Η Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Κατερίνα Καρακικέ, από το diatrofi.gr βάζει στο μικροσκόπιο τις εναλλακτικές των ζωικών τυριών και μας εξηγεί τα οφέλη και τα αρνητικά τους, ώστε να επιλέγουμε σωστά.

Το vegan τυρί για τους χορτοφάγους με αδυναμία στα γαλακτοκομικά, αντιπροσωπεύει το τελευταίο σύνορο του βιγκανισμού. Για τους λάτρεις του τυριού που αντιμετωπίζουν υψηλή χοληστερόλη ή δυσανεξία στη λακτόζη, καθώς και σε εκείνους που νηστεύουν, αντιπροσωπεύει μια πιθανή αλλαγή στον τρόπο ζωής. Για κάποιους άλλους, η ίδια η ιδέα μπορεί να φαίνεται πολύ ξένη και απωθητική για να την σκεφτούν καν. Αλλά θα πρέπει τουλάχιστον να μάθετε λίγα περισσότερα για το vegan τυρί και για το αν είναι κατάλληλο για εσάς, σταθμίζοντας αυτά τα υπέρ και τα κατά.

Τι είναι το vegan τυρί
Το vegan τυρί ενα προϊόν 100% φυτικό. Ειδικότερα, αποτελείται από ένα συνδυασμό φυτικών πρωτεϊνών όπως η σόγια, οι ξηροί καρποί και τα φυτικά έλαια. Τα κάσιους είναι ένα κοινό συστατικό, όπως και το λάδι καρύδας. Τα αχλάδια, η ρίζα βέλους και το αλεύρι ή άμυλο ταπιόκας βρίσκονται επίσης σε μια πληθώρα συγκροτημάτων vegan τυριών.

 Η υφή είναι μία από τις πιο ευδιάκριτες διαφορές μεταξύ του φυτικού τυριού και του πραγματικού (ζωικής προέλευσης). Μάλιστα, μπορεί να είναι ένα δύσκολο πράγμα να ξεπεραστεί για μερικούς ανθρώπους. Τα άμυλα και τα άλευρα με βάση την ταπιόκα είναι αυτά που κάνουν ορισμένες μάρκες vegan τυριού να τεντώνονται και να λιώνουν σαν το είδος του τυριού με το οποίο πιθανώς μεγαλώσατε.

Ένα vegan τυρί συχνά μοιάζει με το κανονικό (ζωικής προέλευσης) γαλακτοκομικό τυρί, ενώ μπορεί να έχει και πολύ παρόμοια γεύση. Όμως, το vegan τυρί παρασκευάζεται με φυτικά συστατικά αντί για ζωικό γάλα. Στις μέρες μας, υπάρχουν άπειρες ποικιλίες για να διαλέξετε. Τριμμένο τυρί, υγρό τσένταρ ή σάλτσα τύπου μοτσαρέλα, ελβετικό τυρί σε φέτες, ακόμα και vegan παρμεζάνα.

Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι το vegan τυρί, καθώς παρασκευάζεται με διαφορετικά συστατικά, συνήθως δεν έχει ακριβώς την ίδια γεύση με το παραδοσιακό τυρί γαλακτοκομικών. Ωστόσο, αναπαράγει κάποιες από τις γεύσεις και τις υφές κανονικού τυριού και αναλόγως τη μάρκα, μπορεί να έχει εξαιρετική γεύση από μόνο του.

Ακόμα κι αν το vegan τυρί δεν έχει αναπαράγει 100% τη γεύση και την υφή του τυριού με βάση τα γαλακτοκομικά, είναι μια εξαιρετική εναλλακτική λύση για όσους δεν καταναλώνουν γαλακτοκομικά και είναι vegans. Ο λόγος είναι ότι είναι cruelty-free και παράγεται με σεβασμό προς το περιβάλλον και τα ζώα.

Από τι αποτελείται ένα vegan τυρί;
Ενώ το τυρί από γαλακτοκομικά παρασκευάζεται από πηγμένο γαλακτοκομικό γάλα, τα συστατικά του vegan τυριού είναι πολύ πιο μοναδικά. Η βάση του vegan τυριού συνήθως φτιάχνεται με υγιεινά συστατικά, όπως ξηροί καρποί, σπόροι, τόφου, βρώμη ή φασόλια. Συχνά πυκνώνουν με άμυλο ή αλεύρι. Στη συνέχεια δίνουν μια ρεαλιστική γεύση με απλούς αρωματικούς παράγοντες, όπως μπαχαρικά, βότανα και καρυκεύματα. Παρακάτω αναφέρονται μερικά κοινά συστατικά που θα βρείτε σε σπιτικά ή αγορασμένα vegan τυριά.

• Ξηροί καρποί και σπόροι: Κάσιους, αμύγδαλα, καρύδια macadamia, φιστίκια, ηλιόσπορους ή κολοκυθόσπορους
• Τόφου/σόγια
• Καρύδα: Λάδι καρύδας ή γάλα καρύδας.
• Αμυγδαλέλαιο/αλεύρι: Άμυλο πατάτας, αλεύρι για όλες τις χρήσεις, άμυλο ταπιόκας, άμυλο καλαμποκιού, άγαρ άγαρ ή καραγενάνη
• Αρωματικοί παράγοντες: Διατροφική μαγιά, σκόρδο σε σκόνη, κύμινο, αλάτι και πιπέρι, μηλόξυδο, πάπρικα, υγρός καπνός, ξηρή μουστάρδα σε σκόνη, πάστα miso, ξηρά βότανα, χυμός λεμονιού και άλλα.

Vegan τυρί και οφέλη
Σας κάνει καλό το vegan τυρί; Ας δούμε πρώτα τα θετικά του σημεία.

• Πιο φιλικό προς το περιβάλλον. Ελαχιστοποιείτε το αποτύπωμα άνθρακα στο περιβάλλον όσο περισσότερο επιλέγετε το vegan τυρί έναντι του παραδοσιακού τυριού. Χωρίς γαλακτοκομικά προϊόντα σημαίνει ότι οι αγελάδες, οι κατσίκες και τα πρόβατα δεν υφίστανται αγωνία κατά τη διαδικασία παρασκευής του τυριού.
• Δεν υπάρχουν καρκινογόνες ζωικές πρωτεΐνες
• Τα εναλλακτικά τυριά vegan δεν περιέχουν χοληστερόλη. Για λόγους σύγκρισης, μια φέτα αμερικάνικου τυριού Cabot περιέχει το 7% (20 χιλιοστόγραμμα) της ημερήσιας συνιστώμενης πρόσληψης χοληστερόλης.
• Καλύτερο για την υγεία του εντέρου
• Σε ένα vegan τυρί δεν υπάρχει λακτόζη ή καζεΐνη. Συνεπώς, δεν υπάρχει εντερική διαπερατότητα που να σχετίζεται με την κατανάλωση του. Το φούσκωμα, η διάρροια, τα αέρια, η ναυτία και ο πόνος στην κοιλιά είναι συνηθισμένα για τους ανθρώπους που αντιδρούν άσχημα στη λακτόζη ή τη γλουτένη.
• Τα περισσότερα vegan τυριά παρασκευάζονται με άλευρα χωρίς γλουτένη, όπως το αλεύρι αμυγδάλου ή το αλεύρι ταπιόκας.
• Χωρίς ορμόνες

Μειονεκτήματα του vegan τυριού

• Μπορεί να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Προς το παρόν δεν υπάρχουν επαρκείς πειστικές αποδείξεις ότι το λάδι καρύδας επηρεάζει τις καρδιακές παθήσεις. Σίγουρα όμως ενισχύει την περιεκτικότητα σε λιπαρά των vegan brands που το χρησιμοποιούν.
• Δεν περιέχει σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης ή ασβεστίου. Δύο σημαντικές θετικές για την υγεία ιδιότητες της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων είναι τα οφέλη που παρέχουν οι πρωτεΐνες και το ασβέστιο. Το vegan τυρί στερείται αυτών των περιεχομένων, εκτός αν είναι εμπλουτισμένο.
• Τα περισσότερα vegan τυριά είναι επεξεργασμένα. Ορισμένα φυτικά τυριά είναι ιδιαίτερα επεξεργασμένα, πράγμα που σημαίνει ότι περιέχουν συντηρητικά, πρόσθετα χρωμάτων και νάτριο. Αν επιλέξετε vegan τυρί, περιηγηθείτε στις μάρκες που διαθέτουν απλά, ξεκάθαρα συστατικά, διαβάζοντας προσεκτικά τις ετικέτες των συσκευασμένων προϊόντων.
• Μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες εξαιτίας των ξηρών καρπών που πιθανά περιέχουν. Ορισμένα vegan τυριά πρέπει να αποφεύγονται αν είστε αλλεργικοί στους ξηρούς καρπούς. Πολλές μάρκες περιλαμβάνουν βάση από κάσιους ή αλεύρι ξηρών καρπών, οπότε φροντίστε να παρακολουθείτε την περιεκτικότητα σε ξηρούς καρπούς ενός συγκεκριμένου τυριού, αν είστε αλλεργικοί.

Το vegan τυρί έχει τα διατροφικά του μειονεκτήματα. Υπάρχουν όμως μεταβλητές που πρέπει να λάβετε υπόψη, ιδιαίτερα τα συστατικά που χρησιμοποιούν οι διάφορες μάρκες vegan τυριών για να παρασκευάσουν το προϊόν τους. Αν ακολουθείτε μια φυτική διατροφή ή απλά θέλετε να μειώσετε την πρόσληψη λίπους και χοληστερόλης, το vegan τυρί θα μπορούσε να είναι κατάλληλο για εσάς. Απλά φροντίστε να διαβάσετε προσεκτικά όλες τις ετικέτες τροφίμων και να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία διαιτολόγο για τις επιλογές που μπορείτε να κάνετε.

Κατερίνα Καρακικέ
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές στην Κλινική Διατροφή
Εκπαιδεύτρια στο Κέντρο Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών
Διατροφή για νεφροπαθείς
www.diatrofi.gr