Χλιαρό νερό με λεμόνι το πρωί: μύθος ή πραγματικότητα;
«Θα με αδυνατίσει; Θα κάψει το λίπος; Θα καθαρίσει το σώμα μου, ώστε να αποβάλλω τις τοξίνες; Δεν με προστατεύει από κακές αρρώστιες;». Ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Γιώργος Μίλεσης μάς λύνει τις απορίες γύρω από το ωφέλιμο φορτίο του νερού με λεμόνι.
Καθημερινά ερωτήματα, που γεννιούνται και διογκώνονται από φήμες, εμπειρίες της γειτόνισσας ή αβάσιμες επιστημονικά προτάσεις του marketing. Μπορεί το να αναμίξεις νερό με βιταμίνη C να ακούγεται καλή ιδέα, σίγουρα όμως δεν είναι μαγική.
Όπως θα σας αποδείξω στη συνέχεια, το νερό με λεμόνι, ζεστό ή κρύο, μπορεί να έχει κάποιες ευεγερτικές επιδράσεις στην υγεία μας, σίγουρα όμως δεν έχει όσες του αποδίδονται. Άλλωστε, πόσο απέχει από τη λεμονάδα, αν αφαιρέσουμε τη ζάχαρη από την τελευταία;
Ας καταρρίψουμε κάποιους μύθους…
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν, ανάποδα, για να δούμε τι δεν μπορεί να κάνει το λεμόνι στο νερό.
Καταρχήν, δεν μπορεί να ισορροπήσει τα επίπεδα του pH στο σώμα μας, ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι όντως κάποια τρόφιμα αφήνουν όξινα ή αλκαλικά υπολείμματα στον οργανισμό μας. Αυτό θα αφορούσε εν τέλει το pH των ούρων και όχι του αίματος.
Αποτοξίνωση
Δεν αποβάλλει τις τοξίνες από το σώμα μας. Με την απαραίτητη επισήμανση ότι η «αποτοξίνωση» αφορά κυρίως την αποβολή των φαρμακευτικών εκδόχων από το ήπαρ, το πόσιμο νερό είναι αυτό που μεταφέρει τα κυτταρικά απόβλητα προς εκκαθάριση, όχι το λεμόνι. To ανθρώπινο σώμα, εξελισσόμενο σε βάθος χιλιετιών, δεν έχει ανάγκη τη βοήθεια μας για να περιορίσει ή ν αποβάλλει τις βλαβερές για αυτό ουσίες. Αφετέρου δε, ούτε και οι τελευταίες συσσωρεύονται σε τέτοιο (επικίνδυνο) βαθμό στο σώμα μας, αν δεν είμαστε πολύ σοβαρά άρρωστοι.
Επιπλέον, δεν προλαμβάνει τον καρκίνο αλκαλοποιώντας το σώμα, ώστε να μην μπορεί να εκδηλωθεί και να αναπτυχθεί νεοπλασία (σ.σ. που κατά μια θεωρία, απαιτεί όξινο περιβάλλον). Κάτι το οποίο δεν μπορεί να συμβεί, καθώς το φαγητό δεν έχει τη δυνατότητα να αλλάξει ουσιαστικά το pH του αίματος και του εξωκυττάριου υγρού, ενώ φαίνεται πως ο καρκίνος μπορεί να αναπτυχθεί εξαιρετικά και σε αλκαλικό περιβάλλον.
Απώλεια βάρους και λίπους
Δεν μας βοηθά να χάσουμε βάρος! Η όποια ανάλογη συνδρομή αφορά την επαρκή κατανάλωση νερού (σ.σ. άνω του 1,5 λίτρου ημερησίως), καθώς το σώμα μας σπαταλά 40% περισσότερη ενέργεια για να θερμάνει το πόσιμο νερό από τους 22οC στους 37 βαθμών Κελσίου. Υπάρχει βέβαια μια αναφορά για τις πολυφαινόλες του λεμονιού και τη συνδρομή τους στη συγκράτηση βάρους – λίπους (σ.σ. μέσω ενεργοποίησης της γονιδιακής έκφρασης των ενζύμων που μετέχουν στη β-οξείδωση λιπαρών οξέων), αλλά αυτή αφορά ποντίκια. Άλλωστε η απώλεια λίπους αφορά σε πολύ μεγάλο ποσοστό την άσκηση, ως συνεπίκουρο της διατροφικής τροποποίησης.
IQ
Και σε καμιά περίπτωση βέβαια δεν αυξάνει το IQ. Μπορεί το νερό να βοηθά σημαντικά ένα (οριακά αφυδατωμένο) οργανισμό, αλλά δεν αυξάνει το δείκτη ευφυΐας!
Κάνει κάπου καλό;
Το νερό με λεμόνι συνιστά μια πηγή βιταμίνης C και φυτικών συστατικών, που βοηθούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού (σ.σ. βιταμίνη C και ψευδάργυρος) συστήματος, προστατεύουν από διάφορες ασθένειες, όπως π.χ. καρδιαγγειακά, ενώ το κιτρικό οξύ του λεμονιού μειώνει τον κίνδυνο νεφρολιθίασης.
Επίσης, επειδή ένα μέρος του πολτού του λεμονιού μπαίνει στο μείγμα του με το νερό, οι πηκτίνες του ευνοούν και «ταΐζουν» φιλικούς μικροοργανισμούς του εντέρου, προστατεύοντας το πεπτικό.
Τέλος, φαίνεται πως το άρωμα του λεμονιού, προερχόμενο από τα αντίστοιχα αιθέρια έλαιά του, μπορεί να απαλύνει το στρες και να βελτιώσει τη διάθεση.
Εν ολίγοις, δεν συνιστά κακή πρακτική όσων το στομάχι δεν ενοχλείται από τα όξινα τρόφιμα – ειδικά το πρωί, ενώ έχει και κάποιες ευεγερτικές επιδράσεις – κυρίως λόγω λεμονιού. Ωστόσο, δεν αποτελεί το μαγικό «γιατροσόφι», που θα μας βοηθήσει να κάνουμε ότι δεν μπορούμε από μόνοι μας…
Γιώργος Μίλεσης, MSc Κλινικός Διαιτολόγος
[email protected]
www.milessis.gr
FB page: milessisgeorge
Βιβλιογραφία (References)
Bruce M. Koeppen. The kidney and acid-base regulation. Advances in Physiology Education. December 2009q 33 (4): 275-81
Edzard, E. A systematic review of systematic reviews of homeopathy. Br J Clin Pharmacol 2002; 577-582.
Jean-Philippe Bonjour. Nutritional disturbance in acid–base balance and osteoporosis: a hypothesis that disregards the essential homeostatic role of the kidney. Br J Nutrition October 2013; 110 (07): 1168-77
Martínez-Zaguilán R, Seftor EA, Seftor RE, Chu YW, Gillies RJ, Hendrix MJ. Acidic pH enhances the invasive behavior of human melanoma cells. Clin Exp Metastasis. 1996 Mar;14(2):176-86.
Boschmann M, Steiniger J, Hille U, Tank J, Adams F, Sharma AM, Klaus S, Luft FC, Jordan J. Water-induced thermogenesis. J Clin Endocrinol Metab. 2003 Dec; 88(12):6015-9.
Yoshiko Fukuchi, Masanori Hiramitsu, Miki Okada, Sanae Hayashi, Yuka Nabeno, Toshihiko Osawa, and Michitaka Naito. Lemon Polyphenols Suppress Diet-induced Obesity by Up-Regulation of mRNA Levels of the Enzymes Involved in β-Oxidation in Mouse White Adipose Tissue. J Clin Biochem Nutr. 2008 Nov; 43(3): 201–209.
Wintergerst ES, Maggini S, Hornig DH. Immune-enhancing role of vitamin C and zinc and effect on clinical conditions. Ann Nutr Metab. 2006;50(2):85-94.
Joshipura KJ, Hu FB, Manson JE, Stampfer MJ, Rimm EB, Speizer FE, Colditz G, Ascherio A, Rosner B, Spiegelman D, Willett WC. The effect of fruit and vegetable intake on risk for coronary heart disease. Ann Intern Med. 2001 Jun 19; 134 (12):1106-14.
Penniston KL, Steele TH, Nakada SY. Lemonade therapy increases urinary citrate and urine volumes in patients with recurrent calcium oxalate stone formation. Urology. 2007 Nov;70(5):856-60.
Slavin J. Fiber and Prebiotics: Mechanisms and Health Benefits. Nutrients. 2013 Apr; 5(4): 1417–35.
Syuichi Fukumoto, Aya Morishita, Kohei Furutachi, Takehiko Terashima, Tsutomu Nakayama, and Hidehiko Yokogoshi. Effect of flavour components in lemon essential oil on physical or psychological stress. Stress and Health February 2008; 24 (1): 3–12