Αλκοόλ και μέτρο: η ειδικός συμβουλεύει

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Αναστασία Κόκκαλη μας εξηγεί όλα αυτά που πρέπει να ξέρουμε για το αλκοόλ, πριν έρθει το σαββατοκύριακο και γεμίσουμε το ποτήρι μας… ξανά.

Αποτελεί απόλαυση για τους περισσότερους, αφού είναι η «απαραίτητη» παρέα στο φαγητό, στη βραδινή έξοδο, σε μία γιορτή ή επέτειο. Το αλκοόλ δεν παύει να αποτελεί, όμως, μια χημική ένωση, με παρενέργειες για τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά και πολλές θερμίδες, χωρίς απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, όταν η κατανάλωσή του ξεπερνάει τα όρια.

Η αιθυλική αλκοόλη αποτελεί προϊόν ζύμωσης των υδατανθράκων και εμπεριέχεται στα οινοπνευματώδη ποτά σε διάφορα ποσοστά. Όταν διασπάται στον οργανισμό προσδίδει 7 θερμίδες ανά γραμμάριο, οι οποίες θεωρούνται «άδειες», επειδή ακριβώς δεν υπάρχουν θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία. Οι γενικές οδηγίες για μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχουν ως εξής:

0-1 μερίδα αλκοόλ την ημέρα για τις γυναίκες (12 γρ. αλκοόλ)

0-2μερίδες αλκοόλ την ημέρα για τους άνδρες (24 γρ. αλκοόλ)

Μια μερίδα αλκοόλ ισούται με 330ml μπίρα ή 120ml κρασί ή 45ml ουίσκι ή βότκα ή τζιν ή ρούμι. Μία μερίδα αλκοόλ περιέχει 12 γραμμάρια αλκοόλ.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας συστήνεται η αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης και θηλασμού ή εάν το άτομο υποφέρει από νευροπάθεια (επιπλοκή σακχαρώδους διαβήτη), αμφιβληστροειδοπάθεια (ζημιά στο οπτικό νεύρο), υπερτριγλυκεριδαιμία, παγκρεατίτιδα (φλεγμονή στο πάγκρεας), υπέρταση και ηπατική νόσο. Επίσης, απαγορεύεται η κατανάλωση αλκοόλ όταν λαμβάνεται φαρμακευτική αγωγή. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ (πάνω από 3 μερίδες/μέρα) ελλοχεύει αρκετούς κινδύνους για την υγεία αλλά και τα κιλά μας.

Τι λένε οι έρευνες

Αρκετές έρευνες συσχέτισαν την κατανάλωση αλκοόλ και των συνηθειών του τρόπου ζωής στον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (Am J Clin Nutr. 2010 Jun;91(6):1777-83. Epub 2010 Apr 21), με την αύξηση σωματικού βάρους και τον κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας σε μεσήλικες και ηλικιωμένες γυναίκες. (Arch Intern Med. 2010;170(5):453-461). Επίσης, έχει βρεθεί σημαντική αύξηση της πιθανότητας ανάπτυξης καρκίνου σε όσους πίνουν ακόμη και τη συνιστώμενη ημερήσια δόση αλκοόλ, σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα στην οποία συμμετείχαν και Έλληνες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή μελέτη, (363.988 άτομα από 8 χώρες Βritish Medical Journal), σύμφωνα με την οποία το αλκοόλ ενοχοποιείται για το 10% των κακοηθειών στους άνδρες και το 3% στις γυναίκες. Μάλιστα, για τους άνδρες που ξεπερνούν την ημερήσια συνιστώμενη δόση το ποσοστό ανεβαίνει και φτάνει στο 18%, ενώ στις γυναίκες στο 4%. Οι μορφές καρκίνου που εμφανίζονται πιο συχνά και συνδέθηκαν στη συγκεκριμένη έρευνα με το αλκοόλ είναι 44% στο ανώτερου πεπτικό συστήματος (στόματος-λαιμού-οισοφάγου), 33% στο έντερο και 25% των στο ήπαρ. Ο περιορισμός του αλκοόλ, η διακοπή καπνίσματος σε συνδυασμό με αυξημένη φυσική δραστηριότητα και την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών αποτελούν τους βασικούς παράγοντες για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου.

Αλκοόλ και σιλουέτα

Η τακτική κατανάλωση αλκοόλ συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους και εμποδίζει την απώλεια περιττών κιλών, όταν κάποιος ακολουθεί ένα διατροφικό σχήμα αδυνατίσματος. Το αλκοόλ, όταν εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό, δεν αποθηκεύεται, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα θερμιδογόνα θρεπτικά συστατικά. Χρησιμοποιείται πριν από οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας, με αποτέλεσμα να εμποδίζει και την απώλεια του περιττού λίπους, που αποτελεί πηγή ενέργειας στο ανθρώπινο σώμα.

Η θερμιδική απόδοση των ποτών καθορίζεται από το ποσοστό του αλκοόλ που περιέχουν, αλλά και από τα υπόλοιπα συστατικά σε ανάμεικτα ποτά ή σε πολύπλοκα κοκτέιλ, όπως π.χ. αναψυκτικά, χυμοί φρούτων, σιρόπι, ζάχαρη κ.λπ

Ένα κοκτέιλ σε ποτήρι μεγάλου μεγέθους μπορεί εύκολα να προσφέρει πάνω από 400 θερμίδες. Αν επιλέξετε ένα κοκτέιλ σε κανονικού μεγέθους ποτήρι ή αν επιλέξετε ένα Bloody Mary (116 θερμίδες) ή ένα Gin Τonic (160 θερμίδες) θα έχετε κάνει μια πιο διαιτητική επιλογή.

Μια άλλη «παγίδα» του αλκοόλ είναι ότι σχετίζεται με αυξημένη κατανάλωση φαγητού και αλμυρών σνακ, όπως π.χ. πατατάκια, ξηρούς καρπούς ή συνδυάζεται με κοινωνικές εκδηλώσεις, όπου σε συνδυασμό με την παρέα, χάνεται το μέτρο. Επίσης, δεν προσφέρει κορεσμό παρά τις θερμίδες που δίνει και παράλληλα αυξάνει την όρεξη. Συστήνεται, λοιπόν, προσοχή στο γέμισμα του ποτηριού. Αν υπάρχει επιθυμία για μεγαλύτερη από την προτεινόμενη ποσότητα, τότε το κρασί ή η μπίρα αποτελούν την ενδεδειγμένη λύση λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ ή μικρότερη δόση ποτού αραιωμένη με πάγο, νερό ή σόδα. Επίσης, η λήψη νερού είναι μία καλή λύση για επαρκή ενυδάτωση, αλλά και μειωμένη πρόσληψη ποτού.