O Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) των τροφίμων σχετίζεται με την πρόσληψη νοσημάτων και ήρθε η ώρα να μάθουμε τι ακριβώς είναι και πώς να τον διαχειριστούμε, από την Κλινική Διαιτολόγο-Διατροφολόγο, Βαλασία Τοκμακίδου.

Τι είναι
Ο ΓΔ δείχνει πόσο αυξάνονται τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα 2-3 ώρες μετά την κατανάλωση ενός τροφίμου που ανήκει στην οικογένεια των υδατανθράκων (ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά κ.λπ.) με βάση ένα τρόφιμο αναφοράς: τη γλυκόζη.

Πού χρησιμεύει
Ο ΓΔ αποτελεί ουσιαστικά ένα τρόπο ώστε να καταταχθούν τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες, σύμφωνα με το βαθμό στον οποίο αυξάνουν τα επίπεδα σακχάρου αίματος μετά από το φαγητό.

Πώς ταξινομούνται οι τροφές
Ταξινομούνται σε μία κλίμακα από το 0 έως το 100, με το 100 να είναι η τιμή που αντιστοιχεί στα τρόφιμα αναφοράς, όπως η γλυκόζη ή το άσπρο ψωμί. Έτσι όταν η τιμή του ΓΔ είναι έως 55 θεωρείται χαμηλή, όταν είναι 55-69 θεωρείται μέτρια, ενώ όταν είναι πάνω από 70 θεωρείται υψηλή. Γενικά, τα επεξεργασμένα προϊόντα σιταριού, όπως το ψωμί έχουν υψηλό ΓΔ, τα όσπρια και τα ακατέργαστα προϊόντα σίτου μέτριο και τα μη αμυλούχα λαχανικά χαμηλό.

Οι επιπτώσεις στην υγεία
Η κατανάλωση τροφίμων υψηλού ΓΔ οδηγεί σε απότομη αύξηση των επιπέδων του σακχάρου του αίματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκκρίνονται γρήγορα υψηλές ποσότητες ινσουλίνης στον οργανισμό, προκειμένου να επαναφέρουν τη γλυκόζη στα φυσιολογικά επίπεδα. Η μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης, όμως, μπορεί να αυξήσει την αποθήκευση του λίπους και να προκαλέσει ασθένειες που συνδέονται με την παχυσαρκία, όπως το Διαβήτη τύπου 2 και τις καρδιακές παθήσεις. Αντίθετα, η κατανάλωση τροφίμων χαμηλού ΓΔ έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερη και με βραδύτερους ρυθμούς αύξηση του σακχάρου.

Πώς βοηθά στην απώλεια βάρους;
Ο γλυκαιμικός δείκτης (ΓΔ) δείχνει πόσο γρήγορα ένα τρόφιμο αυξάνει το σάκχαρο του αίματος. Πρόσφατα στοιχεία έδειξαν ότι όσοι καταναλώνουν τρόφιμα χαμηλού ΓΔ μπορούν να χάσουν περισσότερο βάρος, συγκριτικά με όσους καταναλώνουν τρόφιμα υψηλού ΓΔ. Μάλιστα, τα τρόφιμα χαμηλού ΓΔ είναι συνήθως πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες βοηθούν στον κορεσμό.

Τι να κάνετε για διατροφή χαμηλού ΓΔ:

• Εφαρμόζετε μικρά και συχνά γεύματα (ανά 3 ώρες)
• Συνοδεύετε κάθε γεύμα με λαχανικά
• Προτιμάτε ψωμί, δημητριακά και ζυμαρικά ολικής άλεσης
• Καταναλώνετε φρούτα σε συνδυασμό με γαλακτοκομικά
• Συνδυάστε τα τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες (π.χ. ψωμί, μακαρόνια, πατάτες,) με τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη (π.χ. κρέας)
• Φροντίζετε για την κατανομή των υδατανθράκων μέσα στην ημέρα αποφεύγοντας την πρόσληψη πολλών υδατανθράκων σε ένα γεύμα
• Περιορίστε την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν ζάχαρη
• Επιλέξτε την κατανάλωση του φαγητού στο σπίτι και όχι το γρήγορο φαγητό έξω
• Προτιμήστε έτοιμα επιδόρπια ή έτοιμα μίγματα για επιδόρπια με χαμηλό ΓΔ, που πια μπορείτε να βρείτε εύκολα στην αγορά σε μεγάλη ποικιλία
• Προτιμάτε αντί για ζάχαρη, ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά (σουκραλόζη, στέβια κ.λπ.) που δεν αυξάνουν απότομα τη γλυκόζη στο αίμα

Βαλασία Τοκμακίδου
Κλινική Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Υπεύθυνη ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Θεσσαλονίκη
Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
www.logodiatrofis.gr