Για τουλάχιστον 10 ώρες την ημέρα, ο υπολογιστής είναι ο πρωταγωνιστής της ζωής μας, είτε για επαγγελματικούς λόγους, είτε για αναψυχή. Τι επιπτώσεις, όμως, έχει η χρήση του στα μάτια μας και πώς μπορούμε να τα ξεκουράσουμε;

Με τους περισσότερους από εμάς να χρησιμοποιούν καθημερινά τον υπολογιστή σαν βασικό εργαλείο της δουλειάς, αλλά και στον ελεύθερο χρόνο, δεν αποτελεί και έκπληξη ότι η ένταση και η κούραση των ματιών, είναι το κύριο παράπονο της ημέρας. Έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι η κούραση και άλλα συμπτώματα που αφορούν στα μάτια μας, συμβαίνουν περίπου στο 50-90% όσων εργάζονται με υπολογιστές και τα συνηθισμένα προβλήματα ποικίλλουν από φυσική κούραση και αυξημένα λάθη στη δουλειά, μέχρι μικρές ενοχλήσεις, όπως να «παίζει» το μάτι.

Οι παρακάτω 10 τρόποι, όμως, μπορούν να σας βοηθήσουν να μειώσετε το ενοχλητικό συναίσθημα κούρασης που αισθάνεστε στα μάτια σας, αλλά και τα περισσότερα συμπτώματα του… συνδρόμου των υπολογιστών.

1. Κάντε μια εξέταση ματιών

Η εξέταση ματιών ρουτίνας αποτελεί το πιο σημαντικό βήμα για την υγεία των ματιών σας και την αποφυγή προβλημάτων. Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Επαγγελματικής Ασφάλειας και Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, οι χρήστες υπολογιστών πρέπει να κάνουν εξέταση ματιών πριν ξεκινήσουν τη δουλειά κι έπειτα κάθε χρόνο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, μην αμελήσετε να αναφέρετε στο γιατρό σας τη συχνότητα με την οποία χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή στη δουλειά, αλλά και στο σπίτι.

2. Χρησιμοποιείτε σωστό φωτισμό

Πολλές φορές η κούραση που αισθανόμαστε στα μάτια μπορεί να προέρχεται από το υπερβολικό φως που έρχεται είτε απ’ έξω, είτε από αυτό που υπάρχει μέσα στο δωμάτιο. Όταν, όμως, χρησιμοποιείτε υπολογιστή, πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι η φωτεινότητα του δωματίου/γραφείου πρέπει να πέφτει στο μισό από αυτό που βλέπουμε συνήθως στα γραφεία. Προσπαθήστε να περιορίσετε το φως που έρχεται από έξω κλείνοντας τα στόρια, ενώ όσον αφορά το φωτισμό του χώρου, κρατήστε τον σε ένα μέσο προς χαμηλό επίπεδο και τοποθετήστε την οθόνη του υπολογιστή σας έτσι, ώστε να μην υπάρχει παράθυρο πίσω ή μπροστά, αλλά στο πλάι. Αν ενοχλείστε από τις λάμπες φθορίου, μπορείτε να τις αντικαταστήσετε με λαμπτήρες φθορισμού πλήρους φάσματος, που δίνουν την αίσθηση φυσικού φωτός και είναι πιο ξεκούραστοι για το μάτι.

3. Ελαχιστοποιήστε τις αντανακλάσεις και τις λάμψεις

Οι λάμψεις στους τοίχους και στις διάφορες επιφάνειες, όπως και οι αντανακλάσεις στην οθόνη του υπολογιστή σας, μπορούν επίσης να προκαλέσουν πρόβλημα στα μάτια. Η λύση του να βάψετε τους τοίχους πιο σκούρο χρώμα, καταλαβαίνουμε ότι ίσως είναι δύσκολη, γι’ αυτό μπορείτε αντ’ αυτού να κλείσετε τα στόρια ή τις κουρτίνες κι αν το εξωτερικό φως δεν μπορεί να μειωθεί, προμηθευτείτε ένα σκουρόχρωμο κάλυμμα της οθόνης που ελαχιστοποιεί τις αντανακλάσεις. Αν φοράτε γυαλιά, ζητήστε από τον οπτικό σας φακούς με αντιανακλαστική επίστρωση, η οποία περιορίζει τα προβλήματα που δημιουργεί η αντανάκλαση του φωτός στο πίσω μέρος του φακού.

4. Αναβαθμίστε την οθόνη σας

Ελπίζουμε να μη ζείτε ακόμη στην εποχή των παλιών CRT οθονών και να έχετε ήδη εκσυγχρονιστεί με μια καλής ποιότητας LCD. Οι οθόνες LCD είναι καλύτερες για τα μάτια και συνήθως έχουν επιφάνεια που ελαχιστοποιεί τις αντανακλάσεις, ενώ οι παλιές ενδεχομένως να τρεμοπαίζουν και να σας προκαλούν πρόβλημα, ακόμη κι αν εσείς δεν αντιλαμβάνεστε απόλυτα το πρόβλημα της οθόνης. Αν πρόκειται να αγοράσετε μια καινούργια LCD οθόνη, επιλέξτε αυτή με την υψηλότερη ανάλυση και όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέγεθος (από 19 ίντσες και πάνω).

5. Κάντε τις κατάλληλες ρυθμίσεις στην οθόνη

Φροντίστε να προσαρμόσετε τη φωτεινότητα της οθόνης, έτσι ώστε να είναι περίπου ανάλογη με τη φωτεινότητα του περιβάλλοντος και ρυθμίστε την αντίθεση (contrast) έτσι ώστε να είναι υψηλή ανάμεσα στους χαρακτήρες και το φόντο. Ακόμη, βρείτε το χρώμα και μέγεθος γραμματοσειράς που σας είναι άνετο και κάντε το εξής τεστ για να ελέγξετε τη φωτεινότητα: κοιτάξτε το άσπρο φόντο της σελίδας και αν δείτε ότι είναι πολύ φωτεινό, τότε πρέπει να τη μειώσετε. Αν δεν χρειάζεται μείωση, τότε το άσπρο φόντο θα μοιάζει θαμπό και προς το γκρι.

6. Ανοιγοκλείνετε συχνά τα μάτια σας

Το άνοιγμα και κλείσιμο ματιών είναι μια λειτουργία που κάνουμε συνεχώς, χωρίς να αντιλαμβανόμαστε, και είναι τεράστιας σημασίας, πόσο μάλλον όταν βρισκόμαστε για ώρες μπροστά από έναν υπολογιστή. Ο λόγος είναι ότι έτσι το μάτι υγραίνεται και εμποδίζεται η ξηρότητα και ο ερεθισμός. Όπως δείχνουν, όμως, οι έρευνες, όταν βρισκόμαστε μπροστά σε υπολογιστή ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας περίπου 5 φορές λιγότερες από το φυσιολογικό. Προσπαθήστε, λοιπόν, να τα ανοιγοκλείνετε όσο το δυνατόν περισσότερο κι αν τα νιώθετε ξηρά, ζητήστε από το γιατρό σας τα κατάλληλα τεχνητά δάκρια για την περίπτωση. Ακόμη, μπορείτε να δοκιμάσετε την εξής άσκηση: κάθε 20 λεπτά, ανοιγοκλείστε τα μάτια σας 10 φορές με αργό τρόπο (όπως όταν μας παίρνει ο ύπνος) και θα δείτε ότι τα μάτια σας θα γίνουν πιο υγρά.

7. Εφαρμόστε τρικ ξεκούρασης

Η συνεχής προσπάθεια να επικεντρώσουμε τα μάτια μας σε κάτι πάνω στην οθόνη, είναι επίσης κουραστική και επίπονη για τα μάτια. Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων με τον καιρό, δοκιμάστε να κοιτάτε μακριά από την οθόνη του υπολογιστή, τουλάχιστον κάθε 20 λεπτά, και να κοιτάτε ένα αντικείμενο που βρίσκεται περίπου στα 2 μέτρα, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Με αυτό τον τρόπο χαλαρώνει ο μυς μέσα στο μάτι που μας βοηθάει να επικεντρωθούμε κάπου, με αποτέλεσμα το μάτι να μην κουράζεται τόσο. Μια άλλη άσκηση είναι η εξής: κοιτάξτε μακριά ένα αντικείμενα για 10-15 δευτερόλεπτα κι έπειτα κοιτάξτε ένα άλλο αντικείμενο που βρίσκεται πιο κοντά, για άλλα 10-15 δευτερόλεπτα. Έπειτα, κοιτάξτε ξανά το μακρινό αντικείμενο και επαναλάβετε όλη τη διαδικασία 10 φορές. Μην ξεχνάτε κατά τη διάρκεια και των 2 ασκήσεων να ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας.

8. Κάντε συχνά διαλείμματα

Οι περισσότεροι υπάλληλοι που εργάζονται με υπολογιστές κάνουν μόνο 2 δεκαπεντάλεπτα διαλείμματα κατά τη διάρκεια του οχταώρου – κι αυτά στην καλύτερη περίπτωση. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι τα διαλείμματα δεν κάνουν καλό μόνο στα μάτια, αλλά και στην πλάτη, τη μέση, τον αυχένα και το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι μίνι πεντάλεπτα διαλείμματα κατά τη διάρκεια του οχταώρου, τουλάχιστον 6. Κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων σηκωθείτε όρθιοι, κινηθείτε, τεντωθείτε και κάντε ασκήσεις για το λαιμό και τον αυχένα. Θα διώξετε την ένταση και θα αισθανθείτε καλύτερα.

9. Διατηρήστε σωστή στάση σώματος

Μια κακή στάση σώματος στο γραφείο μπροστά στον υπολογιστή, θα πλήξει σίγουρα τη μέση σας, τον αυχένα σας, αλλά και τα μάτια σας, γι’ αυτό μην παρασύρεστε από διάφορες στάσεις που σας βολεύουν για το επόμενο… πεντάλεπτο. Καταρχάς αγοράστε εργονομικά έπιπλα, που εξασφαλίζουν ότι η οθόνη βρίσκεται περίπου 50-60 εκατοστά μακριά από τα μάτια σας και φροντίστε η γωνία που σχηματίζεται από τα μάτια σας και τις 2 κάτω άκρες της οθόνης να μην ξεπερνά τις 30ο.

10. Φορέστε γυαλιά που σας ξεκουράζουν

Υπάρχουν ειδικά γυαλιά για τη χρήση υπολογιστή τα οποία βοηθούν στην ξεκούραση του ματιού, καθώς έχουν έναν ελαφρύ χρωματισμό και επιστρώσεις που προστατεύουν το μάτι από την ακτινοβολία, λειτουργώντας και σαν φίλτρο. Συμβουλευτείτε τον οφθαλμίατρο και τον οπτικό σας για το κατά πόσο θα σας ξεκουράσει αυτή η λύση και δοκιμάστε τη.