Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα είναι μια ιδιαίτερα «άβολη» ασθένεια που ταλαιπωρεί χιλιάδες ασθενείς. Δείτε, πώς μπορείτε να την αντιμετωπίσετε.

Ως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή αλλιώς σπαστική κολίτιδα ονομάζουμε μια διαταραχή του γαστρεντερικού συστήματος που μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως πόνο στο έντερο, αισθημα τάσης, ατελείς κενώσεις, τυμπανισμό, εντερικούς σπασμούς, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Η διαταραχή αυτή δεν δημιουργεί μόνιμο πρόβλημα στο γαστρεντερικό σύστημα και δεν έχει συνδεθεί με την εμφάνιση πιο σοβαρών διαταραχών (όπως π.χ. ο καρκίνος), προκαλεί όμως δυσφορία και ενόχληση στο άτομο που μπορεί να επηρεάσουν την κοινωνικότητά του. Τα συμπτώματα του ΣΕΕ μπορεί να εμφανίζονται μαζί με άλλες παθήσεις του γαστρενετρικού σωλήνα όπως είναι η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση, χρόνια δυσκοιλιότητα κ.τ.λ.

Πότε και γιατί εμφανίζεται το ΣΕΕ:

Εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες, ενώ έχει υπολογιστεί ότι 1 στους 5 ενήλικους Αμερικανούς πάσχει από αυτή τη διαταραχή. Η αιτιολογία ακόμα παραμένει άγνωστη και ερευνώνται παράγοντες όπως η ανατομία του γαστρεντερικού σωλήνα, οι νευροδιαβιβαστές, μια ήπια δυσανεξία, βακτηριακή ανάπτυξη μετά από γαστρεντερίτιδα, ακόμα και ήπια συμπτώματα κοιλιοκάκης. Προσοχή, ακόμα και αν υπάρχουν συμπτώματα δυσανεξίας στη γλουτένη ή άλλα στοιχεία όπως είναι η λακτόζη, η δυσανεξία αυτή δεν έχει συνδεθεί επιστημονικά με «μπλοκάρισμα» του μεταβολισμού και αύξηση του βάρους. Τα συμπτώματα του ΣΕΕ επηρεάζονται από παράγοντες όπως είναι η διατροφή και τα επίπεδα του στρες, ενώ μπορεί να σχετίζονται και με την έμμηνο ρύση στις γυναίκες.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση και η θεραπεία του ΣΕΕ γίνεται από γαστρεντερολόγο με τη βοήθεια διαφόρων τεστ και εξετάσεων. Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τα συμπτώματα, ενώ υπολογίζεται ότι το 70% των πασχόντων δεν λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για το ΣΕΕ.

Διατροφική αντιμετώπιση του ΣΕΕ

Για πολλούς ανθρώπους η προσεγμένη διατροφή βελτιώνει ή εξαφανίζει τα συμπτώματα του ΣΕΕ. Υπάρχουν τροφές που αυξάνουν ή μειώνουν την ένταση των συμπτωμάτων και μπορεί να είναι διαφορετικές στον κάθε ασθενή. Επίσης, η ένταση των συμπτωμάτων στο γαστρεντερικό, συνδέεται και με άλλους παράγοντες, όπως είναι η έλλειψη ύπνου κατά την περίοδο αυτή ή το έντονο στρες στην εργασία.

Η διατροφική θεραπευτική του ΣΕΕ ξεκινάει από μια καταγραφή και είναι ανάλογη με τη συμπτωματολογία και τη φαρμακευτική αγωηγή του ατόμου. Η προσεκτική καταγραφή των συνήθειών του γαστρεντερικού σωλήνα, βοηθάει να εντοπιστούν τα διατροφικά αίτια του προβλήματος. Εντοπίζοντας τις τροφές που οξύνουν το πρόβλημα, μπορούμε να προβούμε σε αντικατάσταση αυτών με άλλες που έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά και δεν μειώνουν την ποιότητα της διατροφικής πρόσληψης από τη διατροφή μας.

Η διαχείριση των τροφών και η αντικατάσταση θα πρέπει να γίνεται από κλινικό διαιτολόγο και η διατροφή μας θα πρέπει να είναι κατάλληλη για την ηλικία, το φύλλο, το ιατρικό ιστορικό και τις συνήθειές μας. Επίσης, σε περιόδους που τα συμπτώματα δεν είναι τόσο έντονα, μπορεί τα τρόφιμα αυτά να περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο ανάλογα με την ανοχή του ασθενούς. Η αυθαίρετη αποχή από μεγάλες ομάδες τροφίμων όπως είναι η γλουτένη, τα γαλακτοκομικά και τα τρόφιμα με φυτικές ίνες χωρίς την καθοδήγηση κλινικού διαιτολόγου, μπορεί να οδηγήσει σε μια μη ισορροπημένη διατροφή που σε βάθος χρόνου να βλάψει το άτομο και να προκαλέσει υποθρεψία. Μερικές τροφές που ενοχοποιούνται συχνά είναι η καφεϊνη, μια διατροφή πλούσια σε αδιάλυτες φυτικές ίνες, η φρουκτόζη, η λακτόζη κ.ο.κ. Οι τροφές που μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα εντοπίζονται μόνο με την προσεκτική καταγραφή και όχι με μεθόδους όπως είναι το τεστ δυσανεξίας.

Θεραπεία του στρες και ΣΕΕ

Το συναίσθημα του στρες, το να αισθάνεται κανείς συναισθηματική ή πνευματικά πιεσμένος/ θυμωμένος/ μπερδεμένος, συνδέεται άμεσα με το ΣΕΕ καθώς προκαλεί σπασμούς στο γαστρεντερικό σωλήνα. Το γαστρεντερικό σύστημα έχει πολλά νεύρα που συνδέονται με τον εγκέφαλο και αντιδρά σε συνθήκες στρες μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Επίσης, σε καταστάσεις στρες το γαστρεντερικό σύστημα είναι πιο ευαίσθητο στην αίσθηση του πόνου.

Η καλή ψυχολογία έχει φανεί ότι βελτιώνει ή απομακρύνει τελείως την ένταση των συμπτωμάτων του ΣΕΕ. Προτείνεται λοιπόν παράλληλα με μια προσεγμένη διατροφή να υπάρχει διαχείριση του άγχους. Χρήσιμες θεραπευτικές ιδέες είναι η θεραπεία διαχείρισης του άγχους, θεραπείες χαλάρωσης (π.χ. διαλογισμός), ψυχοθεραπεία, αύξηση της κίνησης και βελτίωση των συνηθειών του ύπνου.

Της Χριστίνας-Έλενας Δρακοπούλου, Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος State Registered Dietitian (UK) και επιστημονική συνεργάτης του www.iator.gr .