Αν νιώθετε ότι κάτι… τρέχει με τις ορμόνες σας, εκτός από το να απευθυνθείτε σε ενδοκρινολόγο, δείτε πώς μπορεί να παίξει η διατροφή ρόλο, σύμφωνα με τον Κλινικό Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, Γιώργο Μίλεση.

«Κάτι δεν πάει καλά μ’ εμένα, πρήζονται τα χέρια και τα πόδια μου χωρίς λόγο, βγάζω τρίχες και σπυράκια παντού, δεν μπορώ να κοιμηθώ και είμαι κουρασμένη συνεχώς, δεν έχω διάθεση για τίποτα εκτός από φαγητό. Άσε που και ο κύκλος μου δεν είναι και πολύ σταθερός, σαν το βάρος μου! Τι έχω πάθει;»

Κι όμως, η μαρτυρία δεν είναι ασυνήθιστη. Πολλές γυναίκες φαινομενικά υγιείς αναπτύσσουν προβλήματα, ορμονικής φύσης, που αντιλαμβάνονται μετά από μεγάλα χρονικά διαστήματα. Δεν είναι άλλωστε σπάνιο, η συστηματική παλινδρόμηση του βάρους να μην είναι τόσο αθώα.

Το άγχος, η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης και ύπνου, η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών και άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν –υπό συνθήκες– να συμβάλουν στην απορρύθμιση οιστρογόνων και προγεστερόνης.

Παρότι τα συμπτώματα κυμαίνονται από ήπια έως πολύ σοβαρά, η ορμονική ανισορροπία, ανεξαρτήτως έντασης, διαταράσσει την ποιότητα ζωής. Ευτυχώς, για τις περισσότερες γυναίκες, η ένταση των συμπτωμάτων μπορεί να μειωθεί με την κατάλληλη τροποποίηση της διατροφής τους.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται εξειδικευμένος σχεδιασμός του πλάνου δράσης από καταρτισμένο διαιτόλογο, τις περισσότερες φορές σε συνεργασία με ενδοκρινολόγο. Φαίνεται ότι η απώλεια βάρους, ιδίως όμως σπλαχνικού λίπους, βελτιώνει σημαντικά το πρόβλημα και κάνει πιο εύκολη την περαιτέρω αποκατάσταση του βάρους.

Από εκεί και πέρα, παραθέτω κάποιες βασικές αρχές για να σχεδιαστεί ένα άρτιο πλάνο αντιμετώπισης.

Δεδομένου του ότι οι πρωτεΐνες συμμετέχουν στην παραγωγή ενζύμων και ορμονών, βεβαιωθείτε ότι καταναλώνετε τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα των 50g, τρώγοντας τρόφιμα όπως άπαχα κρέατα, χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, σπανάκι, καρύδια, προϊόντα σόγιας και quinoa.

Βιταμίνες  και μέταλλα

Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, η ορμονική ανισορροπία που βιώνουν γυναίκες με προεμμηνορροϊκό σύνδρομο μπορεί να οφείλεται σε χαμηλά επίπεδα βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Βεβαιωθείτε, λοιπόν, ότι έχετε μια σταθερή πρόσληψη μετάλλων, όπως το ασβέστιο, το μαγγάνιο, το κάλιο και ο φώσφορος. Για το λόγο αυτό, προτιμήστε τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το άπαχο κρέας. Επιπλέον, τα φρέσκα φρούτα (π.χ. μήλα, πορτοκάλια και μούρα) περιέχουν υψηλές ποσότητες βιταμίνης C,  Α καθώς και πλήθος άλλων.

Τρόφιμα όπως γλυκά, αναψυκτικά, λευκό ψωμί και παγωτά έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη και μπορούν να συμβάλουν στην ορμονική ανισορροπία, προκαλώντας απότομη αύξηση στα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Μειώστε την πιθανότητα σημαντικής αυξομείωσης του σακχάρου στο αίμα, κατά τη διάρκεια της ημέρας, τρώγοντας τουλάχιστον τρία γεύματα σε σταθερά χρονικά διαστήματα.

Απαραίτητα Λιπαρά Οξέα

Σύμφωνα με τη Christiane Northrup, απαραίτητα λιπαρά οξέα, όπως τα ω-3 και ω-6 λιπαρά, μπορούν να βοηθήσουν  την αποκατάσταση της ορμονικής ισορροπίας παρέχοντας στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα απαραίτητα δομικά υλικά. Θεωρείται επίσης ότι τα απαραίτητα λιπαρά οξέα βοηθούν στην εξισορρόπηση των προσταγλαδινών, που συμμετέχουν στην εκδήλωση συμπτωμάτων του προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου. Καλές πηγές αυτών των λιπαρών οξέων συνιστούν τα αυγά, η σόγια, τα καρύδια, τα ψάρια κρύου νερού, τα οστρακοειδή, οι σπόροι κολοκύθας και ο λιναρόσπορος.

Σημαντικός θεωρείται και ο ρόλος των φυτο-οιστρογόνων (σ.σ. συστατικά των φυτών με ήπια οιστρογονική ή αντι-οιστρογόνο δράση), που μιμούνται τη δράση των οιστρογόνων στους αντίστοιχους υποδοχείς και αποτρέπουν την προσκόλληση ξενο-οιστρογόνων (ισχυρότερες, συνθετικές, τοξικές ορμόνες). Φυτο-οιστρογόνα περιλαμβάνουν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το λάχανο, τα ρεβίθια, τα φασόλια και οι φακές. Στην προσπάθεια να αποφύγουμε τις αυξητικές ορμόνες, τα αντιβιοτικά και τα φυτοφάρμακα που απαντώνται σε κατασκευάσματα όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, προτείνεται η κατανάλωση των αντίστοιχων οργανικών/βιολογικών τροφίμων.

Σκόρδο

Το σκόρδο είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που αναστέλλει την ανάπτυξη του καρκίνου με έκλυση των κυττάρων από καρκινογόνες ουσίες. Καθαρίζει επίσης το λεμφικό σύστημα και ενισχύει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, που εργάζονται για την εξισορρόπηση του ενδοκρινικού συστήματος.

Η kombucha είναι ένα ακατέργαστο, ζυμωμένο τσάι, πλούσιο σε ενεργά ένζυμα και αντιοξειδωτικά. Μεταξύ άλλων, υποστηρίζει την αλκαλικότητα του σώματος, που βοηθά στην αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας του σώματος, την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και αδενικό σύστημα. Επίσης, το καλής ποιότητας πράσινο τσάι έχει υψηλά επίπεδα κατεχινών, που αυξάνουν την παραγωγή των ενζύμων που αποσβένουν τις ελεύθερες ρίζες στο σώμα.

Βότανα

Υπάρχουν αναφορές πως κάποια βότανα, όπως π.χ. το  Dong Quai, η ρίζα γλυκόριζας, η ρίζα πικραλίδας και το αγριοκυπάρισσο, προάγουν την ορμονική ισορροπία. Η χορήγηση τους βέβαια, θα πρέπει να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος ιατρού.

Σημείωση

Ωστόσο απ’ όλα τα ανωτέρω, δεν συνεπάγεται ότι δεν θα χρειαστεί κάποιου είδους φαρμακευτική θεραπεία, ανάλογα με την έκταση του προβλήματος. Η ενίσχυση, όμως, της διατροφής διευκολύνει σημαντικά το πλάνο αντιμετώπισης.

Γιώργος Μίλεσης, MSc Κλινικός Διαιτολόγος

[email protected]

www.milessis.gr 

FB page: milessisgeorge