Η θρομβοφλεβίτιδα είναι η φλεγμονή φλέβας (επιφανειακή φλεγμονή), της οποίας η υπερηχογραφική μελέτη αναδεικνύει σε ποσοστό έως 100% την ύπαρξη θρόμβου εντός της φλεγμαίνουσας φλέβας.

Πρόκειται επομένως για θρόμβωση κάποιου τμήματος του επιπολής (επιφανειακού) φλεβικού δικτύου.

Υπάρχουν 2 τύποι θρομβοφλεβίτιδας:
● Η σηπτική θρομβοφλεβίτιδα: η επιπολής φλεβική θρόμβωση μπορεί να επιπλακεί με μικροβιακή φλεγμονή. Συνήθως δημιουργείται από τραυματισμό του ενδοθηλίου ή ως επιπλοκή του τραυματισμού των κιρσών

● Η άσηπτη θρομβοφλεβίτιδα: μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικότητα ή σε περιπτώσεις αυξημένης πηκτικότητας του αίματος.

Πού οφείλεται;

Η αιτιοπαθογένεια της θρομβοφλεβίτιδας βασίζεται κυρίως στη φλεβική στάση ή στην επιβράδυνση της ροής του αίματος καθώς και στον τραυματισμό του ενδοθηλίου των φλεβών και στην αυξημένη πηκτικότητα του αίματος.

Καταστάσεις οι οποίες προδιαθέτουν σε θρομβοφλεβίτιδα είναι οι ακόλουθες: η παρατεταμένη ακινησία (στο κρεβάτι, σε πολύωρη πτήση, σε ιδιαίτερα καθιστική εργασία), ο καρκίνος, η λήψη οιστρογόνων, τα αυτοάνοσα νοσήματα (οζώδης πολυαρτηρίτιδα, ερυθηματώδης λύκος κ.α.), οι κιρσοί των κάτω άκρων, μετεγχειρητικές καταστάσεις, εγκαύματα, λοιμώξεις του δέρματος, χρόνια νοσήματα, λήψη κορκικοστεροειδών κ.α.

Συμπτώματα
H συμπτωματολογία περιλαμβάνει τοπικό πόνο και έντονη ευαισθησία, χαρακτηριστικά αυξημένη θερμότητα του δέρματος τοπικά καθώς και ενίοτε ψηλαφητή σκληρή διόγκωση της φλεγμαίνουσας επιφανειακής φλέβας. Όταν συνυπάρχει οίδημα μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, γεγονός που περιπλέκει τα πράγματα και διαφοροποιεί τη θεραπευτική αντιμετώπιση.

Διάγνωση

Η αναφερόμενη ανωτέρω κλινική εικόνα είναι χαρακτηριστικότατη και αρκετή για να θέσει με σχεδόν απόλυτη βεβαιότητα τη διάγνωση. Η διαφορική διάγνωση από παθήσεις όπως λεμφαγγειίτιδα, ερυσίπελας και πολλών μορφών αγγειίτιδας πραγματοποιείται με τη διενέργεια υπερηχογραφήματος (triplex) του επιπολής και του εν τω βάθει φλεβικού συστήματος.

Οι θρομβοφλεβίτιδες επομένως που έχουν εντόπιση στο μηρό και πλησίον της σαφηνομηριαίας συμβολής (σημείο που εκβάλλει η μείζον σαφηνής στη μηριαία φλέβα) μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν με την πιθανή επέκταση ή και μετακίνηση του θρόμβου από το επιπολής στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο μέχρι και πνευμονική εμβολή, μία κατάσταση άκρως απειλητική ακόμα και για τη ζωή του ασθενούς.

Επομένως η έγκαιρη διάγνωση της θρομβοφλεβίτιδας είναι υψίστης σημασίας για την αποτροπή του κινδύνου τυχόν πνευμονικής εμβολής.

Θεραπεία και αντιμετώπιση
Η θεραπεία της επιπολής θρομβοφλεβίτιδας εξαρτάται από την εντόπισή της. Στο κάτω άκρο και κάτωθεν του γόνατος αρκεί η ανύψωση του πάσχοντος σκέλους, η κινητοποίηση, η ελαστική συμπίεση με κάλτσες μέτριας περίδεσης και η χορήγηση αντιφλεγμονωδών και αντιβιοτικών φαρμάκων.

Αν η θρόμβωση έχει εντοπισμό άνωθεν του γόνατος (στο μηρό και όχι πλησίον της σαφηνομηριαίας συμβολής) χορηγείται η κατάλληλη αντιπηκτική αγωγή με ταυτόχρονη εκτέλεση των προαναφερθέντων συντηρητικών μέτρων.

Αν η θρόμβωση επεκτείνεται πλησίον της σαφηνομηριαίας συμβολής θα πρέπει ο αγγειοχειρουργός πέρα από τη χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής να σκεφτεί και πιθανή χειρουργική απολίνωση της σαφηνομηριαίας συμβολής, ώστε να αποφευχθεί η πιθανή επέκταση του θρόμβου στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο.

Στις περιπτώσεις σηπτικής θρομβοφλεβίτιδας απαιτείται η χειρουργική εξαίρεση του πάσχοντος τμήματος της φλέβας.

Επιπλοκές
Όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω, η θρομβοφλεβίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση καθώς και σε πνευμονική εμβολή.

Η κατάλληλη ειδικότητα
Ο κατάλληλος γιατρός για τη αντιμετώπιση της επιπολής θρομβοφλεβίτιδας είναι ο αγγειοχειρουργός.

Κωνσταντίνος Ν. Ξηρομερίτης, MD, PhD, MSc, Αγγειοχειρούργος, www.vasculartreatment.gr.