Ο Κλινικός Διαιτολόγος, Δημήτρης Πέτσιος Msc, μας εξηγεί τι είναι η καλσιφεδιόλη, πώς μπορεί να μας ενισχύσει έναντι σε ιώσεις και ασθένειες, αλλά και τι πρέπει να προσέχουμε.

Τα τελευταία χρόνια, πλήθος επιστημονικών μελετών υπογραμμίζουν το σημαντικότατο ρόλο της βιταμίνης D στη συνολική υγεία του οργανισμού, καθώς ικανοποιητικά επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα φαίνεται να βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού, στον έλεγχο του σακχάρου, αλλά και στην πρόληψη άλλων σοβαρών παθήσεων, όπως διαφόρων μορφών καρκίνου, σκλήρυνσης κατά πλάκας, ψυχιατρικών νόσων, υπέρτασης και άλλων ασθενειών.

Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως θα πρέπει να επιτευχθούν συγκεντρώσεις στο αίμα των 30 ng/mL και πάνω για να αποφευχθούν διάφοροι κίνδυνοι που συνδέονται με ανεπαρκή συγκέντρωση βιταμίνης D. Οι θέσεις αυτές προκύπτουν λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα στοιχεία για τις επιδράσεις της βιταμίνης D στον οργανισμό γενικότερα, ενώ ενισχύονται από το γεγονός πως χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης D στις συνιστώμενες δόσεις σχεδόν αποκλείει το ενδεχόμενο εμφάνισης τοξικότητας ή ανεπιθύμητων παρενεργειών.

Υπάρχει επίσης μια πλειάδα μελετών που υποδεικνύει ότι η διατήρηση επιπέδων βιταμίνης D από 40 έως 60 ng / mL είναι ιδανική για τη διατήρηση των βέλτιστων επιπέδων υγείας σε πολλαπλά επίπεδα και ποικίλα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού.

Για να διασφαλιστεί λοιπόν ότι οι συγκεντρώσεις ορού 25(OH)D προσεγγίζουν τα 40 ng/ml, απαιτείται στις περισσότερες περιπτώσεις συνολική παροχή βιταμίνης D 3000IU/ημέρα και άνω. Το χρονικό διάστημα λήψης συμπληρώματος βιταμίνης D που απαιτείται, εξαρτάται κάθε φορά από τα αρχικά επίπεδα της στο αίμα και το βάρος του ατόμου.

Η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία συνιστά τη χορήγηση βιταμίνης D σε όλα τα βρέφη που θηλάζουν αποκλειστικά τους πρώτους έξι μήνες της ζωής και τη χορήγηση 400 IU βιταμίνης D σε όλα τα παιδιά και εφήβους που δεν καταναλώνουν τουλάχιστον 1000 ml γάλακτος την ημέρα (καθώς τα 100 ml γάλακτος περιέχουν περίπου 40 IU βιταμίνης D).

Τον τελευταίο καιρό και με τα θετικά αποτελέσματα μελέτης κατά του νέου κορωνοϊού, ήρθε στο προσκήνιο και ένας μεταβολίτης της βιταμίνης D3, η καλσιφεδιόλη.

Χοληκαλσιφερόλη (D3) ή καλσιφεδιόλη; Τι είναι και που υπερτερεί
Η καλσιφεδιόλη αποτελεί φαρμακευτικό ανάλογο της βιταμίνης D3 και ενδείκνυται συνήθως για τη θεραπεία του δευτερογενούς υπερπαραθυρεοειδισμού σε ενήλικες με χρόνια νεφρική νόσο σταδίου 3 ή 4 και με συνολικά επίπεδα 25-υδροξυβιταμίνης D στον ορό κάτω από 30 ng/mL. Έτσι, ως φάρμακο, λαμβάνεται μόνο με συνταγογράφηση και επίβλεψη γιατρού και εμφανίζει σημαντικές προϋποθέσεις και περιορισμούς χρήσης, καθώς δεν ανήκει στα συμπληρώματα διατροφής, όπως η βιταμίνη D3 (25OHD).

Περιορισμοί χρήσης: Λόγου χάριν, η υπερβολική χορήγηση καλσιφεδιόλης μπορεί να προκαλέσει μεταξύ άλλων υπερασβεστιαιμία, υπερφωσφαταιμία και υπερασβεστουρία. Σοβαρή υπερασβεστιαιμία λόγω σημαντικής υπερδοσολογίας, ενδέχεται να απαιτεί επείγουσα προσοχή, καθώς μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα, όπως δυσκοιλιότητα, μειωμένη όρεξη, αφυδάτωση, κόπωση, ευερεθιστότητα, μυϊκή αδυναμία ή έμετος.

Έτσι, όπως τα περισσότερα φάρμακα, η καλσιφεδιόλη μπορεί να φέρει ανεπιθύμητες ενέργειες (≥3% ή και συχνότερες από το εικονικό φάρμακο) όπως αναιμία, ρινοφαρυγγίτιδα, αυξημένη κρεατινίνη αίματος, δύσπνοια, βήχας, συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και δυσκοιλιότητα ενώ μπορεί να αλληλεπιδρά και με άλλα φάρμακα. Κάτι που δεν ισχύει με τη λήψη βιταμίνης D σε συνιστώμενες δόσεις, ως συμπλήρωμα διατροφής.

Αλληλεπιδράσεις
Συγχορήγηση αναστολέων του κυτοχρώματος P450, όπως η κετοκοναζόλη, μπορεί να μεταβάλει τα επίπεδα καλσιφεδιόλης στον ορό, ενώ η συγχορήγηση θειαζιδίων μπορεί να προκαλέσει υπερασβεστιαιμία. Μάλιστα, η χολεστεραμίνη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της καλσιφεδιόλης  καθώς ο χρόνος ημιζωής της καλσιφεδιόλης μειώνεται από φάρμακα που διεγείρουν μικροσωμικά την υδροξυλίωση, όπως η φαινοβαρβιτάλη ή άλλα αντισπασμωδικά. Σε κάθε περίπτωση η καλσιφεδιόλη συνταγογραφείται και δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως συμπλήρωμα διατροφής.

Απορρόφηση
Αν και γενικώς η καλσιφεδιόλη έχει πιο αξιόπιστη εντερική απορρόφηση (κοντά στο 100%) και μπορεί να αποκαταστήσει γρήγορα τις συγκεντρώσεις της 25OHD στον ορό, καθώς δεν απαιτεί ηπατική 25-υδροξυλίωση όπως η φυσική βιταμίνη D, στο εμπόριο σήμερα υπάρχουν μορφές βιταμίνης D3 με πολύ υψηλή απορρόφηση όπως αυτή του στοματικού σπρέι που παρακάμπτοντας το έντερο η D3 καταφθάνει στην κυκλοφορία του αίματος από το πλούσιο αγγειακό δίκτυο της στοματικής κοιλότητας.

Δημήτρης Πέτσιος Msc
Κλινικός Διαιτολόγος, Αθλητικός Διατροφολογος
Master Practitioner Διατροφικών Διαταραχών (NCfED) 
https://www.dia-trofis.gr/