Εκτός από πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης και βιώσιμη τροφή, η κινόα μας χαρίζει και καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Η διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, Δέσποινα Μαρσέλου, μας δίνει τα νεότερα στοιχεία.

Αν και ακούγεται πολύ τα τελευταία χρόνια, η κινόα μπήκε σχετικά πρόσφατα στις ζωές μας και το πιάτο μας. Στην πραγματικότητα, όμως, υπάρχει και καταναλώνεται από τους ανθρώπους για περισσότερα από 7000 χρόνια και είναι ένα από τα τρόφιμα που θα δείτε συχνά στις συνταγές μου και σε εξατομικευμένα διατροφικά πλάνα που σχεδιάζω ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία.

 Οι λόγοι για να τη βάλουμε στη διατροφή μας είναι πολλοί και πέρα από την υγεία, έχουν να κάνουν και με τη βιωσιμότητα. Αν σκεφτούμε ότι περίπου το 90% των θερμίδων στον κόσμο παρέχεται από λιγότερο από το 1% των γνωστών 250.000 βρώσιμων φυτικών ειδών και ότι το σιτάρι, το καλαμπόκι και το ρύζι που είναι τα πιο διαδεδομένα, με την κλιματική κρίση και την κατανάλωση μπορεί να μην είναι τόσο βιώσιμα, καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να το σκεφτούμε λίγο διαφορετικά και να στραφούμε προς «ανεκμετάλλευτες καλλιέργειες», όπως η κινόα, που μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα με την ξηρασία και τη ζέστη. Πέρα, όμως, από τη βιωσιμότητα, είναι πράγματι μια υπερτροφή;

Με το μικροσκόπιο των ερευνών
Η κινόα είναι ένα «ψευδοδημητριακό» και μάλιστα βοτανικά μιλώντας είναι ένα αχαίνιο, ένας καρπός που μοιάζει με σπόρο και έχει σκληρό περίβλημα. Έχει πολλές βιταμίνες και μέταλλα, όπως επίσης και πολλές πρωτεΐνες. Στην πραγματικότητα, η κινόα έχει περισσότερη πρωτεΐνη από άλλα δημητριακά, αλλά μέτρια περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες σε σύγκριση με το κριθάρι ή τη σίκαλη –και δυστυχώς στη σύγχρονη διατροφή μας λείπουν περισσότερο οι φυτικές ίνες κι όχι η πρωτεΐνη. Ωστόσο, η κινόα είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ και βιταμίνη Ε, ενώ έχει υψηλή περιεκτικότητα και σε μαγνήσιο, σίδηρο και ψευδάργυρο. Είναι, λοιπόν, πολύ θρεπτική, ωστόσο έχουν γίνει πολύ λίγες μελέτες σε ανθρώπους, για να καταλήξουμε αν είναι όντως υπερτροφή όπως το μπρόκολο, οι φράουλες, το σκόρδο που έχουν κλινικά οφέλη.

Η πρώτη δοκιμή ήταν μια μελέτη πριν και μετά από μπάρες δημητριακών κινόα που έδειξε πτώση των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης, αλλά δυστυχώς δεν είχε ομάδα ελέγχου, οπότε δεν ξέρουμε πόσα από αυτά θα συνέβαιναν χωρίς την κινόα. Σε διαφορετική, τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, όταν οι ερευνητές έδωσαν στους συμμετέχοντες περίπου ένα φλιτζάνι μαγειρεμένη κινόα κάθε μέρα για 12 εβδομάδες, παρουσίασαν 36% πτώση στα τριγλυκερίδια τους. Αυτό είναι συγκρίσιμο με αυτό που επιτυγχάνεται με τα φάρμακα που μειώνουν τα τριγλυκερίδια ή τα συμπληρώματα ιχθυελαίου σε υψηλές δόσεις.

Ποια κινόα είναι η καλύτερη;
H κόκκινη ποικιλία έχει περίπου διπλάσια αντιοξειδωτική δύναμη, οδηγώντας τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι «θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στη διαχείριση ή/και την πρόληψη εκφυλιστικών ασθενειών που σχετίζονται με τη βλάβη από τις ελεύθερες ρίζες», αλλά αυτό δεν έχει διερευνηθεί ποτέ. Τόσο η κόκκινη όσο και η μαύρη κινόα φαίνεται να είναι εξίσου πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, ξεπερνώντας και οι δύο την πιο συμβατική λευκή ποικιλία.

Το μόνο που πρέπει να προσέξετε είναι να ενημερώσετε το γιατρό σας πριν από την επόμενη κολονοσκόπηση, καθώς μπορεί η κινόα να μπερδευτεί με παράσιτα. Υπάρχει δημοσίευση που σε αποτέλεσμα κολονοσκόπησης αναφέρονται πολυάριθμα μαυροκίτρινα ωοειδή στοιχεία, διαμέτρου 2 έως 3 χιλιοστών, ασαφούς αιτίας, που αποδείχτηκε πως ήταν απλώς κινόα που δεν είχε περάσει από πέψη.

Δέσποινα Μαρσέλου
Κλινική διαιτολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα
Αλκιβιάδου 185, Πειραιάς
www.getactive.gr, www.createhealth.gr
fb page getactive
Instagram @feedyourimmunity / @createhealthbymarselou

Πηγές
https://nutritionfacts.org/blog/eat-quinoa-and-lower-triglycerides/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29606211/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27242826/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26114306/
https://www.scielo.br/j/cta/a/jGvPvW6dWPhxLJWQG7vw4Wk/?lang=en
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29955719/
https://www.researchgate.net/publication/272652492_Total_Phenolic_Content_and_Antioxidant_Activity_of_Red_and_Yellow_Quinoa_Chenopodium_quinoa_Willd_Seeds_as_Affected_by_Baking_and_Cooking_Conditions
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30739280/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25150600/