O Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Νικόλας Δήμζας, μας δίνει 3 σημαντικές συμβουλές για διαβητικούς, αλλά και όσους θέλουν να έχουν τον έλεγχο του σακχάρου τους.

Η δίαιτα για τους διαβητικούς ασθενείς πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένες οδηγίες που αφορούν την περιεκτικότητά της σε μακροθρεπτικά συστατικά (πρωτεΐνες, λίπη και υδατάνθρακες). Όμως, ο τρόπος με τον οποία αυτά «μεταφράζονται» στις τροφές ενός διαιτολογίου παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της γλυκαιμίας. Στο άρθρο αυτό περιγράφω 3 σημεία κλειδιά της διατροφής για ασθενείς με διαβήτη, που θα βοηθήσουν αποφασιστικά στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου.

 Καταμερισμός των υδατανθράκων της δίαιτας σε πολλά γεύματα
Ουσιαστικά πρόκειται για μια αρμονική κατανομή των υδατανθράκων στην διάρκεια της ημέρας και αποφυγή κατανάλωσής τους σε ένα γεύμα σε μεγάλη ποσότητα. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγουμε την μεγάλη αύξηση στην συγκέντρωση του σακχάρου στο αίμα. Για παράδειγμα, εάν μια συνολική ημερήσια ποσότητα των 150 γραμμαρίων υδατανθράκων την μοιράσουμε σε 3 γεύματα, η μεταγευματική γλυκόζη θα αυξηθεί λιγότερο σε σύγκριση με την περίπτωση που αυτά τα 150 γραμμάρια καταναλωθούν σε ένα μόνο γεύμα. Εάν αυτή η πρακτική διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον 3 μήνες), τότε αναμένουμε εμφανή και σημαντική βελτίωση στα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).

Επίσης, οι διαβητικοί θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στην ώρα της ημέρας που καταναλώνουν γεύματα και τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες. Πιο συγκεκριμένα, είναι σημαντικό τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες (ή τουλάχιστον η μεγαλύτερη ποσότητα αυτών), να καταναλώνονται τις ώρες πέριξ του μεσημεριανού γεύματος, για παράδειγμα, στο δεκατιανό, το μεσημεριανό και το απογευματινό. Ο λόγος που προτείνεται μια τέτοια πρακτική είναι διότι αυτό το διάστημα της ημέρας, ο οργανισμός εμφανίζει καλύτερη ανοχή στη γλυκόζη και συνεπώς επιτυγχάνεται καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων της στο αίμα.

Στην δίαιτα για τον διαβήτη κάθε τρόφιμο με υδατάνθρακες πρέπει να συνοδεύεται από πηγές λίπους ή/και πρωτεΐνης
Η κατανάλωση λιπών και πρωτεϊνών καθυστερεί την γαστρική κένωση και μειώνει την ταχύτητα διάβασης του εντερικού περιεχομένου. Δηλαδή, το στομάχι «αδειάζει» πιο αργά και η τροφή περνά από το έντερο με μικρότερη ταχύτητα. Τα δύο αυτά γεγονότα εξυπηρετούν την πιο αργή απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο και κατά συνέπεια την πιο αργή και σταδιακή αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Συνεπώς, οι ιστοί ανταποκρίνονται καλύτερα στην δράση της ινσουλίνης. Έτσι λοιπόν, ο μεταβολισμός της γλυκόζης είναι πιο αποτελεσματικός και δεν παρατηρούμε μεγάλη αύξηση της συγκέντρωσής της. Τελικό αποτέλεσμα είναι πάλι ο καλύτερος γλυκαιμικός έλεγχος.

Οι πηγές υδατανθράκων στην διατροφή του διαβητικού ασθενούς είναι προτιμότερο να καταναλώνονται σε στερεή παρά σε υγρή μορφή
Για παράδειγμα, είναι προτιμότερο ο διαβητικός ασθενής να καταναλώσει 2 φρούτα παρά 1 φλιτζάνι χυμό. Και αυτό, όπως και το προηγούμενο σημείο-κλειδί, έχει να κάνει με την ταχύτητα με την οποία οι τροφές περνούν από τον στόμαχο στο λεπτό έντερο. Τα υγρά τρόφιμα δεν απαιτούν ιδιαίτερη διαδικασία πέψης (έκκριση γαστρικών οξέων, γαστρικές συσπάσεις κ.τ.λ) σε σύγκριση με τα στερεά και έτσι περνούν πιο γρήγορα στο δωδεκαδάκτυλο. Κατά συνέπεια, οι υδατάνθρακές τους απορροφώνται πιο γρήγορα και οδηγούν σε ταχεία αύξηση της γλυκόζης στο αίμα. Με απλά λόγια, οι υγρές πηγές υδατανθράκων, όπως π.χ. ο χυμός, αυξάνουν το ζάχαρο του αίματος πιο γρήγορα και πιο πολύ σε σχέση με τις στερεές όπως τα φρούτα.

Το γεγονός αυτό βέβαια, το αξιοποιούμε για την ανάταξη των υπογλυκαιμιών. Όταν, δηλαδή ένας διαβητικός ασθενής κάνει υπογλυκαιμία, θα πρέπει να προτιμήσει την κατανάλωση υγρών τροφίμων που περιέχουν ευαπορρόφητους υδατάνθρακες ώστε να επαναφέρει τα επίπεδα γλυκόζης στα φυσιολογικά το συντομότερο δυνατό. Αντίθετα, εάν καταναλώσει στερεά τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες (σοκολάτα, καραμέλες με ζάχαρη, φρούτα, ψωμί κ.τ.λ) η ανάταξη καθυστερεί και αυτό μπορεί να αποβεί επικίνδυνο.

Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος
Νικόλας Δήμζας
www.docdiet.gr