Μια κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου που προκαλεί σοβαρές σωματικές αντιδράσεις, όταν μάλιστα δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος ή προφανής αιτία. Ωστόσο οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι μία πολύ τρομακτική εμπειρία.

Όταν συμβαίνουν κρίσεις πανικού, ίσως νομίζετε ότι χάνετε τον έλεγχο, ότι έχετε υποστεί καρδιακή προσβολή ή ακόμα και ότι βρίσκεστε λίγο πριν από το θάνατο.

Πολλοί άνθρωποι, σύμφωνα με τη mayo clinic, έχουν μόνο μία ή δύο κρίσεις πανικού στη διάρκεια της ζωής τους αλλά στις περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων και απροσδόκητων κρίσεων πανικού, τότε πρόκειται για μία κατάσταση που ονομάζεται διαταραχή πανικού.

Στο παρελθόν οι κρίσεις πανικού θεωρούνταν ως νεύρα ή άγχος, αλλά πλέον σήμερα αναγνωρίζεται ως πραγματική ιατρική κατάσταση. Αν και οι επιθέσεις πανικού μπορεί επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής σας, η θεραπεία μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική.

Συμπτώματα

Οι κρίσεις πανικού συνήθως αρχίζουν ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση. Μπορούν να προκύψουν σχεδόν σε οποιαδήποτε στιγμή, όταν οδηγείτε το αυτοκίνητο, στα ψώνια, ακόμα και όταν κοιμάστε. Έχουν πολλές παραλλαγές, αλλά τα συμπτώματα συνήθως κορυφώνονται μέσα σε 10 λεπτά.

Οι κρίσεις πανικού περιλαμβάνουν κάποια από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Αίσθηση κινδύνου

• Φόβο θανάτου ή απώλειας ελέγχου

• Ταχυκαρδία

• Εφίδρωση

• Τρόμο

• Δύσπνοια

• Υπεραερισμό

• Ρίγος

• Εξάψεις

• Ναυτία

• Κοιλιακές κράμπες

• Πόνο στο στήθος

• Πονοκέφαλο

• Ζάλη

• Λιποθυμία

• Σφίξιμο στο λαιμό

• Προβλήματα στην κατάποση

Ένα από τα χειρότερα πράγματα στις κρίσεις πανικού είναι ο έντονος φόβος, ότι θα ακολουθήσει μία επόμενη παρόμοια ή χειρότερη εμπειρία. Μάλιστα, οι ειδικοί αναφέρουν ότι ο φόβος μπορεί να είναι τόσο έντονος, που ενδεχομένως να παρουσιάσετε άλλες φοβίες, όπως για παράδειγμα αγοραφοβία.

Αιτίες

Γιατί όμως συμβαίνουν οι κρίσεις πανικού; Οι ειδικοί ακόμη δεν είναι σε θέση να διευκρινίσουν τι τις προκαλεί, αλλά μπορούν να πουν ότι υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο. Μεταξύ αυτών:

• Η γενετική

• Το υπερβολικό στρες

• Η ευαισθησία (από χαρακτήρα) σε αγχωτικές καταστάσεις στρες

• Αλλαγές στα διάφορα μέρη της λειτουργίας του εγκεφάλου.

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η φυσική αντίδραση του οργανισμού σε κίνδυνο εμπλέκεται σε κρίσεις πανικού. Για παράδειγμα, αν βρεθεί μπροστά από μία απειλή (π.χ άγριο ζώο), το σώμα σας θα αντιδράσει ενστικτωδώς. Ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή θα επιταχυνθούν για να προετοιμαστεί το σώμα απέναντι στην απειλή.

Ωστόσο, αν και πολλές από τις αντιδράσεις των ατόμων μοιάζουν σε μία κρίση πανικού, αυτό που δεν είναι γνωστό είναι για ποιο λόγο μια κρίση πανικού συμβαίνει όταν δεν υπάρχει προφανής άμεσος κίνδυνος.

Παράγοντες κινδύνου

Τα συμπτώματα της κρίσης ή της διαταραχής πανικού συχνά ξεκινούν στο τέλος της εφηβείας ή την πρώιμη ενήλικη ζωή και επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες.

Οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης των κρίσεων πανικού ή της διαταραχής πανικού περιλαμβάνουν:

• Οικογενειακό ιστορικό σε κρίσεις πανικού ή διαταραχή πανικού

• Υπερβολικό στρες

• Καταστάσεις με θανατηφόρες ασθένειες κυρίως αγαπημένων προσώπων

• Σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας, όπως ένα μωρό

• Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία

• Όταν βιώνετε ένα τραυματικό γεγονός, όπως ένα ατύχημα ή σεξουαλική κακοποίηση.

Επιπλοκές

Εάν οι κρίσεις πανικού δεν αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά με τη σωστή ιατρική φροντίδα, ενδεχομένως να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, που επηρεάζουν σχεδόν κάθε τομέα της ζωής ενός ατόμου.

Οι πιο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Ανάπτυξη ειδικών μορφών φοβίας, όπως ο φόβος της οδήγησης ή της αγοραφοβίας

• Αποφυγή των κοινωνικών καταστάσεων

• Προβλήματα στη δουλειά ή το σχολείο

• Κατάθλιψη

• Αυξημένος κίνδυνος αυτοκτονίας ή σκέψεις αυτοκτονίας

• Κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών

• Οικονομικά προβλήματα.

Θεραπείες

Ενώ οι κρίσεις πανικού (και η διαταραχή πανικού) μπορούν να αντιμετωπιστούν με ειδικές ιατρικές και φαρμακευτικές θεραπείες, μπορείτε και εσείς οι ίδιοι με διάφορες μεθόδους και αλλαγές στον τρόπο ζωής σας, να συμβάλετε στη διαχείριση των συμπτωμάτων μιας κρίσης πανικού.

• Παραμείνετε πιστοί στο σχέδιο θεραπείας, που σας έχει προτείνει ο γιατρός σας. Η αντιμετώπιση των φόβων είναι αναμφισβήτητα μία δύσκολη και επίπονη διαδικασία αλλά η θεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να μη νιώθετε όμηρος του ίδιου σας του εαυτού.

• Συμμετέχετε σε ειδικές ομάδες υποστήριξης. Η συμμετοχή σε μια ομάδα για τα άτομα με κρίσεις πανικού και αγχώδεις διαταραχές μπορεί να σας συνδέσει με άλλους που αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα.

• Αποφύγετε την καφεΐνη, το αλκοόλ και τις παράνομες ναρκωτικές ουσίες. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τις κρίσεις πανικού.

• Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης και διαχείρισης του άγχους σας. Για παράδειγμα, η γιόγκα, οι βαθιές αναπνοές και η προοδευτική χαλάρωση των μυών μπορεί να σας φανούν ιδιαίτερα ωφέλιμες.

• Παραμείνετε σωματικά δραστήριοι. Η άσκηση είναι αγχολυτική και μάλιστα η αερόβια δραστηριότητα μπορεί να έχει κατευναστική επίδραση στη διάθεση σας.

• Επενδύστε στον ύπνο. Να κοιμάστε αρκετά, έτσι ώστε να μην αισθάνεστε υπνηλία και κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο ποιοτικός και επαρκής ύπνος μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού.

Πότε πρέπει να δείτε ένα γιατρό;

Αν έχετε οποιαδήποτε συμπτώματα πανικού, ζητήστε ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατό. Οι κρίσεις πανικού είναι μία δύσκολη κατάσταση που δεν μπορείτε ούτε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας ούτε να αγνοήσετε.

Και επειδή τα συμπτώματα των κρίσεων πανικού μπορεί να μοιάζουν με άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως η καρδιακή προσβολή, είναι σημαντικό να αξιολογηθούν σωστά από έναν ειδικό γιατρό προκειμένου να λάβετε τη σωστή θεραπεία.