Πολλά ακούγονται για τον καφέ, ίσως το δημοφιλέστερο ρόφημα, όλων των εποχών. Πόσα όμως από αυτά είναι αλήθεια και πόσα αγγίζουν την σφαίρα του μύθου;

Ο καφές αποτελεί το πιο δημοφιλές αφέψημα στη προτίμηση όλου του κόσμου. Για πολλούς έχει συνδεθεί με τη ξεκούραση και τη διασκέδαση, για άλλους αποτελεί ένα καλό φίλο, αλλά για τους περισσότερους αποτελεί ένα πάθος. Ο καφές κατηγορείται συχνά λόγω μίας ουσίας που εμπεριέχει, της καφεϊνης.

Η καφεϊνη είναι μία φυσική ουσία που βρίσκεται στα φύλλα, στους σπόρους ή στα φρούτα, σε περισσότερα από 60 φυτά, αλλά επίσης παρασκευάζεται και συνθετικά για να χρησιμοποιηθεί σαν ενισχυτικό γεύσης σε μερικά προϊόντα τροφίμων. Αλλά τι από αυτά που ακούγονται καθημερινά για τον καφέ είναι πραγματικά;

•Σε κλινικές μελέτες έχει βρεθεί ότι ο καφές είναι σημαντικός παράγοντας πρόκλησης και επιβάρυνσης υπάρχουσας Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης, λόγω αύξησης της οξύτητας του στομάχου.

•Χρόνια κατάχρηση καφέ έχει βρεθεί ότι είναι μία από τις αιτίες πρόκλησης ή επιβάρυνσης της οστεοπόρωσης.

•Λόγω της καφεϊνης που περιέχει και επειδή η καφεϊνη είναι ένα ελαφρύ διεγερτικό, σε αυξημένη κατανάλωση μπορεί να εμφανιστούν φαινόμενα ταχυκαρδίας.

•Ενώ συνηθίζεται η κατανάλωση καφέ μετά το φαγητό, μετά από κλινικές έρευνες βρέθηκε ότι η καφεϊνη που περιέχεται στο καφέ καταστρέφει ορισμένες θρεπτικές ουσίες και κυρίως το σίδηρο (Fe).

•Σε άτομα όπου είναι ευαίσθητα στην καφεϊνη, μετά από αυξημένη κατανάλωση καφέ μπορεί να έχουν την εμπειρία μίας πολύ μικρής αύξησης πίεσης στο αίμα, που συνήθως δεν διαρκεί περισσότερο από μερικές ώρες.

•Σε άτομα που δεν καταναλώνουν συχνά καφέ, η λήψη καφέ προκαλεί αϋπνία, διότι ο οργανισμός τους δεν έχει συνηθίσει στην δράση της καφεϊνης.

•Πολλές φορές η καφεϊνη αποδυναμώνει την επίδραση ορισμένων φαρμάκων όπως των αγχολυτικών, αντικαταθλιπτικών και βαρβιτουρικών. Γι’ αυτό η λήψη κάποιων φαρμάκων σε συνδυασμό με την αυξημένη κατανάλωση καφέ δεν βοηθάει πάντα στην προαγωγή της υγείας μας.

•Ο λήψη καφέ στην εγκυμοσύνη είναι κάτι που αναφέρεται συχνά. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης οι αυξημένες δόσεις καφεϊνης μπορεί να επιβραδύνουν την ανάπτυξη του εμβρύου ενώ έχουν παρατηρηθεί και ανωμαλίες της αιμοσφαιρίνης και ορισμένων ουσιών του εγκεφάλου.

•Η επίδραση του καφέ στη παιδική ηλικία δεν είναι όπως πολύ συχνά ακούμε μεγαλύτερη από αυτή στους ενήλικες διότι η καφεϊνη στα παιδιά αποβάλλεται από το σώμα δύο (2) φορές πιο γρήγορα.

•Ο καφές μέσω της καφεϊνης που περιέχει έχει παρατηρηθεί ότι στους αθλητές βελτιώνει την ικανότητα αντοχής, είτε αυξάνοντας την διακίνηση λιπαρών οξέων ως καύσιμο παροχής ενέργειας, είτε επιδρώντας θετικά στη μυϊκή συστολή (αυξημένη ροή ασβεστίου στο σαρκόπλασμα του μυός). Σε αγώνες αν ανιχνευθεί στα ούρα σε ποσότητα μεγαλύτερη από 15 mcg/ml θεωρείται doping.

•Ο καφές περιέχει ένα συστατικό με το όνομα τριγονελλίνη (υδατοδιαλυτή ένωση υπεύθυνη για το άρωμα και τη γεύση του καφέ), η οποία έχει βρεθεί από έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Πάβια ότι προφυλάσσει από την τερηδόνα.

Ποια είναι η ποσότητα καφεϊνης που «κρύβεται» σε διάφορα προϊόντα;

Διαφορετική ποσότητα καφεϊνης υπάρχει στα προϊόντα καφέ. Έτσι, ανάλογα με τον καφέ που επιλέγουμε, προσλαμβάνουμε και διαφορετικές ποσότητες καφεϊνης. Ενδεικτικά, αναφέρουμε τα παρακάτω: καφές φίλτρου (90 mgr καφεϊνης), στιγμιαίος καφές (63 mgr καφεϊνης), ντεκαφεϊνέ (3 mgr καφεϊνης) και στιγμαίος ντεκαφεϊνέ (2 mgr καφεϊνης).

Συμπερασματικά, όπως παρατηρούμε η μέτρια και λογική κατανάλωση καφέ δεν δύναται να μας προκαλέσει πρόβλημα στην κατάσταση της υγείας μας. Και ας μην ξεχνάμε ότι ο καφές στην έντονη σημερινή ζωή αποτελεί μια διέξοδο από τα προβλήματα που μας διακατέχουν, αλλά φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε να ακολουθούμε τo ”Πάν μέτρον άριστον”.

Γράφει ο Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, Ιωάννης Σουπιός, μέλος της επιστημονικής ομάδας Διατροφή.