Η γήρανση της επιδερμίδας είναι μια φυσιολογική διαδικασία. Τι είναι όμως αυτό που την προκαλεί; Το βιολογικό μας ρολόι που χτυπά ακατάπαυστα ή το εχθρικό περιβάλλον που μας «τραυματίζει»; Ας δούμε τι πιστεύουν οι ειδικοί και ποιες εξηγήσεις δίνουν για κάθε μια από τις ρυτίδες που σημαδεύουν το πρόσωπό μας. Από τους skingurus.

Αρχίζουμε να γερνάμε από το πρώτο λεπτό της γέννησής μας. Αδιόρατες αλλαγές υπάρχουν από τη στιγμή που ερχόμαστε σ’ αυτόν τον εχθρικό εξωτερικό κόσμο, εμείς όμως αρχίζουμε να τις αντιλαμβανόμαστε μετά τα 25. Τα φρύδια ελαφρώς «κατεβαίνουν» και το λίπος στα κάτω βλέφαρα αρχίζει να διακρίνεται, καθώς τα ελαστικά τοιχώματα της περιοχής δείχνουν τα πρώτα σημάδια εξασθένησης. Γύρω στα 30, το μήκος και το βάθος της ρινοπαρειακής αύλακας αυξάνουν, ενώ στη δεκαετία που ακολουθεί, κάνουν την εμφάνισή τους, το «πόδι της χήνας» και οι οριζόντιες γραμμές στο μέτωπο. Στα 50, η φύση πλέον παύει να αντιστέκεται και η γήρανση κάνει αισθητή την παρουσία της με σημάδια χαλάρωσης, «άδειασμα» των ζυγωματικών από την απώλεια οστικής μάζας και λίπους, βαθιές ρυτίδες γύρω από το στόμα και πτυχώσεις στο λαιμό… Γιατί όμως συμβαίνουν όλα αυτά;

Δυο θεωρίες, ένα αποτέλεσμα
Θεωρία #1: Η γήρανση είναι μια φυσιολογική διαδικασία, κωδικοποιημένη στο DNA μας η οποία ξεκινά σε προκαθορισμένο χρόνο. Οι επιστήμονες που υιοθετούν την άποψη αυτή, αντιμετωπίζουν τη γήρανση σαν ένα από τα στάδια -το τελευταίο - της διαφοροποίησης των ιστών που συμβαίνουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως είναι η εφηβεία ή το γκριζάρισμα των μαλλιών. Οι μελέτες τους σε καλλιέργειες ιστών έχουν δείξει ότι τα κύτταρα των θηλαστικών -επομένως και των ανθρώπων- έχουν «ημερομηνία λήξης», μπορούν δηλαδή να διαιρεθούν 50 περίπου φορές. Επιπλέον δε, τα κύτταρα μιας ώριμης επιδερμίδας διαιρούνται λιγότερο συχνά από τα κύτταρα μιας νεανικής. Η θεωρία αυτή είναι κατά βάση σωστή, δε λαμβάνει όμως υπόψη τις διαφορές που υπάρχουν από άτομο σε άτομο, από φυλή σε φυλή ή, το πιο σημαντικό, από lifestyle σε lifestyle…

Θεωρία #2: Το περιβαλλοντικό τραύμα. Για τους οπαδούς της θεωρίας αυτής, η γήρανση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα «ατύχημα», που προκαλείται από τη συσσώρευση βιολογικών «λαθών» που συμβαίνουν στη ζωή ενός ανθρώπου. Η υπεριώδης ακτινοβολία, η μη ισορροπημένη διατροφή, το στρες , η ρύπανση, όλα αυτά και άλλα πολλά διαμορφώνουν αυτό που βλέπουμε και αποκαλούμε γήρανση της επιδερμίδας.

Σε κάθε περίπτωση, όποια κι αν είναι η «σωστή» θεωρία, στην πράξη, όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν πως, αυτό που διαφοροποιεί ένα νεανικό κύτταρο από ένα γερασμένο είναι η μειωμένη ικανότητα του δεύτερου να λειτουργεί σωστά και να επανορθώνει τις φθορές του. Η αδυναμία αυτή ευθύνεται για όλες τις αλλαγές που παρατηρούμε στη σφριγηλότητα και την ελαστικότητα της επιδερμίδας, το χρώμα, τη φωτεινότητα και τη λεία της υφή. Ωστόσο, αυτές που μας απασχολούν περισσότερο και από πολύ νωρίς είναι οι ρυτίδες, ίσως γιατί χαράσσουν τη γραμμή αφετηρίας στην αναμέτρησή μας με το χρόνο.

Η ρυτίδα, τα ντόνατς και...οι τρύπες
Πώς είναι μια ρυτίδα; Η ερώτηση δεν είναι τόσο απλοϊκή όσο φαίνεται. Κάποιοι έχουν ευφυώς παρομοιάσει τις ρυτίδες με τις… τρύπες των ντόνατς! Και οι δύο υπάρχουν, μόνο λόγω αυτού που τις περιβάλλει… Μια ρυτίδα σχηματίζεται ακριβώς κάτω από την επιδερμίδα, στο θηλώδες χόριο, εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής ελαστίνης. Η αλλαγή αυτή, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ανεπαίσθητη για την ιστολογική εικόνα του δέρματος. Σ’ εμάς όμως γίνεται άμεσα ορατή γιατί αντιλαμβανόμαστε τη ρυτίδα σαν μια ανωμαλία πάνω στη λεία και ομοιόμορφη επιφάνεια της επιδερμίδας που έχουμε μάθει να βλέπουμε.

Η αιτία σχηματισμού των ρυτίδων, όπως είπαμε, συνδέεται με την απώλεια ή τον εκφυλισμό της ελαστίνης. Ωστόσο, ο αριθμός και η έντασή τους αυξάνονται εξαιτίας μιας σειράς αλλαγών που συμβαίνουν στο δέρμα. Με το πέρασμα του χρόνου, στο χόριο δημιουργούνται «τρύπες», κενά κάτω από την επιφάνεια της επιδερμίδας. Φανταστείτε ότι κάθε ρυτίδα, κάθε λεπτή γραμμή, κάθε πτύχωση της επιδερμίδας είναι η ορατή αποτύπωση της κατάρρευσης των θεμελίων ενός οικοδομήματος. Στα σημεία του προσώπου –π.χ. γύρω από τα μάτια- που η επιδερμίδα είναι λεπτή, επομένως, το βάθος της «τρύπας» είναι περιορισμένο, σχηματίζονται λεπτές γραμμές. Όταν το πάχος της επιδερμίδας είναι μεγαλύτερο, σχηματίζονται βαθιές ρυτίδες και πτυχώσεις γιατί το βαθύ κενό κάτω από την επιφάνεια «τραβά» την επιδερμίδα προς τα κάτω.

Ρυτίδες: Είναι, αλήθεια, αναπόφευκτες;
Ειδικά για τις ρυτίδες, οι ερευνητές δερματολόγοι που υποστηρίζουν τη θεωρία του «περιβαλλοντικού τραύματος», πιστεύουν ότι δεν αποτελούν φυσική συνέπεια της διαδικασίας γήρανσης, αλλά είναι μια πρόσθετη βλάβη που προκαλείται, σχεδόν αποκλειστικά, λόγω της επίδρασης του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτουν, οι ρυτίδες δεν θα συμπεριλαμβάνονταν στα σημάδια γήρανσης αν μπορούσαμε να αποτρέψουμε την έκθεση της επιδερμίδας στην υπεριώδη ακτινοβολία και στο ορατό φως του ήλιου –προξενούν ανεπανόρθωτες φθορές στο DNA των κυττάρων- όπως και στους περιβαλλοντικούς ρύπους ή στον καπνό του τσιγάρου –παράγουν αστρονομικό αριθμό ελεύθερων ριζών τις οποίες, το φυσικό αμυντικό σύστημα της επιδερμίδας αδυνατεί να εξουδετερώσει. Θα είχαμε, τέλος, λιγότερες ρυτίδες, αν παρείχαμε στα κύτταρά μας τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά ακολουθώντας ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, χαμηλών θερμίδων αλλά πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία.

Μολονότι τα λεία, ροδαλά, χωρίς ρυτίδες πρόσωπα των καλογριών -το αγαπημένο παράδειγμα των δερματολόγων για τις επιπτώσεις του ήλιου και γενικά του εχθρικού περιβάλλοντος στο δέρμα- αποδεικνύουν σε μεγάλο βαθμό την ορθότητα των ισχυρισμών τους, στην πράξη, είναι μάλλον ακατόρθωτο να αποκλείσουμε από τη ζωή μας όλους αυτούς τους παράγοντες που ενοχοποιούνται για τη δημιουργία ρυτίδων -θα έπρεπε να κλειστούμε σε γυάλα ή σε μοναστήρι… Μπορούμε όμως να περιορίσουμε σημαντικά τη φθορά προσφέροντας στην επιδερμίδα, ενισχυμένη προστασία και ένα «φιλικότερο» lifestyle…

Πηγή: www.skingurus.gr