Ούτε google, ούτε instagram, ούτε TikTok. Αν «χαλούσε» το wifi του κινητού μας για 2 εβδομάδες, τι κέρδος θα είχαμε στην υγεία μας;

Το σερφάρισμα, το scrolling, το binge-watching είναι λέξεις που δεν υπήρχαν καν στο λεξιλόγιό μας 30 χρόνια πριν κι όμως τώρα, είναι η αρχή και το τέλος της ημέρας μας. Το πρωί το πρώτο πράγμα που βλέπει το μάτι με το που ανοίγει είναι το κινητό, ο ελεύθερος χρόνος στο σπίτι μεταφράζεται σε ατελείωτο scroll-άρισμα στα social media, οι ειδήσεις, οι προσφορές, οι εκπτώσεις, οι ειδοποιήσεις σκάνε κατά ριπάς και το Instagram δεν μας αφήνει στιγμή σε ησυχία. Συνδεδεμένοι με κάθε τρόπο και κάθε στιγμή με όλο τον κόσμο, το internet μας «καταπίνει» χωρίς καν να το καταλαβαίνουμε και είμαστε διαρκώς «on», με το μυαλό να τρέχει πιο γρήγορα απ’ όσο αντέχει και την προσοχή μας να διαλύεται σε μικροσκοπικά θραύσματα. Η αδιάκοπη ροή πληροφορίας έχει γίνει τόσο φυσική, που μοιάζει αδιανόητο να τη σταματήσουμε έστω για λίγο. Κι όμως, επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι δύο μόνο εβδομάδες χωρίς πρόσβαση στο ίντερνετ του κινητού αρκούν για να αλλάξει ριζικά η καθημερινότητά μας.

 Ζωή χωρίς ίντερνετ, κεφάλι χωρίς θόρυβο
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο PNAS Nexus, διερεύνησε με αιτιώδη τρόπο πώς η απομάκρυνση από το κινητό ίντερνετ επηρεάζει την ψυχική υγεία, την προσοχή και την ευημερία των ανθρώπων. Σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες που βασίζονταν σε παρατηρήσεις ή αυτοαναφορές, αυτή η μελέτη υλοποίησε έναν τυχαίο ελεγχόμενο πειραματικό σχεδιασμό (RCT), προσφέροντας ισχυρά στοιχεία για αιτιώδεις σχέσεις.

Οι συμμετέχοντες χρησιμοποίησαν μια εφαρμογή στο κινητό που μπλόκαρε όλη την πρόσβαση στο ίντερνετ για δύο εβδομάδες, ενώ τους επέτρεπε να διατηρήσουν τη δυνατότητα κλήσεων και μηνυμάτων, καθώς και πρόσβαση στο διαδίκτυο μέσω υπολογιστή. Με αυτόν τον τρόπο, η παρέμβαση στόχευε αποκλειστικά τη λειτουργία που καθιστά τα smartphones «έξυπνα», αφήνοντας τους συμμετέχοντες συνδεδεμένους με τον κόσμο με πιο ελεγχόμενο τρόπο.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: το 91% των συμμετεχόντων παρουσίασε βελτίωση σε τουλάχιστον ένα από τα μετρήσιμα αποτελέσματα –ψυχική υγεία, υποκειμενική ευημερία ή ικανότητα διατήρησης της προσοχής. Η μελέτη κατέδειξε ότι οι άνθρωποι που δεν είχαν πρόσβαση στο κινητό ίντερνετ αφιέρωσαν περισσότερο χρόνο σε κοινωνικές δραστηριότητες πρόσωπο με πρόσωπο, άσκηση και επαφή με τη φύση. Με άλλα λόγια, η απουσία συνεχούς σύνδεσης δεν δημιούργησε κενό, αλλά ενίσχυσε την ποιότητα της καθημερινότητας.

Αυτό που καθιστά τη συγκεκριμένη μελέτη ιδιαίτερα σημαντική είναι η αιτιώδης απόδειξη που παρέχει: η διακοπή του κινητού ίντερνετ μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά την ψυχολογική σας κατάσταση και τη γνωστική λειτουργία. Οι περισσότερες μέχρι σήμερα ενδείξεις ήταν συσχετιστικές ή βασίζονταν σε αυτοαναφορές, αφήνοντας ανοιχτό το ερώτημα αν η χρήση του ίντερνετ προκαλεί προβλήματα ή αν οι άνθρωποι με προβλήματα απλώς χρησιμοποιούν περισσότερο το διαδίκτυο. Η παρέμβαση αυτή ξεκαθαρίζει ότι η συνεχής σύνδεση δεν είναι αθώα και ότι η μείωση της μπορεί να προσφέρει μετρήσιμα οφέλη.

Σκεφτείτε για λίγο τον τρόπο που χρησιμοποιείτε το κινητό σας: πόσες φορές ανοίγετε εφαρμογές χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, πόσες ώρες αφιερώνετε σε ατέρμονη περιήγηση στα κοινωνικά δίκτυα ή σε ειδησεογραφικά sites; Η έρευνα δείχνει ότι η διακοπή αυτής της συνήθειας για δύο εβδομάδες μπορεί να αλλάξει ριζικά το πώς κατανέμετε τον χρόνο σας και πώς νιώθετε. Αντί να σπαταλάτε λεπτά και ώρες σε μια οθόνη, επενδύετε στον πραγματικό κόσμο: περπατάτε, μιλάτε πρόσωπο με πρόσωπο, κινείστε, βρίσκεστε στη φύση. Αυτές οι δραστηριότητες έχουν μετρήσιμη θετική επίδραση στην ψυχική υγεία και την ικανότητα συγκέντρωσης.

Επιπλέον, η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι αλλαγές αυτές δεν περιορίζονται στην υποκειμενική αίσθηση ευημερίας. Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν αντικειμενική βελτίωση στην ικανότητα διατήρησης της προσοχής, μια βασική δεξιότητα που επηρεάζει την απόδοση στη δουλειά, τη μάθηση και την καθημερινή ζωή. Αυτό σημαίνει ότι η αποχή από το κινητό ίντερνετ δεν είναι μόνο ψυχολογική αποτοξίνωση, αλλά και γνωστική ενίσχυση.

Φυσικά, δεν προτείνεται να κόψετε εντελώς το διαδίκτυο ή τις ηλεκτρονικές συσκευές, καθώς οι ψηφιακές συνδέσεις έχουν και σημαντικά πλεονεκτήματα και είναι πλέον μέσα στη ζωή μας. Η έρευνα ωστόσο μας υπενθυμίζει ότι η συνεχής και αδιάκοπη σύνδεση μπορεί να είναι επιζήμια και ότι ο χρόνος χωρίς ίντερνετ δεν είναι χαμένος, αλλά επενδυμένος. Αντί να είστε δέσμιοι μιας αέναης ροής πληροφοριών, μπορείτε να δημιουργήσετε χώρο για κοινωνική επαφή, φυσική δραστηριότητα και ουσιαστική ψυχική ξεκούραση.

Η αφαίρεση του κινητού ίντερνετ για δύο εβδομάδες, λοιπόν, μπορεί να είναι ένα πείραμα που θα σας δείξει πώς πραγματικά επηρεάζει τη ζωή σας η συνεχής ψηφιακή σύνδεση. Το ερώτημα, όμως, πλέον δεν είναι αν θα μπορούσατε να το κάνετε, αλλά τι θα χάνατε αν δεν το δοκιμάζατε.

Πηγή
https://academic.oup.com/pnasnexus/article/4/2/pgaf017/8016017

ΤΖΟΥΛΙΑ ΤΑΣΩΝΗ 
[email protected]