Η υπνηλία μετά το γεύμα συμβαίνει σε όλους, άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο. Υπάρχει λόγος που συμβαίνει, υπάρχει, όμως, και τρόπος να την αντιμετωπίσετε.

Μετά το τέλος ενός γεύματος, πολύ σύνηθες είναι να νιώθετε μια έντονη επιθυμία να ξαπλώσετε και να κοιμηθείτε για λίγο. Όπως αποκαλείται επιστημονικά, η κατάσταση της μεταγευματικής υπνηλίας διαρκεί 1-2 ώρες, ίσως και περισσότερο και συνοδεύεται από μειωμένη ενεργητικότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση και αίσθημα κόπωσης. 

 Πού οφείλεται αυτή η υπνηλία;
Ένας βασικός παράγοντας που επηρεάζει τα επίπεδα ενέργειας μετά το γεύμα είναι ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη και η ορμόνη μελατονίνη. Η σεροτονίνη και η μελατονίνη συνεργάζονται και διευκολύνουν τη διαδικασία του ύπνου. Πρέπει να σημειωθεί πως η σεροτονίνη κατασκευάζεται από το αμινοξύ τρυπτοφάνη. Αυτό το αμινοξύ βρίσκεται σε διάφορες ζωικές πρωτεΐνες όπως το κοτόπουλο, τα αυγά, τα ψάρια, το τυρί κ.ά. Η συγκέντρωση της τρυπτοφάνης στο αίμα αυξάνεται όταν το γεύμα που καταναλώνεται είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες. Επίσης, η τρυπτοφάνη διεγείρει και την έκκριση της μελατονίνης.

Ένας άλλος παράγοντας που ευθύνεται γι’ αυτό το αίσθημα της υπνηλίας είναι η ποσότητα φαγητού που καταναλώθηκε, καθώς και η σύσταση του γεύματος ή αν συμπεριλήφθηκε αλκοόλ στο γεύμα. Όταν ένα γεύμα είναι μεγάλο και περιέχει πολλούς υδατάνθρακες είναι πιθανό να προκαλέσει υπνηλία. Πρέπει να έχετε στο μυαλό σας πως τα βαριά γεύματα χρειάζονται αρκετό χρόνο για να μπορέσει ο οργανισμός να τα μεταβολίσει.

Γενικά, είναι σύνηθες να νιώσετε νυσταγμένοι όταν:

• Κάνετε ένα μεγάλο γεύμα, όπως το γεύμα των Χριστουγέννων, το Πάσχα ή κάποια άλλη γιορτή
• Το γεύμα περιέχει πολλούς υδατάνθρακες και λίπη
• Περιέχεται στο γεύμα πολύ αλάτι
• Το γεύμα είναι πλούσιο σε τρυπτοφάνη

Πώς να την αντιμετωπίσετε;
Μία πρώτη καλή λύση είναι μία ελαφριά κίνηση λίγη ώρα μετά το γεύμα. Ένα χαλαρό περπάτημα θα βοηθήσει στην ενεργοποίηση της πέψης και στη σταθεροποίηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, κάνοντάς σας έτσι να νιώσετε πιο ενεργητικοί. Αν μάλιστα είναι δυνατό, θα ήταν προτιμότερο να βγείτε μια βόλτα, καθώς το φως του ήλιου αυξάνει την ενεργητικότητα.

Ένας δεύτερος τρόπος να ελέγξετε την υπνηλία είναι και ο έλεγχος των μερίδων. Τα μικρά και συχνά γεύματα διατηρούν σταθερή την ενέργεια στο σώμα. Φαίνεται πως είναι πολύ πιο σπάνιο να έχετε μεταγευματική υπνηλία όταν η μερίδα σας είναι μικρότερη και το γεύμα είναι ισορροπημένο, με πληθώρα λαχανικών, φυτικών ινών και με μη επεξεργασμένα τρόφιμα.

Επίσης αν νιώθετε πως σας επηρεάζει αρκετά μειώστε τις τροφές που περιέχουν τρυπτοφάνη από τα γεύματα, όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα.

Ακόμα: 

• Φροντίστε να μειώσετε τις ποσότητες των υδατανθράκων και των λιπαρών στο γεύμα και αποφύγετε τις έντονες σάλτσες και τα τηγανητά φαγητά.
• Μείνετε ενυδατωμένοι, με την κύρια ποσότητα υγρών καθημερινά να προέρχεται από το νερό.
• Κοιμηθείτε καλά
• Μειώστε το αλκοόλ

Παρ'όλα αυτά, αν συνεχίζετε να νιώθετε υπνηλία μετά το φαγητό, ακόμα κι αν είναι μικρό και ισορροπημένο, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν γιατρό, καθώς μπορεί να ευθύνεται κάποια άλλη αιτία.

Αναστασία Μαμάτσιου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.diatrofi.gr