Αναρωτιέστε γιατί με τις μυρωδιές του φαγητού σας… τρέχουν τα σάλια; Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Γιώργος Μίλεσης, δίνει την επιστημονική εξήγηση και τη λύση.

Τι συμβαίνει αλήθεια με τη μυρωδιά του φαγητού; Γιατί ψάχνουμε να φάμε χωρίς να πεινάμε, όταν μυρίσουμε κάτι που μας αρέσει; Δεν είναι περίεργο να σχηματίζουμε άποψη για τη γεύση του φαγητού, πριν καν δοκιμάσουμε;

Εργαστηριακά ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ευχάριστη μυρωδιά του φαγητού, όπως αυτή της πίτσας ή των ζεστών μπισκότων, μπορεί να διεγείρει την παραγωγή σάλιου (1,2), να αυξήσει την όρεξη και την προοπτική κατανάλωσης, αλλά και την καθαυτή πρόσληψη τροφής. Μάλιστα, η αύξηση είναι ανάλογη των σωματικών διαστάσεων (1, 3, 4), του βαθμού διατροφικού περιορισμού και της αναφερόμενης παρορμητικότητας (5).

Φαίνεται λοιπόν ότι όλα ξεκινούν από την ανίχνευση του λίπους στο φαγητό που έχουμε μπροστά μας. Οι νευρολόγοι υποδεικνύουν ότι η οσμή είναι πλεονεκτική για την εξέλιξή μας, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύουμε από απόσταση.  Ήταν (και είναι) ο τρόπος μας να αναζητήσουμε ενέργεια για να επιβιώσουμε.

Κι όμως, κάνουμε ανάλυση τροφίμων με την όσφρηση
Παρότι γνωρίζουμε ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος χρησιμοποιεί μια σειρά από αισθητηριακά σήματα για να ανιχνεύσει το λίπος, παραμένει ασαφές ποια αισθητήρια συνεισφέρουν στην ικανότητα μας αυτή. Όντως, μια μελέτη από το Monell Chemical Senses Center της Philadelphia, αποκαλύπτει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να ανιχνεύσει, μέσω της όσφρησης, την παρουσία εδώδιμου λίπους στην τροφή (6). Καθώς η οσμή του φαγητού προηγείται σχεδόν πάντα της γεύσης, αποδεικνύεται μια – ακόμα – οργανοληπτική ιδιότητα της τροφής, η περιεκτικότητά της σε λίπος! Είναι ο λόγος που η προσμονή μας για φαγητό μεγαλώνει όταν πρόκειται να καταναλώσουμε λιπαρό φαγητό, σε αντίθεση με κάτι που είναι φτωχό σε λιπαρά. Είναι ο λόγος επίσης που μπορούμε να ξεχωρίσουμε (με κλειστά μάτια και χωρίς να δοκιμάσουμε) το αρνίσιο παϊδάκι από το ψητό κοτόπουλο.

• Μην αφήνετε το στομάχι σας άδειο όλη την ημέρα, με το σκεπτικό ότι π.χ. το βράδυ θα παραγγείλετε. Καλό θα είναι να μην δώσετε… παράσταση το βράδυ!
• Φάτε λίγο ψωμί με σαλάτα (χωρίς να περιέχει κρέας) για αρχή. Κάπως πρέπει να «κατεβάσετε ταχύτητα», ειδικά αν είναι αργά και πεινάτε αρκετά! Άλλωστε, για να καταλάβετε ότι χορτάσατε (κάποια στιγμή), δεν πρέπει να περιοριστείτε μόνο στο κρέας. Κοινώς, με το να φάτε «αρνί με αρνί» μόνο, δεν θα μπορέσετε να σταματήσετε έγκαιρα το φαγητό.
• Διαλέξτε απ’ ό,τι βλέπετε και μην φάτε απ’ όλα. Ακόμα και ποικιλία (κρεατικών) να έχετε παραγγείλει, διαλέξτε ένα-δυο πράγματα, χωρίς να φτιάξετε ποτ πουρί στο πιάτο σας. Ίσως θα ήταν καλύτερα να πάρετε δική σας μερίδα.
• Αποφύγετε οπωσδήποτε τα τηγανητά. Αυτό αφορά τα ορεκτικά/ μεζέδες, αλλά και τις τηγανητές πατάτες στη μερίδα σας. Κατά προτίμηση, βάλτε ρυζάκι ή πατάτες φούρνου στο πιάτο σας.
• Μιλήστε και μην μασουλάτε/τσιμπολογάτε συνέχεια. Κάντε διάλειμμα και πάρτε και μια ανάσα.
• Αφήστε τη… «δύναμή» σας στο πιάτο! Δεν χρειάζεται να το φάτε όλο, μόνο και μόνο επειδή βρίσκεται μπροστά σας.

Εν ολίγοις, επειδή η μυρωδιά του λίπους μας «υπνωτίζει» αποδεδειγμένα, βάλτε σε εφαρμογή τις παραπάνω συμβουλές, σε κάθε περίσταση όπου το φαγητό πρωταγωνιστεί.

Γιώργος Μίλεσης MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
www.milessis.gr 
FB page: milessisgeorge


References

Ferriday D, Brunstrom JM. ‘I just can’t help myself’: effects of food-cue exposure in overweight and lean individuals. Int J Obesity 2011; 35: 142–149.

Pangborn RM, Berggren B. Human parotid secretion in response to pleasant and unpleasant odorants. Psychophysiology 1973; 10: 231–237.

Ferriday D, Brunstrom JM. How does food-cue exposure lead to larger meal sizes? Br J Nutr 2008; 100: 1325–1332.

Tetley A, Brunstrom J, Griffiths P. Individual differences in food-cue reactivity. The role of BMI and everyday portion-size selections. Appetite 2009; 52: 614–620.

Larsen JK, Hermans RCJ, Engels RCME. Food intake in response to food-cue exposure. Examining the influence of duration of the cue exposure and trait impulsivity. Appetite 2012; 58: 907–913.

Boesveldt S, and JN Lundström. Detecting Fat Content of Food from a Distance: Olfactory-Based Fat Discrimination in Humans. PLoS ONE 2014; 9(1): e85977.