Το έχουμε νιώσει όλοι, άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο. Τι συμβαίνει, λοιπόν, κι έχουμε αυτή την έντονη αίσθηση; Με αφορμή και τις γιορτές που πλησιάζουν που είναι συνηθισμένο φαινόμενο, ο Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος, Νικόλαος Δήμζας, του docdiet.gr εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κάνει την εμφάνισή του.

Το φούσκωμα στην κοιλιά είναι το αίσθημα διάτασης που μπορεί να συνοδεύεται από αυξημένη αποβολή αερίων, χωρίς όμως αυτό να αποτελεί κανόνα. Είναι ένα γενικό και μη ειδικό εύρημα που μπορεί να οφείλεται σε αρκετούς λόγους. Πολλοί όμως είναι εκείνοι που το συγχέουν με την δυσπεψία και αποδίδουν την εμφάνισή του αποκλειστικά στην κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών.

 Δυσανεξία ορισμένων τροφίμων
Ο όρος δυσανεξία έχει συγκεκριμένη σημασία και όπου χρησιμοποιηθεί σε αυτό το άρθρο, δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να συγχέεται με τα γνωστά και πιθανόν αβάσιμα τεστ δυσανεξίας που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Δυσανεξία σημαίνει μειωμένη ανοχή σε ορισμένα τρόφιμα και κατ’ επέκταση εμφάνιση συμπτωμάτων μετά την κατανάλωσή τους. Για παράδειγμα η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν λακτόζη, από άτομα με μειωμένη ενεργότητα του ενζύμου λακτάση, οδηγεί στην αύξηση του παραγόμενου υδρογόνου (Η2) και την εμφάνιση φουσκώματος. Επίσης, η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων που είναι πλούσια σε FODMAP, από άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου, οδηγεί στην αύξηση των παραγόμενων αερίων στο παχύ έντερο με αποτέλεσμα την κοιλιακή διάταση και το αίσθημα φουσκώματος και δυσφορίας.

Όγκος καταναλισκόμενων τροφίμων και ποτών
Η κατανάλωση μεγάλου όγκου τροφίμων και ποτών, ουσιαστικά «υπερφορτώνει» το γαστρεντερικό σύστημα με περιεχόμενο. Φυσικά ο οργανισμός διαθέτει τους μηχανισμούς να ανταπεξέλθει στην αυξημένη κατανάλωση τροφής, π.χ. αυξάνοντας την κινητικότητα του και προωθώντας το περιεχόμενο πιο γρήγορα προς το παχύ έντερο και τελικά τον πρωκτό. Ωστόσο, αυτός ο μηχανισμός έχει πεπερασμένες δυνατότητες και έτσι γεύματα υπερβολικού όγκου είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσουν φούσκωμα και δυσφορία.

Δυσκοιλιότητα και φούσκωμα
Ως δυσκοιλιότητα οι περισσότεροι επίσημοι οργανισμοί ορίζουν τη ύπαρξη λιγότερων των τριών κενώσεων την εβδομάδα. Η παραμονή όγκου κοπράνων στο παχύ έντερο, η οποία σταδιακά αυξάνεται λόγω την κατανάλωσης επιπλέον γευμάτων κατά το χρονικό διάστημα που το άτομο δεν επισκέπτεται την τουαλέτα, είναι ένας από τους λόγους που νιώθουμε φούσκωμα στην κοιλιά. Βέβαια, στη συγκεκριμένη περίπτωση το φούσκωμα εντοπίζεται χαμηλά στην κοιλιά. Επίσης, μετά την κένωση το αίσθημα αυτό μειώνεται.

Στρες
Ο μηχανισμός έχει να κάνει με την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα. Το άγχος και το στρες, συνοδεύονται από αυξημένη έκκριση των ορμονών του στρες. Οι ορμόνες αυτές επιδρούν στην λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος μειώνοντας την κινητικότητά του και αυξάνοντας τον τόνο (δύναμη σύσπασης) των σφιγκτήρων του. Τελικά λοιπόν, το εντερικό περιεχόμενο δεν προωθείται ή προωθείται με πολύ μικρή ταχύτητα προκαλώντας φούσκωμα. Επίσης, η χρονικά παρατεταμένη παραγωγή του περιεχομένου στο έντερο οδηγεί στην αφυδάτωσή του, η οποία τελικά μπορεί να απολήξει και σε δυσκοιλιότητα

Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας
Και στην περίπτωση αυτή, αιτία είναι η μειωμένη κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα. Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας καθημερινά, επιδρά θετικά στην κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα. Με αυτό τον τρόπο λοιπόν, συμβάλλει στην αύξηση του αριθμού των κενώσεων και την αποβολή των αερίων. Συνεπώς, έχει νόημα να ακολουθήσουμε την συμβουλή παλαιότερων γενεών και να κάνουμε έναν αργό περίπατο μετά τα γεύματα.

Στενά ρούχα
Στενά ρούχα που πιέζουν την κοιλιακή χώρα, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση αισθήματος φουσκώματος. Ο λόγος είναι ο μηχανικός περιορισμός του διαθέσιμου χώρου για τα όργανα της κοιλιακής κοιλότητας. Για παράδειγμα, ένα ψηλόμεσο παντελόνι που πιέζει την κοιλιά, περιορίζει το στομάχι και έτσι με μικρό όγκο τροφής μπορεί να νιώσουμε «φουσκωμένοι» ή να εκδηλώσουμε πιο εύκολα συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Στρατιωτικός Κλινικός Διαιτολόγος
Νικόλας Δήμζας
www.docdiet.gr