«Πρέπει να τονώσεις την αυτοπεποίθηση σου. Δε βλέπεις τον Κώστα;» «Καλά αυτός είναι τελείως εγωκεντρικός» και η συζήτηση για την…ποσότητα της αυτοπεποίθησης μπορεί να συνεχιστεί για χρόνια.

Πόση αυτοπεποίθηση είναι η σωστή δόση όμως για να μη γίνει κάποιος αυτάρεσκος αλλά ούτε και ηττοπαθής; Και ποιος μπορεί να την προσδιορίσει τελικά; Ο αμερικανός προπονητής ράγκμπυ, Vince Lombardi, πάντως είχε ορίσει την αυτοπεποίθηση ιδανικά, τονίζοντας ότι «Η αυτοπεποίθηση είναι μεταδοτική. Το ίδιο και η έλλειψή της». Πώς την αποκτά όμως κάποιος;

Περίπτωση πρώτη: Η χαμηλή αυτοπεποίθηση

Σε μόνιμη βάση, η χαμηλή αυτοπεποίθηση αν μη τι άλλο είναι επιζήμια. Αλλά φταίτε πάντα εσείς; Μάλλον όχι ή τουλάχιστον όχι πάντα. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να είναι απόρροια μίας κακής ανατροφής. Εξάλλου είναι λογικό ότι αν κάποιον από μικρή ηλικία του πιπιλίζουν το μυαλό με φράσεις του τύπου «πάλι δε θα τα καταφέρεις. Κοίτα τον τάδε. Και μέχρι εδώ που έφτασες καλά είναι» δεν είναι καθόλου δύσκολο να πιστέψει όντως ότι δεν αξίζει αρκετά.

Βέβαια, το θέμα είναι τι μπορεί να κάνει στο μέλλον για να αλλάξει κάτι τέτοιο, γιατί για το παρελθόν δε μπορεί να κάνει και πολλά. Προσπαθήστε, ίσως και με τη βοήθεια ενός ειδικού, να αποβάλλετε την αρνητική στάση προς τον εαυτό σας. Αυτό που λένε «αγάπα τον εαυτό σου» όσο ανόητο και αν ακούγεται η αλήθεια είναι ότι αποτελεί μία καλή βάση για να βγει κάποιος από το τέλμα. Βέβαια, η διαδικασία είναι επίπονη και χρονοβόρα αλλά αξίζει τον κόπο.

Ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να μειώσει την αυτοπεποίθηση είναι ο κοινωνικός περίγυρος. Το σύνδρομο του «βαμπιρισμού» (ή κάπως έτσι) είναι η κατάσταση, όπου ο φίλος σας αποστραγγίζει όλη την ενέργεια, αφήνοντάς σας στο τέλος ένα ψυχολογικό ράκος. Η λύση είναι πολύ δραστική και απλή στη συγκεκριμένη περίπτωση: αν έχετε τέτοιους φίλους τι να τους κάνετε τους εχθρούς. Άρα …μαχαίρι οι τοξικοί φίλοι.

Αυτό που πρέπει να θυμάστε στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι για να έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενδεχομένως επιτρέψατε (κατά κάποιον τρόπο) σε κάποιον να σας μειώσει, χωρίς να αντιδράσετε. Βέβαια, αυτό δεν είναι απόλυτο, ειδικά στην περίπτωση που η παιδική ηλικία κάποιου ακολουθούσε το μοτίβο, που προαναφέρθηκε.

Περίπτωση δεύτερη: ο εγωκεντρισμός στο μεγαλείο του

Στην αναζήτηση της σωστής…δόσης αυτοπεποίθησης είναι δύσκολο να διευκρινιστεί, αν χειρότερη περίπτωση είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση ή η υπέρμετρη αυτοεκτίμηση. Αλλά τον εγωκεντρικό άνθρωπο κανείς δεν το συμπαθεί πέρα από τον εαυτό του.

Η μεγαλομανία της αυτοπροβολής και της υπεροχής στα πάντα, η αδιαμφισβήτητη σιγουριά ότι είσαι ο ένας και μοναδικός, μόνο χαρακτηριστικά συμπαθούς ατόμου δεν είναι. Αν κάποιος είναι τέτοιος χαρακτήρας (και το παραδέχεται) να θυμάστε ότι όλοι (μα όλοι) κάποια στιγμή …πεθαίνουν (μακάβριο αλλά ρεαλιστικό). Ναι, ακόμα και αυτοί. Και δυστυχώς τη μάταιη εκείνη ώρα, δεν είναι ωραίο να είναι κάποιος μόνος του. Άρα, καλά θα κάνουν να αλλάξουν συμπεριφορά όσο είναι καιρός.

Αν από την άλλη ξέρετε κάποιον τόσο εγωκεντρικό χαρακτήρα, έχετε δύο επιλογές: προσπαθήστε να τον προσγειώσετε ή απλά διασκεδάστε με την περίπτωσή του. Η ειρωνεία και ο σαρκασμός ίσως και να είναι το αντίδοτο στον εγωκεντρισμό. Βέβαια, υπάρχει και η τρίτη (πιο ριζοσπαστική) επιλογή, να τον απομακρύνετε από τη ζωή σας.

Άρα πόση αυτοπεποίθηση είναι η σωστή;

Η απάντηση βρίσκεται κάπου στη μέση. Αν μπορείτε να αναγνωρίζετε την αξία του εαυτού σας αλλά και των άλλων, χρησιμοποιώντας τα ίδια κριτήρια και στις δύο περιπτώσεις, τότε είστε σε πολύ καλό δρόμο. Το ποιος θα το πετύχει βέβαια αυτό στο τέλος, είναι άλλο ζήτημα...