Μπορεί το παγωτό να αποτελεί μια θρεπτική τροφή κι όχι μια ένοχη απόλαυση; Κι όμως ναι! Ελάτε να απενοχοποιήσουμε μαζί την αγαπημένη καλοκαιρινή λιχουδιά.

Είναι το πιο γλυκό και δροσιστικό επιδόρπιο του καλοκαιριού που το ζητάμε παντού τις καυτές μέρες του καλοκαιριού και το συνδυάζουμε υπέροχα με κέικ ή άλλα γλυκά. Το συναντάμε σε διάφορες γεύσεις και μορφές και ενώ είναι ευρέως φημισμένο για τις παχυντικές του ιδιότητες, ίσως ήρθε η ώρα να λύσουμε την παρεξήγηση και να ρίξουμε λίγο φως στην …κατάψυξη!

Το παγωτό δεν είναι πάντα κάτι απαγορευμένο, αλλά αντίθετα μπορεί να αποτελεί καλή και θρεπτική επιλογή, αρκεί να καταναλώνεται με μέτρο (μέχρι 2 την εβδομάδα) στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, η οποία απαραίτητα θα πρέπει να συνδυάζεται με συστηματική φυσική άσκηση ώστε να έχουμε ωφέλιμα -για την υγεία και τη σιλουέτα μας- αποτελέσματα.

Ας προχωρήσουμε λοιπόν στην απενοχοποίησή του και ας δούμε τί πραγματικά ισχύει για το παγωτό, τί πρέπει να αποφεύγουμε και πώς μπορούμε να κάνουμε τις καταλληλότερες επιλογές.

Έτσι, για την ιστορία

Χρωστάμε ευγνωμοσύνη στους Κινέζους που φαίνεται πώς...ευθύνονται για την ανακάλυψη του παγωτού, όταν γύρω στο 2000 π.Χ παρασκεύαζαν ένα μίγμα από ελαφρώς βρασμένο ρύζι, μυρωδικά και γάλα, το οποίο τοποθετούνταν στο χιόνι για να πήξει. Αργότερα παρασκευάστηκαν γλυκά με βάση παγωμένους χυμούς φρούτων, με ή χωρίς γάλα, και κατά το 13ο αιώνα μπορούσε εύκολα κάποιος να τα αγοράσει στους δρόμους του Πεκίνου.

Έναν αιώνα αργότερα έκαναν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ιταλία, παγωμένα φρούτα και γάλα, τα οποία έφερε ο Μάρκο Πόλο. Το 16ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχαν αποθήκες γεμάτες χιόνι για το πάγωμα των σερμπετιών του σουλτάνου ενώ το 1533 έκανε την εμφάνισή του στη Γαλλία, όπου λόγω αδυναμίας διατήρησης του πάγου το καλοκαίρι, θεωρούνταν είδος πολυτελείας και πωλούνταν σε αστρονομική τιμή. Αργότερα βέβαια με την εφεύρεση της διαδικασίας ψύξης, το παγωτό… απογειώθηκε και διαδόθηκε παγκοσμίως.

Συστατικά και υψηλή διατροφική αξία υπό προϋποθέσεις

Oι μύθοι που θέλουν το παγωτό ένα ιδιαίτερα παχυντικό γλυκό, καταρρίπτονται από τους ειδικούς, όπως θα αποδειχθεί και παρακάτω. Αρκεί μόνο να το συγκρίνουμε με άλλα γλυκίσματα όπως το κρουασάν (421 θερμίδες), τα γεμιστά μπισκότα (524 θερμίδες) ή το σοκολατούχο γάλα (529 θερμίδες), σε ποσότητα 100 γραμ. για να καταλάβουμε ότι κάτι τέτοιο απλά δεν ισχύει.

Αποτελείται κυρίως από γάλα, το οποίο, ανάλογα με τον παρασκευαστή, μπορεί να είναι φρέσκο ή σε μορφή σκόνης, ημίπαχο ή πλήρες. Εκτός από γάλα, μπορεί να περιέχει αβγά, βούτυρο, κρέμα γάλακτος, κακάο, ζάχαρη ή γλυκαντικές ουσίες, αποξηραμένα φρούτα ή χυμούς φρούτων, σιρόπι, ξηρούς καρπούς, καραμέλα, κομμάτια σοκολάτας κ.ά

Η διατροφική αξία του παγωτού είναι υψηλή, αφού παρέχει στον οργανισμό θρεπτικά και πολύτιμα συστατικά, όπως είναι το ασβέστιο, η ριβοφλαβίνη, η νιασίνη, ο φώσφορος, ο ψευδάργυρος, το κάλιο και το μαγνήσιο. Ειδικά η ποσότητα του ασβεστίου που περιέχει δεν είναι καθόλου αμελητέα, αφού φτάνει τα 120 mg ανά 100 γραμ. παγωτού, όταν η αντίστοιχη ποσότητα στο πλήρες γάλα είναι 140 mg.

Το παγωτό περιέχει πρωτεΐνες (που προέρχονται κυρίως από το γάλα), υδατάνθρακες (που προέρχονται από τις γλυκαντικές ύλες που προστίθενται σε αυτό και από τη λακτόζη του γάλακτος), συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA) που έχει προστατευτική δράση για χρόνιες παθήσεις και λίπη (που προέρχονται κυρίως από το γάλα). Το λίπος του παγωτού είναι φορέας των λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E και Κ. Στο γάλα, επίσης, περιέχονται βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β12, Β6). Το κακάο και οι ξηροί καρποί, που προστίθενται συνήθως στο παγωτό, περιέχουν πολυφαινολικές ενώσεις, οι οποίες είναι γνωστές για την αντιοξειδωτική δράση τους.

Ως γαλακτοκομικό προϊόν, διαθέτει αυτούσια όλα τα χαρακτηριστικά της σύστασης του γάλακτος, γεγονός πολύ σημαντικό για όλους, αλλά και κυρίως για τις πλέον «απαιτητικές» διατροφικά ομάδες, όπως για παράδειγμα τα παιδιά.

Στο ερώτημα αν οι διαβητικοί πρέπει να στερηθούν το παγωτό ως κάτι επικίνδυνο για την υγεία τους, η απάντηση είναι ότι ο γλυκαιμικός δείκτης («εργαλείο» που δείχνει πόσο αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα έπειτα από την κατανάλωση ενός τροφίμου) του παγωτού είναι πολύ πιο χαμηλός απ' όσο αυτός σε τροφές όπως το άσπρο ψωμί, το ρύζι ή ακόμα και το... καρότο!

Προσοχή στα επιπρόσθετα που κάνουν τη «ζημιά»!

Ενώ στα βασικά συστατικά του αποτελεί μια τροφή ιδιαίτερα θρεπτική, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι το παγωτό αποτελεί ένα προϊόν που μπορεί να περιλαμβάνει πληθώρα πρόσθετων στοιχείων και επομένως είναι ευνόητο ότι η θερμιδική αξία του, εξαρτάται από τη σύστασή του.

Η θερμιδική αξία του παγωτού κυμαίνεται μεταξύ 80 και 350 θερμίδων τα 100 γραμ. ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε λιπαρά. Η παγίδα στο να οδηγηθούμε σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα κρύβεται στις γεύσεις που επιλέγουμε αλλά και στα πρόσθετα όπως π.χ. κομμάτια ή σιρόπι σοκολάτας, ξηροί καρποί, σιρόπι καραμέλας και κομμάτια φρούτων.

Εκείνα που έχουν γεύση σοκολάτας διαθέτουν υψηλότερη περιεκτικότητα λίπους σε σχέση με τη βανίλια, ενώ οι γεύσεις φρούτων προσδίδουν τις λιγότερες θερμίδες. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτούν τα παγωτά τύπου παρφέ, τα οποία υπερτερούν σε λίπος και συνεπώς σε θερμίδες.

Αναλυτικότερα, η ενεργειακή αξία (Θερμίδες / 100 γραμμάρια) των κυριότερων τύπων παγωτού είναι:

Σοκολάτα: 235

Παρφέ: 220

Βανίλια: 180

Φρούτων: 130

Διαιτητικό ή τύπου 0%: 125

Γρανίτα: 100

Light επιλογές και έξυπνες λύσεις

Όλοι γνωρίζουμε πως έχουμε πλέον τη δυνατότητα να απολαμβάνουμε παγωτά σε light εκδοχή με τη χρήση άπαχου γάλακτος αντί πλήρους και γλυκαντικές ουσίες με ελάχιστες θερμίδες αντί της ζάχαρης

Προσέξτε, όμως γιατί οι διαφορές στα light παγωτά, είναι μεγάλες. Υπάρχουν τα παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε ζάχαρη τα οποία μπορεί μεν να έχουν μηδενική ποσότητα ζάχαρης, διαθέτουν όμως παρόμοια περιεκτικότητα σε λιπαρά, συγκριτικά με τα κανονικά παγωτά. Ακόμα υπάρχουν τα παγωτά με 0% περιεκτικότητα σε λιπαρά, τα οποία δεν περιέχουν καθόλου λιπαρά αλλά μπορεί να έχουν περισσότερους υδατάνθρακες (ζάχαρη) σε σύγκριση με ένα κανονικό παγωτό.

Η καλύτερη επιλογή των light παγωτών είναι αυτή που στη συσκευασία τους αναγράφεται 0% περιεκτικότητά σε ζάχαρη 0% σε λιπαρά. Τα παγωτά αυτά έχουν σημαντικά λιγότερες θερμίδες, εφόσον δεν επικαλύπτονται από σοκολάτα, σιρόπι, ξηρούς καρπούς κ.λπ. Η κατηγορία αυτή είναι η πιο κατάλληλη και για τα άτομα με διαβήτη, γιατί δεν προκαλούν υπερινσουλιναιμία.

Πέρα όμως από τα light παγωτά υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές δροσιάς και απόλαυσης, όπως τα παγωτά γρανίτα ή σορμπέ που περιέχουν ελάχιστα ή καθόλου λιπαρά και προσδίδουν τις χαμηλότερες θερμίδες. Οι γρανίτες δεν έχουν ως βάση το γάλα, όπως τα άλλα παγωτά, αλλά παρασκευάζονται από κατεψυγμένο μείγμα φρούτων, νερού και ζάχαρης και αποτελούν άριστη επιλογή όταν νιώθουμε την ανάγκη για γλυκό.

Επίσης το σπιτικό παγωτό εξακολουθεί να παραμένει μια θρεπτική και αγνή λύση αφού έχουμε τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε τις θερμίδες ανάλογα με το είδος και την ποσότητα των υλικών που θα χρησιμοποιήσουμε. Ένα άλλο παγωμένο επιδόρπιο, του οποίου η θερμιδική απόδοση είναι μικρή ενώ η θρεπτική του αξία μεγάλη, είναι το παγωτό με βάση το γιαούρτι που μπορεί εύκολα και γρήγορα να παρασκευαστεί και να συνοδευτεί με σιρόπι φρούτων, μαρμέλαδα, μέλι, αποξηραμένα ή φρέσκα φρούτα, δημητριακά, ξηρούς καρπούς ή ακόμα και να προστεθεί μέσα στο μείγμα, πριν την κατάψυξη, λίγο λικέρ.

Καλή σας Απόλαυση!

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΡΥΛΛΑΚΗ