Η διατροφή μας κατά τους φθινοπωρινούς μήνες είναι ιδιαίτερα σημαντική, τόσο για την αποκατάσταση του οργανισμού μας μετά το καλοκαίρι, όσο και για την θωράκισή του ενόψει του χειμώνα. Η ειδικός, Νικόλ Τσιάνη, συμβουλεύει επ’ αυτού.

Έναν από τους πιο σημαντικούς στόχους αποτελεί η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, προκειμένου να αποφύγουμε τις ιώσεις του χειμώνα. Επιπλέον, το φθινόπωρο προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες, τόσο για να απαλλαγούμε από τα κιλά των διακοπών, όσο και να αποφύγουμε την επιπλέον αύξηση σωματικού βάρους, λόγω της χαμηλής φυσική δραστηριότητας που παρατηρείται το χειμώνα.

Κάποιες συμβουλές διατροφής θα μας βοηθήσουν, ώστε να προετοιμάσουμε τον οργανισμό μας για τις κρύες μέρες του χειμώνα που έρχεται.

1) Ενισχύστε την άμυνα του οργανισμού Το φθινόπωρο είναι μία εποχή που λόγω της μείωσης της θερμοκρασίας και του έντονου στρες που έχουμε για τη νέα σεζόν που ξεκινάει, μας κάνει πιο ευάλωτους σε ιώσεις. Έτσι είναι σημαντικό να προσλαμβάνουμε επαρκείς ποσότητες αντιοξειδωτικών, προκειμένου να προφυλάξουμε τον οργανισμό μας. Συγκεκριμένα, οι αντιοξειδωτικές ουσίες που ενισχύουν το ανοσοποιητικό είναι:

- β-καροτένιο: συντελεί στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού μέσω της αύξησης της δραστικότητας των προστατευτικών φονικών κυττάρων (NK κύτταρα), ο ρόλος των οποίων έγκειται στην καταστροφή των μολυσμένων από ιούς κυττάρων. Κυριότερες διατροφικές του πηγές είναι: τα καρότα, καθώς και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, μαρούλι, μπρόκολο και ποικίλα χόρτα).

- Βιταμίνη C: Συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγής λευκοκυττάρων και αντισωμάτων (πρωτεΐνες οι οποίες αναστέλλουν τον πολλαπλασιασμό των ιών). Κυριότερες φθινοπωρινές πηγές βιταμίνης C αποτελούν τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο, το λάχανο, ο μαϊντανός, το κουνουπίδι και το μπρόκολο.

- Βιταμίνη Ε: Συντελεί στην παραγωγή κυττάρων με ουσιαστικό ρόλο σε ειδικούς αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Πολύ καλές πηγές βιταμίνης Ε αποτελούν το ελαιόλαδο, τα θαλασσινά (όπως οι γαρίδες), οι ξηροί καρποί.

- Ψευδάργυρος: Έχει το δικό του ιδιαίτερο ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς βοηθάει στην αποκατάσταση των πληγών και συνεργεί στην φυσιολογική ανάπτυξη του ανθρώπου. Τρόφιμα πλούσια σε ψευδάργυρο είναι: οστρακοειδή, μοσχάρι, πουλερικά, φασόλια, καρύδια.

2) Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με φρούτα και λαχανικά εποχής Τα φθινοπωρινά φρούτα και λαχανικά έχουν κάνει την εμφάνισή τους και κάνουν απολαυστικό το τραπέζι μας και τη διάθεσή μας. Συνοδεύστε πάντα τα κυρίως γεύματά σας με μια σαλάτα. Λαχανικά όπως το μπρόκολο, τα καρότα και το σπανάκι αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης Α, η οποία συμβάλλει στην αναδόμηση της επιδερμίδας και με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η όψη της. Παράλληλα, εμπλουτίστε τη σαλάτα σας προσθέτοντας λίγο ελαιόλαδο, τρόφιμα που αποτελούν καλές πηγές βιταμίνης Ε. Η βιταμίνη Ε έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση κι έτσι ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα.

Φθινοπωρινά φρούτα και λαχανικά: αχλάδι, μήλο, πορτοκάλι, σταφύλι, λάχανο, κουνουπίδι, παντζάρια, σπανάκι, μπρόκολο, σέλινο, ακτινίδιο.

3) Ενυδάτωση Απαραίτητη για μία καλύτερη υγεία και περισσότερη ευεξία! Η επαρκής κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε υγρά είναι αναγκαία, εάν αναλογιστούμε ότι το 50-60% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό, οπότε η συνεχής αναπλήρωση των υγρών που χάνει ο οργανισμός είναι απαραίτητη για τη σωστή λειτουργία του. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι χωρίς καθόλου υγρά δεν μπορούμε να αντέξουμε περισσότερες από περίπου τρεις ημέρες. Η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική αν αναλογιστούμε τον ιδιαίτερο ρόλο που διαδραματίζουν τα υγρά στις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος (Ritz & Berrut 2005). Μερικές από αυτές είναι οι ακόλουθες:

• Ρύθμιση θερμοκρασίας σώματος.
• Μεταφορά θρεπτικών συστατικών, οξυγόνου, ορμονών, ενζύμων και γλυκόζης στα κύτταρα.
• Μεταφορά και χρήση υδατοδιαλυτών βιταμίνων
• Αποβολή τοξινών και άχρηστων ουσιών από το σώμα
• Ενυδάτωση του δέρματος και των άλλων ιστών

Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών επιφέρει σοβαρές παρενέργειες. Μειώνεται ο όγκος του πλάσματος και ο συνολικός όγκος του αίματος. Η μειωμένη ροή αίματος προς την καρδιά έχει ως αποτέλεσμα την ανεπαρκή τροφοδότηση του σώματος με αίμα και οξυγόνο. Χωρίς νερό ο εγκέφαλος, το αίμα, οι μυς, και τα άλλα όργανα του σώματος δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά. Τα συμπτώματα είναι κόπωση και μακροπρόθεσμα, κυκλοφορικά προβλήματα, καθώς και αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος με πιθανότητα εμφάνισης κραμπών, εξάντλησης και θερμοπληξίας.

Προκειμένου να αποφύγουμε την αφυδάτωση και να κρατήσουμε το σώμα μας καλά ενυδατωμένο, οφείλουμε η ημερήσια κατανάλωσή μας σε υγρά να ανέρχεται στα 2-2,5 λίτρα, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της πρόσληψης νερού, αλλά και στην κατανάλωση τροφίμων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, μπρόκολο, μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, γιαούρτι, γάλα, χυμοί). Επιπλέον, στην καθημερινή ενυδάτωση συμβάλλουν και όλα τα ροφήματα (π.χ. τσάι, καφές, αναψυκτικά –κατά προτίμηση light), τα οποία αποτελούν έναν απολαυστικό και γευστικό τρόπο για να ενυδατωθούμε, χωρίς να επιβαρυνόμαστε με επιπλέον θερμίδες και ζάχαρη. 

4) Ακολουθείτε μικρά και συχνά γεύματα Η συστηματική κατανάλωση φαγητού εξασφαλίζει την επαρκή πρόσληψη ενέργειας και θρεπτικών συστατικών, έτσι ώστε ο οργανισμός να μη νιώθει στέρηση και να επιτελεί κανονικά όλες τις λειτουργίες του. Συνεπώς, η θρεπτική πληρότητα μας κάνει λιγότερο ευάλωτους σε ιώσεις και κρυολογήματα. 

5) Επωφεληθείτε από τα συμπληρώματα διατροφής Δυναμωτικά -μαγειρεμένα στο σπίτι- γεύματα είναι ό,τι χρειάζεται για να πάρετε δυνάμεις. Εάν δεν τρέφεστε σωστά κάθε μέρα (π.χ. 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα), μπορείτε να πάρετε  και εσείς, αλλά να δώσετε και στο παιδί σας πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής, τα οποία θα αγοράσετε μόνο από το φαρμακείο. Με τη λήψη συμπληρωμάτων μπορεί να μην νιώσετε αμέσως καλά, αλλά σίγουρα η ανάρρωση θα είναι πολύ πιο σύντομη. Μάλιστα, εάν από τα πρώτα συμπτώματα προβείτε στη χρήση του κατάλληλου συμπληρώματος, τότε είναι πολύ πιθανό να καταφέρετε να αποτρέψετε το κρυολόγημα ή τη γρίπη από το να αναπτυχθούν πλήρως. Τα κατάλληλα πολυβιταμινούχα είναι αυτά που περιέχουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και επιπλέον υψηλής περιεκτικότητας εκχύλισμα Ginseng G115, στη σωστή ποσότητα και αναλογία. Για τα παιδιά επιπλέον, πρέπει να περιέχει λυσίνη, ένα σημαντικό αμινοξύ, που βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου.

6) Αυξήστε τη φυσική δραστηριότητα Το φθινόπωρο για πολλούς είναι ευκαιρία για ένα νέο προγραμματισμό της καθημερινότητας. Από φέτος θα μπορούσατε να εντάξετε μια μορφή άσκησης στο πρόγραμμά σας. Δεν χρειάζεται κάτι ιδιαίτερα επίπονο και δύσκολο. Είναι όμως σημαντικό να διαλέξετε μια δραστηριότητα που σας αρέσει, σας ταιριάζει και σας παρακινεί. Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, η άσκηση μπορεί να συμβάλλει στην πιο άμεση απώλεια του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους, ενώ μπορεί να βελτιώσει τη διάθεσή σας και να σας ανανεώνει καθημερινά. Μην ξεχνάτε πως η έξυπνη διατροφή και η επαρκής φυσική δραστηριότητα μπορούν να είναι για εσάς οι καλύτεροι σύμμαχοι για ευεξία όλο τον χρόνο!

Νικόλ Τσιάνη
Κλινικός Διαιτολόγος - Διατροφολόγος, BSc
Επιστημονική Ομάδα ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Ιδρυτικό Μέλος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
[email protected]