Οι ωοθήκες είναι ένα ζευγάρι των οργάνων στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, που βρίσκονται στην πύελο, μία σε κάθε πλευρά της μήτρας

Κάθε ωοθήκη έχει περίπου το μέγεθος και το σχήμα ενός αμυγδάλου και ο σκοπός τους είναι να παράγουν ωάρια και γυναικείες ορμόνες, χημικές ουσίες δηλαδή που ελέγχουν τον τρόπο που λειτουργούν ορισμένα κύτταρα ή όργανα. Αυτές οι ορμόνες μάλιστα επηρεάζουν τον τρόπο που αυξάνεται το στήθος και τα μαλλιά μιας γυναίκας, το σχήμα του σώματος, τον έμμηνο κύκλο και την εγκυμοσύνη.

Η κύστη είναι ένας σάκος γεμάτος υγρό. Μπορεί να σχηματιστεί οπουδήποτε στο σώμα αλλά αυτές οι κύστεις που σχηματίζονται στις ωοθήκες είναι στην πιο κοινή τους μορφή οι λειτουργικές κύστεις, που συχνά σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου.

Οι περισσότερες λειτουργικές κύστεις ωοθηκών συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας και στην πλειοψηφία τους δεν είναι καρκινικές. Οι γυναίκες που έχουν περάσει την εμμηνόπαυση (ηλικίας 50 ¬70) με κύστεις των ωοθηκών ωστόσο, έχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, αλλά σε οποιαδήποτε ηλικία, αν νομίζετε ότι έχετε μια κύστη, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να προβείτε στις απαραίτητες γυναικολογικές εξετάσεις.

Υπάρχουν δύο τύποι κύστεων:
• Η ωοθηλακική κύστη. Πρόκειται για τις κύστεις που σχηματίζονται όταν ο σάκος δεν

σπάει για να απελευθερώσει το ωάριο. Ο σάκος αυτός συνεχίζει να αυξάνεται και συνήθως η κύστη αυτή εξαφανίζεται μέσα σε 1 έως 3 μήνες.

• Η κύστη του ωχρού σωματίου. Αυτές οι κύστεις σχηματίζονται όταν ο σάκος δεν διαλύεται και το υγρό συσσωρεύεται στο εσωτερικό. Οι περισσότερες από αυτές συνήθως εξαφανίζονται μέσα σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Σε άλλες περιπτώσεις, μπορούν να αιμορραγούν ή να ενοχλούν την ωοθήκη και να προκαλούν πόνο. Σπάνια είναι καρκινικές ενώ μερικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την πρόκληση ωορρηξίας, ενδεχομένως να αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής τους.

Άλλοι τύποι κύστεων των ωοθηκών είναι:
• Τα ενδομητριώματα. Αυτές οι κύστεις σχηματίζονται σε γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση. Πρόκειται για την περίπτωση όπου ο ιστός που μοιάζει και συμπεριφέρεται όπως η επένδυση της μήτρας αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Ο ιστός μπορεί να συνοδεύεται από την ωοθήκη και να αυξάνεται. Αυτές οι κύστεις μπορεί να είναι επώδυνες κατά τη διάρκεια του σεξ και κατά τη διάρκεια της περιόδου σας.

• Τα κυσταδενώματα. Πρόκειται για τις κύστεις που σχηματίζονται στην εξωτερική επιφάνεια της ωοθήκης. Συχνά είναι γεμάτες με ένα υδατώδες υγρό ή παχύ, κολλώδες πήκτωμα και μπορούν να γίνουν μεγάλες σε μέγεθος, προκαλώντας παράλληλα πόνο.

• Οι δερμοειδείς κύστεις περιέχουν πολλούς τύπους κυττάρων. Μπορούν να είναι γεμάτες με μαλλιά, δόντια και άλλους ιστούς που γίνονται μέρος των κύστεων. Επίσης, και αυτές μπορούν να μεγαλώσουν τόσο, ώστε να είναι επώδυνες.

• Οι πολυκυστικές ωοθήκες. Αυτές οι κύστεις προκαλούνται όταν τα ωάρια ωριμάζουν μέσα στους σάκους αλλά δεν απελευθερώνονται. Ο κύκλος επαναλαμβάνεται συνέχεια και οι σάκοι συνεχίζουν να αυξάνονται και να γεμίζουν κύστεις.

Ποιά είναι τα συμπτώματα των κύστεων των ωοθηκών;

Πολλές κύστεις των ωοθηκών δεν προκαλούν συμπτώματα, ενώ άλλες ενδεχομένως να εμφανίσουν ορισμένα όπως είναι:

• Πίεση, πρήξιμο ή πόνο στην κοιλιά

• Πυελικό άλγος

• Πόνο στο κάτω μέρος της πλάτης και των μηρών

• Προβλήματα κατά την ούρηση

• Πόνο κατά τη διάρκεια του σεξ

• Αύξηση του βάρους

• Πόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου

• Ανώμαλη αιμορραγία

• Ναυτία ή έμετο

• Ευαισθησία του μαστού

Μπορούν να προληφθούν οι κύστεις;
Δυστυχώς, οι κύστεις των ωοθηκών δεν μπορούν να προληφθούν αλλά τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότερες δεν προκαλούν συμπτώματα, δεν είναι καρκινικές και απομακρύνονται (απορροφώνται) μόνες τους μετά από μικρό διάστημα.

Ωστόσο, στην περίπτωση που παρατηρήσετε αλλαγές στην περίοδο σας, πόνο στην περιοχή της πυέλου και οποιαδήποτε από προαναφερθέντα κύρια συμπτώματα των κύστεων, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.