Μάλλον όχι, όπως δείχνουν τα δεδομένα.

Η αποφυγή του κόκκινου κρέατος ξέρουμε ότι μας ωφελεί όσον αφορά την υγεία της καρδιάς, αλλά και την πρόληψη κάποιων ειδών καρκίνου, όπως του καρκίνου του παχέος εντέρου. Τι συμβαίνει, όμως, με τις χορτοφαγικές επιλογές;

Απ’ ό,τι φαίνεται δεν είναι όλες οι χορτοφαγικές επιλογές ίδιες και εξίσου υγιεινές, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε τον Αύγουστο στο European Society of Cardiology Congress 2020.

Η μελέτη με επικεφαλής την Dr. Ματίνα Κούβαρη από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο της Αθήνας έδωσε βάση στη μεταβλητή της διατροφικής ποιότητας των φυτικών τροφών, με τα ευρήματα να είναι πιο εμφανή στις γυναίκες. Πρότερες έρευνες είχαν δείξει ότι οι γυναίκες έχουν γενικότερα την τάση να τρώνε περισσότερες χορτοφαγικές τροφές και λιγότερα τρόφιμα ζωικής προέλευσης σε σχέση με τους άντρες. Αυτό, όμως, σύμφωνα με την επικεφαλής δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι διατροφικές επιλογές που γίνονται είναι και πιο υγιεινές, αφού πολλές φορές μπορεί να είναι πολύ επεξεργασμένες.

Οι περισσότερες μελέτες ορίζουν τις plant-based διατροφές ως χορτοφαγικές ή με χαμηλή περιεκτικότητα σε κρέας, εξομοιώνοντας όλες τις χορτοφαγικές τροφές. Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, ωστόσο, εξετάστηκε και το είδος των τροφών που καταναλώνονταν, όπως και οι ποσότητες.

Οι υγιεινές χορτοφαγικές τροφές, λοιπόν, είναι αυτές που είναι οι λιγότερο έως καθόλου επεξεργασμένες, όπως η ολική άλεση, τα φρούτα, τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, το ελαιόλαδο, το τσάι κ.ο.κ. Ανθυγιεινές χορτοφαγικές τροφές μπορεί να είναι οι χυμοί του εμπορίου, τα επεξεργασμένα δημητριακά, οι πατάτες, τα γλυκά κ.ο.κ. 

Στο πλαίσιο της μελέτης, εξετάστηκε η διασύνδεση μεταξύ της ποσότητας και ποιότητας των τροφών αυτών στην υγεία της καρδιάς σε περίοδο 10 ετών. Το 2001 και 2002 η μελέτη Attica επέλεξε τυχαία δείγματα ενηλίκων της Αθήνας που δεν παρουσίαζαν καρδιαγγειακά προβλήματα ή άλλες χρόνιες παθήσεις. Η τρέχουσα ανάλυση πραγματοποιήθηκε σε 146 παχύσαρκους συμμετέχοντες με φυσιολογική πίεση, λιπίδια αίματος και σάκχαρο. Η διατροφή εκτιμήθηκε βάσει ερωτηματολογίου για τις συνήθειες του περασμένου έτους, το οποίο περιείχε 156 τρόφιμα και ποτά που καταναλώνονται συχνά στην Ελλάδα, με φωτογραφίες για τον καθορισμό των μερίδων.

Σε βάθος δεκαετίας, σχεδόν οι μισοί από τους παχύσαρκους συμμετέχοντες παρουσίασαν υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά λιπίδια αίματος και υψηλό σάκχαρο, έναν συνδυασμό που αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι άντρες που κατανάλωναν περισσότερες χορτοφαγικές τροφές είχαν μικρότερη πιθανότητα να παρουσιάσουν αυτή την εξέλιξη, μια τάση που παρατηρήθηκε και στις γυναίκες, αλλά δεν παρουσίασε στατιστική σημασία.

Όσον αφορά την ποιότητα των χορτοφαγικών τροφών, οι πιο υγιεινές επιλογές ήταν αυτές που διατηρούσαν φυσιολογική αρτηριακή πίεση, λιπίδια αίματος και σάκχαρο, ενώ αντίθετα οι ανθυγιεινές, επεξεργασμένες χορτοφαγικές επιλογές συνδέθηκαν με υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλά λιπίδια στο αίμα και υψηλό σάκχαρο. Αυτή η διασύνδεση ήταν υψηλότερη στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες.

Όπως ανέφερε η επικεφαλής της μελέτης, η κατανάλωση λιγότερου κρέατος είναι ωφέλιμη για την υγεία της καρδιάς, ειδικά όταν αντικαθίσταται από θρεπτικές φυτικές ανεπεξέργαστες τροφές, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, η ολική άλεση, οι ξηροί καρποί και το ελαιόλαδο. Τόνισε, ωστόσο, ότι τα ευρήματα αφορούν παχύσαρκους ανθρώπους και δεν πρέπει να επεκταθούν και σε άλλες κατηγορίες βάρους.