Δεν είναι όλες οι δίαιτες ίδιες και σίγουρα δεν κάνουν όλες το ίδιο καλό στον οργανισμό μας. Κάποιες, μάλιστα, μπορεί να είναι ακόμη και επικίνδυνες. Ας δούμε τι αναφέρει η Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Μπαλαμώτη Δ. Χριστίνα γι’ αυτές.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό μιας επικίνδυνης δίαιτας είναι ότι η πρόσληψη πρωτεΐνης-υδατανθράκων–λίπους δεν είναι ισορροπημένη. Σε κάποιες δίαιτες δίνεται έμφαση στην κατανάλωση πρωτεΐνης (π.χ. Ducan, Atkins), ενώ σε άλλες δίνεται έμφαση στην κατανάλωση υδατάνθρακα (π.χ. φρουτοφαγία), κάτι που πάλι δεν είναι σωστό. Μια άλλη κατηγορία επικίνδυνης δίαιτας, επίσης, είναι η ολική αποχή από το φαγητό. Ας τα δούμε, όμως, αναλυτικά.

Στις δίαιτες αυτές η πρόσληψη πρωτεΐνης είναι αυξημένη σε σχέση με τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά, γεγονός που επιφέρει πληθώρα ανεπιθύμητων για τον οργανισμό επιπτώσεων:

• Αφυδάτωση
• Πρωτεϊνουρία
• Παραγωγή κετονοσωμάτων
• Μειωμένη πρόσληψη βιταμίνης C
• Αυξημένη πρόσληψη λίπους (αυτές οι δίαιτες δεν είναι στεγνές)
• Ασβεστιουρία και μακροπρόθεσμα οστεοπόρωση
• Κατάθλιψη
• Μειωμένη εγκεφαλική λειτουργία (η γλυκόζη=υδατάνθρακας είναι το κύριο καύσιμο του εγκεφάλου)
• Παραγωγή ουρικού οξέος–πιθανή ουρική αρθρίτιδα
• Αύξηση χοληστερόλης στο αίμα
• Αύξηση τριγλυκεριδίων στο αίμα
• Γενικά κούραση και καταβολή δυνάμεων
• Επεισόδια υπογλυκαιμίας σε διαβητικούς και αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων
• Επιβάρυνση νεφρικής λειτουργίας (ιδιαίτερα σε νεφροπαθείς)

Στις δίαιτες αυτές η πρόσληψη υδατάνθρακα είναι αυξημένη σε σχέση με τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά, κάτι που και πάλι επιφέρει διάφορες ανεπιθύμητες επιπτώσεις στον οργανισμό:

• Ανεπαρκής πρόσληψη σιδήρου
• Ανεπαρκής πρόσληψη απαραίτητων λιπαρών για τον οργανισμό
• Ανεπαρκής πρόσληψη βιταμινών Α, D, Ε και Κ
• Μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου λόγω έλλειψης βιταμίνης D
• Πρόβλημα στη μεταφορά λίπους στα οστά λόγω έλλειψης σύνθεσης αλβουμίνης (πρωτεϊνικός μεταφορέας)
• Κίνδυνος de novo βιοσύνθεσης λίπους (από μη λιπαρές πρώτες ύλες)
• Κίνδυνος απορρύθμισης σακχάρου αίματος σε διαβητικούς
• Υπερβολική πρόσληψη καλίου (πιθανή επιβάρυνση νεφρών σε νεφροπαθείς ή μη)

Μία ακόμη συνηθισμένη τακτική γρήγορης απώλειας βάρους είναι η ολική ή μερική αποχή από το φαγητό. Αυτή η τακτική είναι πολύ επικίνδυνη και μπορεί να επιφέρει:

• Απώλεια κυρίως μυϊκού ιστού
• Πτώση μεταβολισμού
• Ενεργοποίηση αμυντικών ομοιοστατικών μηχανισμών
• Μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου λόγω έλλειψης βιταμίνης D
• Μαζική απώλεια μετάλλων από τον οργανισμό
• Ατροφία του μυοκαρδίου (που είναι ο μυς της καρδιάς) και αρρυθμίες
• Κίνδυνος για τη ζωή
• Συνδυασμών όλων των προηγούμενων παρενεργειών

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, θα πρέπει:

• Nα είστε επιφυλακτικοί σε οτιδήποτε σας προτείνουν, που εμπεριέχει αποκλεισμό ομάδων τροφίμων (εκτός κι αν υπάρχει πρόβλημα υγείας)
• Να ελέγχετε το πτυχίο του ειδικού που επισκέπτεστε
• Να ξέρετε ότι δεν υπάρχουν μαγικές δίαιτες
• Να γνωρίζετε ότι όσο πιο πολύ απέχει η δίαιτα από την καθημερινότητα σας, τόσο πιο γρήγορα θα σταματήσει να εφαρμόζεται και θα επανακτήσετε το βάρος που χάσατε
• Να ξέρετε ότι η απώλεια βάρους δυστυχώς δεν αποτελεί απόδειξη ότι η μέθοδος που ακολουθείτε είναι σωστή
• Να θυμάστε ότι η σωστή δίαιτα δεν προτείνει στερήσεις και ακραίες διατροφικές συμπεριφορές
• Να έχετε υπόψη σας ότι ειδικός για σχεδιασμό εξατομικευμένης διατροφής είναι ο Διαιτολόγος (μην εφαρμόζετε δίαιτες από μη ειδικούς όσο αξιόπιστοι κι αν σας φαίνονται ή όσο αναγνωρίσιμοι κι αν είναι)

Μπαλαμώτη Δ. Χριστίνα

Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος

Αριστούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών

Διαιτολογική Μονάδα Dietnet http://www.dietnet.gr