Όταν τα χέρια «μιλάνε» για την υγεία μας

otan-ta-xeria-milane-gia-tin-ugeia-mas

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 03 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2012

Κάποτε οι γιατροί συνήθιζαν να εξετάζουν τα χέρια για σημαντικές ενδείξεις για τη συνολική υγεία ενός ασθενούς. Μπορούμε λοιπόν να επιστρέψουμε σε αυτό για να αναγνωρίσουμε σημάδια για την κυκλοφορία του αίματος, τις ορμόνες και τη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Τα χέρια είναι από τα πιο σημαντικά μέρη του σώματός μας, καθώς τα χρησιμοποιούμε συνεχώς στις καθημερινές μας δραστηριότητες. Χωρίς αυτά δε θα μπορούσαμε να κόψουμε τα λαχανικά, να καρφώσουμε ένα κάδρο στον τοίχο, ή να γράψουμε στον υπολογιστή. Επίσης τα χέρια αποκαλύπτουν πολλά για την υγεία μας: δεν είναι μόνο οι ουλές και τα σημάδια γήρανσης που αποκαλύπτουν την προσωπική μας ιστορία, αλλά ακόμη και οι γραμμές και το χρώμα τους.

Τι θα λέγατε όμως αν τα χέρια σας θα μπορούσαν να πουν ακόμη περισσότερα από αυτά και να φανερώσουν τα πρώτα σημάδια από επικίνδυνες ασθένειες που δεν ξέρετε ότι έχετε;

Κάποτε οι γιατροί συνήθιζαν να εξετάζουν τα χέρια για σημαντικές ενδείξεις για τη συνολική υγεία ενός ασθενούς. Μπορούμε λοιπόν να επιστρέψουμε σε αυτό για να αναγνωρίσουμε σημάδια για την κυκλοφορία του αίματος, τις ορμόνες και τη λειτουργία του θυρεοειδούς.

Ακολουθούν επτά σημαντικά στοιχεία που μπορεί να αποκαλύψουν τα χέρια σας για την υγεία σας…

1. Κηλιδωμένες κόκκινες παλάμες

Όταν πρόκειται για μικρό χρονικό διάστημα, οι κόκκινες παλάμες μπορεί να σημαίνουν ότι κρατήσατε κάτι δυνατά για αρκετή ώρα, όπως π.χ. ένα φτυάρι ή έναν κουβά με νερό. Αν όμως οι παλάμες σας παραμένουν κόκκινες για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτό μπορεί να δείχνει μια κατάσταση που ονομάζεται ερύθημα Palmar και είναι ένα σημάδι της ηπατικής νόσου, ιδιαίτερα της κίρρωσης και του μη αλκοολικού, λιπώδους ήπατος. (Μια εξαίρεση: Αν είστε έγκυος, οι κόκκινες παλάμες είναι φυσιολογικές, επειδή η αυξημένη ροή του αίματος προκαλεί ερυθρότητα σε περισσότερες από τις μισές γυναίκες σε αυτή την κατάσταση).

Γιατί; Η φλεγμονή του ήπατος σταδιακά αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά τη λειτουργία του. Το αποτέλεσμα είναι η υπερβολική κυκλοφορία ορμονών, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων στα χέρια και τα πόδια, καθιστώντας τα ορατά από το δέρμα.

Τι να κάνετε: Ελέγξτε αν έχετε κι άλλα συμπτώματα της νόσου του ήπατος, όπως πρησμένα πόδια και κοιλιά, προεξέχουσες φλέβες στο άνω τμήμα του κορμού και της κοιλιάς και κόπωση. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας και κάντε τις απαραίτητες εξετάσεις αν χρειαστεί, όπως π.χ. η μέτρηση της χολερυθρίνης και των ηπατικών ενζύμων.

2. Το μήκος των δακτύλων

Η σύγκριση στο μήκος των δακτύλων σας, μπορεί να σας πει πολλά για την πιθανότητα να πάσχετε από κάποιες νόσους. Συνήθως, ο παράμεσος των ανδρών τείνει να είναι πιο μακρύς από το δείκτη, ενώ στις γυναίκες, το αντίθετο. Στις γυναίκες που ισχύει ο κανόνας των ανδρών –ο παράμεσος πιο μακρύς από το δείκτη- υπάρχουν διπλάσιες πιθανότητες να παρουσιαστεί οστεοαρθρίτιδα, σύμφωνα με μια μελέτη του 2008. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η οστεοαρθρίτιδα των γονάτων είναι πιο συχνή σε άνδρες και γυναίκες με μεγαλύτερο παράμεσο, αλλά το αποτέλεσμα ήταν πιο έντονο στις γυναίκες. Οι μακρύτεροι δείκτες, από την άλλη πλευρά, σχετίζονται με τον αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού στις γυναίκες και με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη στους άνδρες. Μια μελέτη του 2012, διαπίστωσε ότι οι άνδρες των οποίων οι δείκτες ήταν αισθητά μακρύτεροι από τους παράμεσους, είχαν 33% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη.

Γιατί; Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι ακόμα, αλλά πιστεύουν ότι το μήκος των δαχτύλων επηρεάζεται από την έκθεση σε ποικίλες ποσότητες των ορμονών της τεστοστερόνης και των οιστρογόνων στη μήτρα. Ο μεγαλύτερος παράμεσος δείχνει μεγαλύτερη προγεννητική έκθεση στην τεστοστερόνη, ενώ ο μακρύτερος δείκτης δείχνει υψηλότερη έκθεση στα οιστρογόνα. Δεδομένου ότι ο καρκίνος του μαστού επηρεάζεται από τα αυξημένα οιστρογόνα, οι μακρύτεροι δείκτες συσχετίζονται με υψηλότερες πιθανότητες καρκίνου του μαστού.

Στους άνδρες, η περισσότερη τεστοστερόνη συνδέεται με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, αφού το ένα τροφοδοτεί το άλλο. Όσο για τη σύνδεση με την οστεοαρθρίτιδα, οι επιστήμονες δεν έχουν μια σαφή εξήγηση ακόμα, αλλά πιστεύουν ότι μπορεί να έχει να κάνει με τον τρόπο που οι ορμόνες επηρεάζουν την πρόωρη ανάπτυξη των οστών.

Τι να κάνετε: Οι γυναίκες που έχουν μεγαλύτερο παράμεσο καλό θα είναι να βρίσκονται σε επιφυλακή για αδύναμες αρθρώσεις ή πόνους στις αρθρώσεις, ιδιαίτερα στα γόνατα. Οι άνδρες που μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του προστάτη θα πρέπει να κάνουν εγκαίρως εξέταση PSA και να συμβουλευτούν το γιατρό τους. Όλες οι γυναίκες πρέπει να κάνουν τακτικές μαστογραφίες για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού.

Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι το μήκος των δαχτύλων θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως κριτήριο για τον πιο ολοκληρωμένο προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου, αλλά αυτό είναι αμφιλεγόμενο.

3. Πρησμένα δάχτυλα

Αν μόλις βγήκατε από το αεροπλάνο, αγνοήστε αυτό το σύμπτωμα. Τα πρησμένα δάχτυλα μπορεί να οφείλονται σε πολλούς λόγους: πολλή ζέστη, έχετε περίοδο, ή απλά φάγατε πολύ αλάτι. Αλλά αν αισθάνεστε τα δάχτυλά σας παχιά και σκληρά ή τα δαχτυλίδια σας δε σας πηγαίνουν ακόμη κι αν πίνετε πολλά υγρά και μειώσετε το αλάτι, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι πάσχετε από υποθυρεοειδισμό.

Γιατί; Όταν ο θυρεοειδής αδένας υπολειτουργεί, παράγει λιγότερες από τις σημαντικές ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό και βοηθούν τον οργανισμό να λειτουργεί σωστά. Και όταν ο μεταβολισμός επιβραδύνεται, το αποτέλεσμα είναι συνήθως αύξηση του σωματικού βάρους και συσσώρευση νερού. Ένα από τα πρώτα σημεία όπου φαίνεται η περίσσεια νερού είναι τα δάχτυλα, τα οποία θα είναι δύσκαμπτα.

Τι να κάνετε: Επισκεφτείτε το γιατρό σας για έλεγχο του θυρεοειδούς.

4. Ωχρά νύχια

Υπό κανονικές συνθήκες, εάν πιέσετε ελαφρά τα νύχια σας, θα γίνουν λευκά και στη συνέχεια, όταν τα αφήσετε, θα γίνουν κ πάλι ροζ. Αν τα νύχια σας μένουν λευκά για περισσότερο από ένα λεπτό ή συνεχώς, αυτό μπορεί να είναι σημάδι αναιμίας.

Γιατί; Η αναιμία ή έλλειψη σιδήρου, προκαλεί χλωμά νύχια, όταν δεν υπάρχουν αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα. Αν αυτό δε διορθωθεί με την πάροδο του χρόνου, η σοβαρή έλλειψη σιδήρου μπορεί επίσης να κάνει τα νύχια να λάβουν ένα ελαφρώς κοίλο σχήμα.

Τι να κάνετε: Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση ή σε σοβαρές περιπτώσεις, σε προβλήματα στην καρδιά, οπότε καλό είναι να συμβουλευτείτε το γιατρό σας. Μπορείτε να βελτιώσετε την κατάστασή σας, προτιμώντας τροφές, πλούσιες σε σίδηρο, όπως το κόκκινο κρέας, το σπανάκι και άλλα σκούρα πράσινα λαχανικά και ξηρούς καρπούς, αλλά ίσως χρειάζεστε και κάποιο συμπλήρωμα σιδήρου. Παράλληλα λαμβάνετε και βιταμίνη C, καθώς βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου.

5. Μικρές κόκκινες γραμμές κάτω από τα νύχια

Ονομάζονται «γραμμοειδείς υπονύχιες αιμορραγίες», επειδή μοιάζουν με μικροσκοπικά κόκκινα ή καφετιά θραύσματα κάτω από τα νύχια και μπορεί να σημαίνουν κάποια λοίμωξη στην καρδιά ή το αίμα. Επειδή είναι προς την κατεύθυνση της αύξησης των νυχιών, μοιάζουν με θραύσματα που κολλάνε κάτω από το νύχι.

Γιατί; Οι γραμμοειδείς υπονύχιες αιμορραγίες προκαλούνται όταν μικροσκοπικοί θρόμβοι αίματος μπλοκάρουν τη ροή του αίματος στα τριχοειδή αγγεία κάτω από τα νύχια. Πιο συχνά συμβαίνουν μαζί με μια λοίμωξη των βαλβίδων της καρδιάς που ονομάζεται υποξεία βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συνήθως σε κάποιον με καρδιακό φύσημα ή υποκείμενη λοίμωξη. Αν έχετε μόνο μερικά κόκκινα σημάδια κάτω από τα νύχια σας και δεν έχετε διαγνωστεί με κάποιο πρόβλημα καρδιάς, μην πανικοβάλλεστε: είναι πιθανό αυτές οι γραμμές να προέρχονται από κάποιον τραυματισμό.

Τι να κάνετε: Δείτε αν έχετε πυρετό. Η βακτηριακή ενδοκαρδίτιδα συνήθως συνοδεύεται από χαμηλό πυρετό. Εάν δεν έχετε ελέγξει ποτέ την καρδιά σας, πηγαίνετε στο γιατρό για ένα τσεκάπ.

6. Μπλε άκρες των δαχτύλων

Οι μπλε ή γκρι άκρες των δαχτύλων ή μουδιασμένα δάχτυλα, μπορεί να είναι ένα σημάδι διαταραχής του κυκλοφορικού, γνωστής και ως νόσος του Raynaud ή σύνδρομο Raynaud.

Γιατί; Το σύνδρομο του Raynaud προκαλεί ξαφνικούς προσωρινούς σπασμούς στα αιμοφόρα αγγεία και τις αρτηρίες. Η στένωση των αρτηριών, εμποδίζει τη ροή του αίματος στα χέρια και τα δάκτυλα, μειώνοντας την κυκλοφορία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίσης κρύα και μουδιασμένα χέρια, εκτός από μια μπλε απόχρωση. Περίπου 5 με 10% των ανθρώπων πάσχουν από αυτό το σύνδρομο, γι 'αυτό μην ανησυχείτε. Το φαινόμενο Raynaud είναι πιο συχνό στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, ενώ η κατάσταση χειροτερεύει με τον κρύο καιρό και το στρες.

Τι να κάνετε: Οι απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας, όπως το να παίρνετε παγάκια από την κατάψυξη, μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση, γι’ αυτό καλό είναι να τις αποφεύγετε. Επίσης να φοράτε γάντια όταν βγαίνετε έξω στο κρύο. Είναι σημαντικό να μην αγνοήσετε τα συμπτώματα, δεδομένου ότι, με την πάροδο του χρόνου, το σύνδρομο Raynaud μπορεί να περιορίσει την κυκλοφορία σε σημείο που να προκαλέσει βλάβη των ιστών. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε το φαινόμενο Raynaud είναι να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας για να εξασφαλίσετε την υγιή κυκλοφορία του αίματος. Το κάπνισμα και η καφεΐνη επίσης συστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία, οπότε καλό είναι να τα περιορίσετε και να κάνετε αερόβια άσκηση για να αυξήσετε τον καρδιακό ρυθμό σας.