Γιατί βλέπουμε «αστεράκια» όταν χτυπάμε στο κεφάλι;

asteria
ΤΡΙΤΗ, 17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Τα «αστεράκια» που βλέπουμε να περιφέρονται γύρω από το κεφάλι ενός καρτούν, όταν χτυπάει, σίγουρα δεν είναι υπόθεση μόνο των χαρακτήρων των κινουμένων σχεδίων.

Αλλά συμβαίνει στην πραγματικότητα και ξεκινά φυσικά από τον εγκέφαλο. Το τμήμα του εγκεφάλου που χειρίζεται αυτό που βλέπουμε, ονομάζεται ινιακός λοβός και βρίσκεται στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Η δουλειά του είναι να λαμβάνει τις πληροφορίες που στέλνονται από τον αμφιβληστροειδή και να τις μετατρέπει σε κάτι που έχει νόημα για μας. Έτσι ο αμφιβληστροειδής λαμβάνει το παρατηρούμενο φως, το μετατρέπει αρχικά σε ένα χημικό σήμα και στη συνέχεια σε ηλεκτρική ώθηση, πριν το στείλει στο πίσω μέρος του εγκεφάλου για να το ερμηνεύσει.

Όταν η ώθηση αυτή φτάσει στον ινιακό λοβό, τότε αυτός με βάση όλες τις πληροφορίες, θα προσπαθήσει να ερμηνεύει τα δεδομένα. Με απλά λόγια, τα μάτια και ο εγκέφαλος πρέπει να συνεργαστούν για να κατανοήσουν τι είναι είναι αυτό που βλέπουμε.

Ο εγκέφαλος, από την άλλη διαβάζει άλλα είδη διέγερσης. Για παράδειγμα αν χτυπήσετε το κεφάλι σας σε έναν πάγκο, ενώ έχετε σκύψει να δέσετε τα παπούτσια σας, το κεφάλι σας σταματά ξαφνικά, αλλά ο εγκέφαλος συνεχίζει να κινείται.

Αλλά επειδή ο εγκέφαλος περιβάλλεται από εγκεφαλονωτιαίο υγρό, προστατεύεται, εκτός και αν το χτύπημα είναι δυνατό, οπότε η κατάσταση αλλάζει. Τότε, το υγρό αυτό σύστημα απορρόφησης κραδασμών, αδυνατεί να προστατεύσει ικανοποιητικά τον εγκέφαλο.

Αυτό που συμβαίνει σε τέτοιες καταστάσεις, είναι ότι το χτύπημα αναγκάζει το κεφάλι να κατευθυνθεί απότομα προς τα πίσω, κάτι που κάνει τον εγκέφαλο να χτυπήσει στο μπροστινό μέρος του κρανίου. Έπειτα, όταν πέσετε και χτυπήσετε το πίσω μέρος του κεφαλιού, ο ινιακός λοβός συνεχίζει να...κiνείται και ενδεχομένως να χτυπήσει στο κρανίο. Αποτέλεσμα αυτού: τα αστεράκια.

Αλλά μην ανησυχείτε, καθώς υπάρχει και λιγότερο δραματικός τρόπος για να τα δείτε. Αν για παράδειγμα σηκωθείτε το πρωί και τρίψετε τα μάτια σας, θα έχετε το ίδιο αποτέλεσμα. Ο λόγος είναι ότι ο αμφιβληστροειδής ξέρει μόνο πώς να κάνει ένα πράγμα: να βλέπει φως.

Έτσι, όταν εφαρμόζετε πίεση, ο αμφιβληστροειδής αντιλαμβάνεται ότι απλά εσείς «γυρνάτε τον διακόπτη». Το μήνυμα που στέλνει τότε στον εγκέφαλο είναι σαν ένα «κενό mail» με τίτλο «φως» χωρίς όμως κείμενο.

Στην ουσία δηλαδή αυτά τα αστεράκια είναι κηλίδες φωτός, που δε συνοδεύονται από τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε ο εγκέφαλος να τις ερμηνεύσει σωστά.