Το παραδοσιακό τσιγάρο σίγουρα περνάει κρίση κι αυτό είναι καλό. Μήπως, όμως, η εναλλακτική του μας οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση;

Σε μια προσπάθεια διακοπής του παραδοσιακού καπνίσματος και στροφής σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, οι συσκευές θέρμανσης καπνού βρίσκονται πλέον στα πάνω τους έναντι του συμβατικού τσιγάρου, ως λιγότερο επιβαρυντικές. Ο λόγος είναι ότι οι συσκευές αυτές θερμαίνουν τον καπνό αντί να τον καίνε, σε θερμοκρασία που φτάνει έως περίπου 350°C, αρκετά χαμηλότερη από την καύση των παραδοσιακών τσιγάρων (800°C - 900°C). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παράγεται αερόλυμα (vapor) αντί για καπνό, το οποίο διαλύεται γρήγορα.

Η παγίδα της ψευδούς ασφάλειας
Η παραπάνω διαφοροποίηση δημιουργεί την εντύπωση ότι οι συσκευές αυτές είναι ακίνδυνες ή πολύ λιγότερο επιβλαβείς, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές συχνά να χαλαρώνουν την επιφυλακτικότητά τους, θεωρώντας τη χρήση τους «ασφαλή». Σκεφτείτε πόσους ανθρώπους βλέπετε με αυτές τις συσκευές σε διάφορα σημεία που πριν δεν θα βλέπατε παραδοσιακούς καπνιστές, πόσο παραπάνω μπορεί να καπνίσει κάποιος όταν κάνει ένα διάλειμμα για τσιγάρο και πώς ξεκίνησαν όλοι να καπνίζουν και μέσα στο σπίτι ξανά, λόγω της λιγότερο έντονης οσμής τους. Η αποδοχή των συσκευών αυτών από την κοινωνία, λόγω της πιο «καθαρής» εικόνας τους, ενισχύει την εξάρτηση και την ποσότητα κατανάλωσης, κάτι που δεν παρατηρείται στον ίδιο βαθμό με τα παραδοσιακά τσιγάρα, αυξάνοντας τη συνολική έκθεση σε τοξικές ουσίες και νικοτίνη. Έτσι, η αρχική υπόθεση της μειωμένης επιβάρυνσης και των τοξικών ουσιών σε χαμηλότερες ποσότητες αναιρείται από την υπερβολική χρήση.

 Πιο συγκεκριμένα, αυτή η αύξηση στη συχνότητα κατανάλωσης σημαίνει ότι ο οργανισμός εκτίθεται σε υψηλότερες δόσεις νικοτίνης, ενισχύοντας την εξάρτηση. Παράλληλα, οι σωρευτικές ποσότητες τοξικών ουσιών, όπως ακεταλδεΰδη, αμμωνία, αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs), φορμαλδεΰδη κ.ά., που εισπνέονται μπορεί πολλές φορές να ξεπερνούν εκείνες από τα παραδοσιακά τσιγάρα, αναλόγως την ποσότητα που καταναλώνει κάποιος μέσα στην ημέρα. Αυτές οι ουσίες προκαλούν φλεγμονές και βλάβες στους πνεύμονες και τα αγγεία, ενώ τα μικροσωματίδια που παράγονται κατά τη θέρμανση εισχωρούν βαθιά στους πνεύμονες, συμβάλλοντας σε ασθένειες όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).

Παρ’ όλο που οι συσκευές θέρμανσης καπνού διαφημίζονται ως μια λιγότερο βλαβερή εναλλακτική, η πραγματικότητα μπορεί να διαφέρει ανά περίπτωση. Η υπερκατανάλωση που προκαλείται από την ψευδή αίσθηση ασφάλειας μπορεί να εξισώσει ή ακόμα και να ξεπεράσει τον κίνδυνο από τα παραδοσιακά τσιγάρα, ενώ χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να δούμε τις επιπτώσεις της μακροχρόνιας χρήσης. Για τη διατήρηση της υγείας, ωστόσο, η πλήρης αποχή από κάθε μορφή καπνού παραμένει η καλύτερη επιλογή.

Πηγές
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2213007124000492

https://www.tobaccoinduceddiseases.org/A-scoping-review-of-the-toxicity-and-health-impact-of-IQOS,188867,0,2.html

https://www.mdanderson.org/publications/focused-on-health/iqos--what-you-need-to-know.h14-1592991.html#:~:text=Because%20it%20is%20tobacco%2C%20the,produce%20fewer%20cancer%2Dcausing%20substances.