Η εφίδρωση και τα... μυστικά της
Για τους περισσότερους, ο ιδρώτας είναι μια δυσάρεστη κατάσταση που συχνά μας φέρνει σε δύσκολη θέση. Στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για μια απολύτως φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού μας σε διάφορες καταστάσεις, η οποία βοηθά το σώμα να επανέλθει στη σωστή θερμοκρασία. Ή μήπως όχι πάντα;
Η εφίδρωση είναι η απελευθέρωση ενός αλμυρού υγρού από τους ιδρωτοποιούς αδένες του σώματος, μια βασική λειτουργία που βοηθά το σώμα να παραμένει δροσερό και οφείλεται σε ποικίλα ερεθίσματα, τα οποία προκαλούν έκκριση ορμονών, όπως η αδρεναλίνη και η νοραδρεναλίνη, που επενεργούν στους ιδρωτοποιούς αδένες. Καθώς το υγρό του ιδρώτα εξατμίζεται, η επιφάνεια του δέρματος δροσίζεται. Ο ιδρώτας εμφανίζεται συνήθως κάτω από τα χέρια, στα πόδια και στις παλάμες των χεριών.
Το πόσο ιδρώνει κανείς εξαρτάται από το πόσο πολλούς ιδρωτοποιούς αδένες έχει. Ένα άτομο γεννιέται με περίπου 2-4 εκατ. ιδρωτοποιούς αδένες. Οι αδένες αρχίζουν να είναι πλήρως ενεργοί κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι γυναίκες έχουν περισσότερους ιδρωτοποιούς αδένες από τους άνδρες, αλλά οι αδένες των ανδρών είναι πιο δραστήριοι.
Υπεριδρωσία ονομάζεται η ανώμαλη ή υπερβολική εφίδρωση, τις περισσότερες φορές χωρίς γνωστή αιτία. Η μειωμένη εφίδρωση ονομάζεται υποϊδρωσία, ή ανιδρωσία αν υπάρχει πλήρης απουσία εφίδρωσης.
Η εφίδρωση ελέγχεται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, τμήμα του νευρικού συστήματος. Επειδή η εφίδρωση είναι ο φυσικός τρόπος του σώματος για τη ρύθμιση της θερμοκρασίας, οι άνθρωποι ιδρώνουν περισσότερο όταν έχει ζέστη, αλλά και κατά την άσκηση, ή ως αντίδραση σε καταστάσεις που τους κάνουν να νευριάζουν, να θυμώνουν, να νιώθουν αμηχανία ή φόβο. Η υπερβολική εφίδρωση μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης.
Αιτίες
• Αλκοόλ
• Καφεΐνη
• Καρκίνος
• Πολύπλοκο περιφερειακό σύνδρομο πόνου (CRPS)
• Συναισθηματικές ή αγχωτικές καταστάσεις (άγχος)
• Άσκηση
• Πυρετός και λοιμώξεις
• Υπογλυκαιμία
• Φάρμακα, όπως η ορμόνη του θυρεοειδούς, η μορφίνη, τα φάρμακα για τον πυρετό και φάρμακα για τη θεραπεία ψυχικών διαταραχών.
• Η εμμηνόπαυση
• Πικάντικες τροφές («γευστική εφίδρωση»)
• Υψηλές θερμοκρασίες
• Απομάκρυνση από το αλκοόλ ή ναρκωτικά παυσίπονα
• Υπερθυρεοειδισμός
Οικιακή φροντίδα
Μετά την εφίδρωση, θα πρέπει να:
• Πίνετε άφθονο νερό για να αναπληρώνετε τα χαμένα υγρά του σώματος.
• Χαμηλώσετε ελαφρά τη θερμοκρασία του δωματίου για να εμποδίσετε περισσότερη εφίδρωση.
• Πλένετε το πρόσωπο και το σώμα σας αν ο ιδρώτας έχει στεγνώσει επάνω σας.
• Δοκιμάστε τεχνικές χαλάρωσης, όπως η γιόγκα και ο διαλογισμός.
Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε γιατρό
-Όταν νιώθετε πόνο στο στήθος
-Όταν έχετε πυρετό
-Όταν έχετε ταχυπαλμία
Όταν έχετε δυσκολία στην αναπνοή
-Αν χάνετε αδικαιολόγητα βάρος
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν κάποιο πρόβλημα, όπως ο υπερθυρεοειδισμός ή κάποια λοίμωξη.
Επίσης, καλέστε τον γιατρό σας εάν:
• Ιδρώνετε πολύ ή η εφίδρωση διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ή είναι αδικαιολόγητη.
• Η εφίδρωση συμβαίνει με ή ακολουθείται από πόνο στο στήθος ή πίεση.
• Χάνετε βάρος ή συνήθως ιδρώνετε κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Υπεριδρωσία
Η υπεριδρωσία είναι μια πάθηση κατά την οποία ένα άτομο ιδρώνει υπερβολικά και απρόβλεπτα. Τα άτομα με υπεριδρωσία μπορεί να ιδρώνουν, ακόμη και όταν η θερμοκρασία είναι σχετικά χαμηλή ή όταν βρίσκονται σε κατάσταση ηρεμίας, καθώς έχουν υπερδραστήριους ιδρωτοποιούς αδένες. Η ανεξέλεγκτη εφίδρωση μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες καταστάσεις στο άτομο, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά.
Όταν η υπερβολική εφίδρωση επηρεάζει τα χέρια, τα πόδια και τις μασχάλες, ονομάζεται πρωτοπαθής ή εστιακή υπεριδρωσία. Η πρωτοπαθής υπεριδρωσία επηρεάζει το 2 έως 3% του πληθυσμού, αλλά λιγότερο από το 40% από αυτούς ζητούν ιατρική συμβουλή. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρωτογενούς υπεριδρωσίας, δε βρίσκεται κάποια αιτία.
Αν η εφίδρωση εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μιας άλλης ιατρικής κατάστασης, ονομάζεται δευτεροπαθής υπεριδρωσία. Η εφίδρωση μπορεί να συμβαίνει σε όλο το σώμα, ή σε μια περιοχή.