Μας δίνουν ζωή μέσω της αναπνοής αλλά φαίνεται πώς εμείς δεν τους δίνουμε την πρέπουσα σημασία. Ο λόγος για τους πνεύμονες, που όπως αναφέρουν οι επιστήμονες επηρεάζονται από την ποιότητα της διατροφής μας.

Μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης πνευμονικής νόσου. Επίσης η κατάσταση ατόμων που έχουν ήδη αναπνευστικά νοσήματα μπορεί να βελτιωθεί με τη σωστή διατροφή.

Η διατροφή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την υγεία των πνευμόνων προκαλώντας:

Φλεγμονή στους βρόγχους

Αλλεργικές αντιδράσεις

Οξειδωτικό stress

Παχυσαρκία η οποία επιδεινώνει τα αναπνευστικά προβλήματα.

Μπορεί όμως και να επηρεάσει θετικά την υγεία των πνευμόνων:

Καταπολεμώντας το οξειδωτικό stress

Προσφέροντας αντιφλεγμονώδη δράση

Βοηθώντας στη διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους

Βοηθώντας στη χαλάρωση των βρόγχων

Ελαττώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Φλεγμονή

Αποτελεί φυσική αντίδραση του υγιούς οργανισμού απέναντι σε ξένες ουσίες. Παρουσιάζεται με ερυθρότητα, οίδημα, πόνο και αυξημένη θερμοκρασία. Η μακροχρόνια φλεγμονή προκαλείται από παρατεταμένη έκθεση σε διάφορες ουσίες. Κατ’ εξοχήν πάθηση του αναπνευστικού συστήματος στην οποία εμφανίζεται αυτή η μακροχρόνια φλεγμονή είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.

Επίσης σε περιπτώσεις όπου το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε κατάσταση αυξημένης υπερευαισθησίας ( όπως π.χ. σε ασθματικούς) τότε υπάρχει φλεγμονή από αντίδραση σε μια φυσιολογικά αβλαβή ουσία.

Αλλεργικές αντιδράσεις

Πρόκειται για υπερβολική ανοσιακή απόκριση σε διάφορες ουσίες. Το αποτέλεσμα είναι φλεγμονή που οδηγεί σε στένωση των αναπνευστικών οδών.

Αλάτι

Αν και η ποσότητα που συνιστάται να λαμβάνουμε σε καθημερινή βάση είναι 5-6gr/ημ. εντούτοις οι περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν κατά πολύ αυτή τη ποσότητα. Έχει αποδειχθεί ότι η λήψη μεγάλων ποσοτήτων αλατιού επηρεάζει τους ασθματικούς ασθενείς διότι προκαλεί σύσφιξη των αναπνευστικών μυών και μείωση της ροής του αίματος στους πνεύμονες. Παράλληλα η υψηλή πρόσληψη αλατιού προκαλεί κατακράτηση υγρών η οποία δυσκολεύει περισσότερο την αναπνοή σε ορισμένα άτομα.

Trans και ωμέγα-6 λιπαρά οξέα

Τα trans λιπαρά οξέα δημιουργούνται από τη βιομηχανική επεξεργασία ακόρεστων λιπαρών τα οποία ενισχύουν την ανθεκτικότητα του λίπους κατά την παραγωγή τροφίμων, δίνοντας μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στα τρόφιμα. Τα trans λιπαρά δεν μας χρειάζονται και δεν ωφελούν την υγεία μας.

Τα ω-6 λιπαρά οξέα , αν και απαραίτητα στη διατροφή μας, εντούτοις όταν καταναλώνονται σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τα ω-3 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στην εμφάνιση καρδιοπάθειας.

Επίσης τα trans λιπαρά αλλά και τα ω-6 λιπαρά οξέα μπορεί να επηρεάσουν τους πνεύμονες μεταβάλλοντας την απόκριση του οργανισμού στις φλεγμονές και καθιστώντας τον έτσι ευάλωτο στις λοιμώξεις.

Οξειδωτικό stress

Καθημερινά εισπνέουμε περίπου 15 κυβικά μέτρα αέρα. Στον αέρα αυτόν περιέχονται πολλοί βλαπτικοί παράγοντες μεταξύ των οποίων : Καπνός τσιγάρου, διάφοροι ρυπαντές, μικρόβια κ.ά. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να βλάψουν τους πνεύμονες μέσω μιας διαδικασίας η οποία ονομάζεται «οξειδωτικό stress». Αυτή η διαδικασία γίνεται μέσω παραγωγής με φυσικό τρόπο, χημικών ουσιών οι οποίες αποκαλούνται ελεύθερες ρίζες. Μεγάλος αριθμός αυτών των ελεύθερων ριζών μπορεί να βλάψει κύτταρα, ιστούς ή όργανα και η διαδικασία αυτή ορίζεται ως οξειδωτικό stress.

Πρόσθετα τροφίμων

Ορισμένα κοινά πρόσθετα τροφίμων μπορεί να προκαλέσουν κρίση σε άτομα που πάσχουν από βρογχικό άσθμα.

Υπέρβαρα άτομα

Τα υπέρβαρα αλλά και τα παχύσαρκα άτομα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να παρουσιάσουν άσθμα αλλά και σύνδρομο άπνοιας κατά τον ύπνο. Άπνοια είναι η προσωρινή παύση της αναπνοής. Και κατά την αποφρακτική άπνοια συμβαίνουν συχνές παύσεις της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου λόγω απόφραξης των αναπνευστικών οδών.

Διατροφή και άσθμα

Το άσθμα είναι χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών που εμφανίζεται με εξάρσεις και υφέσεις. Προσβάλλει παιδιά και ενήλικες και μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν σφύριγμα στο στήθος, λαχάνιασμα, βήχα ο οποίος συνήθως είναι ξηρός.

Διάφορες τροφές μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα σε ασθματικούς ασθενείς προξενώντας αλλεργική αντίδραση όπως π.χ. το γάλα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί. Άλλες τροφές μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή των βρόγχων όπως για παράδειγμα οι λιπαρές τροφές. Μερικές τροφές μπορεί να ελέγξουν τη φλεγμονή μέσω αντιφλεγμονωδών συστατικών που περιέχουν όπως π.χ. τα κρεμμύδια.

Ασθματικοί ασθενείς με επιπλέον σωματικό βάρος παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση στη αναπνευστική τους λειτουργία όταν χάσουν βάρος. Αυτό οφείλεται στην αύξηση του χώρου της θωρακικής κοιλότητας που επιτρέπει την πλήρη έκπτυξη των πνευμόνων.

Η ισορροπημένη θρεπτική διατροφή βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και αποτρέπει κρυολογήματα αλλά και τη γρίπη, παράγοντες οι οποίοι ενοχοποιούνται για πρόκληση ασθματικών κρίσεων. Η μεγάλη κατανάλωση νερού επίσης είναι σημαντική καθώς βοηθά στη ρευστοποίηση των εκκρίσεων και τον αποτελεσματικότερο βήχα.

Διατροφή και Χ.Α.Π.

Η Χ.Α.Π. είναι πολύ συνηθισμένη νόσος του αναπνευστικού. Αποτελεί την 4η αιτία θανάτου παγκοσμίως . Τα συμπτώματα της νόσου είναι:

Βήχας

Απόχρεμψη

Δύσπνοια αρχικά στην κόπωση και αργότερα στην ηρεμία

Σφύριγμα και σφίξιμο στο στήθος.

Βασικές αιτίες στην εμφάνιση της νόσου αποτελούν το κάπνισμα(ενεργητικό και παθητικό) και η ρύπανση του περιβάλλοντος.

Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει θετικά τους πνεύμονές μας;

Αντιοξειδωτικά

Μπορούμε να καταπολεμήσουμε τη ζημιά που προκαλείται στον οργανισμό μας από το οξειδωτικό stress καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά , όπως:

Εσπεριδοειδή ( βιτ. C)

Βερίκοκα, καρότα, πιπεριές, σπανάκι (β-καροτένιο)

Σπόροι, φύτρα σιταριού, φυστίκια, αμύγδαλα ( βιτ. Ε)

Τομάτες (λυκοπένιο)

Σπόροι, θαλασσινά (σελήνιο).

Ω-3 λιπαρά οξέα

Τα ω-3 λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για την υγεία μας αλλά δεν περιλαμβάνονται επαρκώς στη διατροφή μας. Τα ω-6 λιπαρά οξέα είναι και αυτά απαραίτητα αλλά καταναλώνονται κατά κόρον. Η ιδανική αναλογία ω-6/ω-3 είναι 4:1 αλλά στη σύγχρονη διατροφή πλησιάζει το 20:1. Τα ω-3 βοηθού στον έλεγχο ανάπτυξης των καρκινικών κυττάρων. Επίσης παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδη δράση με μείωση της παραγωγής κυττάρων που συμμετέχουν στις ασθματικές και αλλεργικές αντιδράσεις. Πηγές: Λιπαρά ψάρια και οστρακόδερμα, σόγια, φυλλώδη λαχανικά.

Μαγνήσιο

Στοιχείο απαραίτητο για την υγεία. Συμβάλλει στη λειτουργία των ενζύμων. Βοηθάει επίσης τους μύες στις αναπνευστικές μας οδούς να χαλαρώσουν καθώς και στην καταπολέμηση των λοιμώξεων.

Από τον Βασίλειο Τσούτσο, Διευθυντή κλινικής Φροντίδας Πολυκλινικής Ολυμπιακού χωριού και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .