμοποιείται για να κρατήσει τα συσκευασμένα τρόφιμα φρέσκα και ασφαλή μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται έκπλυση αζώτου. Χρησιμοποιείται συνήθως για να διατηρήσει φρέσκα, τρόφιμα που βρίσκονται σε σακουλάκια, όπως πατατάκια και άλλα σνακ.

Θρεπτικά συστατικά

Οι συμπληρωματικές θρεπτικές ουσίες (κυρίως οι βιταμίνες και τα άλατα), προστίθενται για να βελτιώσουν το διατροφικό προφίλ των τροφών που τρώμε κάθε μέρα. Τρώγοντας τροφές με αυτά τα πρόσθετα συστατικά, θα εξασφαλίσετε ότι παίρνετε αρκετό ασβέστιο, φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά.

Βενζοϊκό νάτριο

Αυτό το συντηρητικό χρησιμοποιείται σε όξινα τρόφιμα όπως γλυκά του κουταλιού και πίτες. Το βενζοϊκό νάτριο εμποδίζει την ανάπτυξη των βακτηριδίων και της μούχλας. Το βενζοϊκό νάτριο είναι ασφαλές, αλλά όταν συνδυάζεται με το ασκορβικό οξύ, μπορεί να σχηματίσει βενζόλια υπό ορισμένες συνθήκες, τα οποία συνδέονται με τον καρκίνο.

Θειώδη άλατα

Τα θειώδη άλατα προστίθενται στα τρόφιμα για την πρόληψη της βακτηριακής ανάπτυξης, αλλά και για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζύμης του ψωμιού. Θα βρείτε, επίσης, φυσικά θειώδη στην μπύρα, το κρασί και τα φρούτα.